IŞİD'i kim destekliyor?
John Kerry, IŞİD'in çıkardığı petrolün Türkiye ve Irak üzerinden pazarlandığını söylerken, Erdoğan Esad'ı suçladı.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Denizaşırı Güvenlik Danışma Konseyi’nin konferansında yaptığı konuşmada, “IŞİD’le mücadele Irak ve Türkiye üzerinden yüzlerce milyon dolar kazandıkları petrol kaçakçılıklarını engelleyene kadar devam edecek” ifadelerini kullandı.
G20 Zirvesi’nde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in G20 ülkeleri içerisinde dahi IŞİD ile ticaret yapan ve onu destekleyen ülkeler olduğunu söylemesinden sonra gelen açıklama esas olarak Rusya’nın uzun süredir sürdürdüğü suçlamalara ilişkin bir itiraf niteliğinde kabul edilebilir.
Erdoğan’dan masallar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın IŞİD’i desteklediğini ileri sürdü.
Erdoğan, “Bugün bölgedeki tüm terör örgütleri, doğrudan veya dolaylı olarak Esad rejimine hizmet etmektedir. IŞİD, Esad tarafından desteklenmektedir. Esad, şu anda IŞİD’in petrolünü almakta ve paraya çevirmektedir. Bunu görmemek için kör olmak lazım. Bu açıkça ortada.” dedi.
Suriye’de cihatçı çetelerin de zaman zaman başvurduğu bu yalanın ise hiç bir tutarlılığı yok. Ancak IŞİD petrolünün Suriye tarafından ‘paraya çevrildiği’ iddiasının John Kerry’nin açıklamalarının üstüne gelmesi dikkat çekici. Yine de Erdoğan’ın bu sözlerinin Türkiye’de bile ikna edici olması mümkün değil.
IŞİD’in petrol ağı nasıl ortaya çıktı?
Bütün ülkeler ve Suriye’deki çeteler, konu IŞİD olunca imajlarının daha fazla bozulmaması için Suriye’yi suçluyorlar. Ancak bazı gerçekleri hatırlamak en azından IŞİD’in petrol satışını nasıl yapabildiği konusunda bize fikir verebilir.
IŞİD’in Irak’ta elinde tuttuğu bölgeler, Saddam Hüseyin’in en etkin olduğu yerler. Bu bölgelerde, ilk Körfez Savaşı sonrasında uygulanan uçuşa yasak bölge gibi uygulamalardan etkilenilmemiş ve Saddam Hüseyin gücünü tam olarak koruyabilmişti.
Savaş sonrasında uygulanmaya başlanan ambargonun delinmesi için, Irak petrol sanayisinin büyük bir kaçakçılık ağı ile birlikte yapılandırdığı bu yerlerde IŞİD önemli bir altyapıyı devralmış oldu. Öte yandan Türkiye’nin Irak’ın ambargoyu delmesinde üstlendiği rol de uzun yıllar konuşulmuştu. Türkiye’nin işgalden önce Irak ile ticaret hacmi de bu sayede 4,5 milyar doları bulmuştu.
Ayrıca IŞİD’in petrol satışı imkanlarının azaltılması için yapılan hava saldırılarında vurulan tır konvoylarının da Irak’a gitmekte olduğu biliniyor.
Türkiye’nin petrol ithalatı verileri şaşırtıyor
Bir diğer ilginç veri ise Türkiye’nin ham petrol ithalatı istatistiklerinden geliyor. Türkiye geçen yıla kadar aylık ortalama 1,5 milyon ton ham petrol ithalatı yaparken bu miktar 2014’ün ilk yarısında aylık ortalama 1 milyon 250 bin tonun altına altına kadar geriliyor. Ancak 2014’ün ikinci yarısından itibaren 1,5 milyon tonun altına inmezken Temmuz ayında 2,5 milyon tona çıkarak son 20 yılın en yüksek 4. aylık ithalat rakamına erişildi. Son bir yılda Türkiye’nin ham petrol ithalatı aylık ortalama 1 milyon 850 bin tonu geçti. Bu dönemde ilginç bir diğer veri ise Türkiye’nin en çok petrol ithal ettiği ülkenin İsrail haline gelmesi oldu.
Tüm bu bilgiler Türkiye’nin IŞİD’in elindeki petrolün pazarlanmasındaki payı hakkında gerçek bir fikir veriyor ve bu tablo Erdoğan’ın masallarıyla üzeri örtülebilecek gibi değil.
