Rusya’dan Ukrayna’ya karşı-yaptırım

Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev, Ukrayna’ya AB’nin Rusya karşıtı yaptırımlarına dâhil olması nedeniyle, 1 Ocak’tan itibaren yaptırım uygulanmasını öngören yasayı Pazartesi günü imzaladı. Rusya Başbakanı, Ukrayna ile AB’nin, Rusya’nın da çıkarlarını gözeten bir Ortaklık Anlaşması imzalamaya halen hazır olmadığını söyledi.

Rusya Bakanlar Kurulu üyeleriyle toplantı yapan Medvedev, “1 Ocak 2016’dan itibaren Ukrayna’ya uygulanacak ithalat vergisi, Avrasya Ekonomik Birliği çerçevesinde kabul edilen ortak gümrük tarifesine göre formüle edilecek. Bu durumda Ukrayna’ya istisnasız biçimde “en çok gözetilen ulus kaydı rejimi” uygulanacak. Ukrayna’ya yönelik tüm imtiyazlar geçmişte kalacak ve hiçbir fayda sağlanmayacak” dedi.

Ukrayna’nın AB ile imzaladığı Ortaklık Anlaşması’nın ekonomiyle ilgili bölümünü 2016 yılından itibaren yürürlüğe sokacak olması nedeniyle böyle bir karar alındığını belirten Medvedev, “Bu koşullarda kendi pazarımız ile üreticilerimizi korumak ve diğer ülkelerden ithal edilen ürünlerin “Ukrayna malı” adı altında Rusya’ya sokulmasını engellemek zorundaydık” ifadesini kullandı. “En çok gözetilen ulus kaydı” uluslararası bir anlaşmada, tarafların üçüncü ülkelere ilerde tanıyacakları ayrıcalıkları ve avantajları başka bir anlaşmaya gerek olmaksızın birbirlerine de tanıyacaklarını hüküm altına alan kayıt olarak tanımlanıyor.

Öte yandan, altıncısı yapılan Rusya, Ukrayna ve AB dışişleri bakanları toplantısının ardından açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın başka ülkelerin çıkarları için kendi ekonomik çıkarlarından vazgeçmeyeceğini belirtti.

Açıklamada “Kiev’in kendi ülke ekonomisini baltalamasına ve zararına olacak şekilde başka ülkelere tabi kılmasına engel olamayız. Bu Ukrayna’nın iç meselesidir, Kiev ve Brüksel’deki bürokratların dediği gibi “bağımsız” bir tercihtir. Ancak, bu tercihin sonuçlarını neden Rusya’nın ödeyeceği belirsizdir. Bizim kendi ekonomik çıkarlarımız var. Başkalarının amaçları için bunu feda etmeyeceğiz.” İfadelerine yer verildi.

AB’nin ve Ukrayna’nın serbest ticaret görüşmelerindeki uzlaşmaz tutumunun Rusya’nın meşru çıkarlarını korumak ve ekonomisine dönük riskleri ortadan kaldırmak üzere önlemler almasına neden olduğu belirtilen açıklamada Rusya’nın kararına ilişkin Ukrayna’nın tepkisinin “duygusal” olduğu ifade edildi.

İlk olarak Mart 2014’te AB ve Ukrayna arasında daha yakın ilişkiler kurulmasını öngören ortaklık anlaşması, Kırım’ın ilhak edilmesine cevap olarak AB’nin Rusya’ya karşı yaptırımlarını arttırdığı bir dönemde imzalanmıştı.

2014 Haziran’ında ise Ukrayna, Moldova ve Gürcistan liderleri, Brüksel’de AB ile serbest ticaret ve siyasi ortaklık anlaşmalarını imzalamıştı. Avrupa Birliği ve Ukrayna arasındaki serbest ticaret bölgesini içeren anlaşma 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ukrayna’nın Avrupa Birliği ile ortaklık anlaşması imzalamasına ilişkin, “İmzalanan anlaşmanın negatif yansımaları görülmeye başlandığında, Rusya, ekonomisini korumak için gereken önlemleri alacaktır” demişti.

Öte yandan aynı gün Avrupa Konseyi AB’nin Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımlarını 31 Temmuz 2016’ya kadar uzatma kararı alırken gerekçe olarak Ukrayna’da taraflar arasında ateşkes öngören Minsk Anlaşması’nın belirlenen sürede tamamen yerine getirilmemiş olması gösterildi.

Ukrayna moratoryum ilan etmişti

Geçtiğimiz hafta Kiev, Rusya’ya olan 3 milyar dolarlık kredi borcunun geri ödenemeyeceğini açıklayarak moratoryum ilan etmiş, Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk “Konuyu mahkemeye taşımaya hazırız” diyen “Rusya, borcun yeniden yapılandırılması girişimlerimize rağmen anlaşma sağlamayı reddettiği için moratoryum ilan ediyoruz” ifadelerini kullanmıştı.

Moratoryum, devletlerinin ödeme gücünü kaybetmesi nedeniyle borçlarının tümünü veya bir kısmını ödeyemeyeceğini ilân etmesi anlamına geliyor.

Rusya Finans Bakanı Anton Siluanov, Ukrayna’nın, Rusya’ya borcun yeniden yapılandırılması görüşmelerine katılmak yerine temerrütü seçmesinin üzücü olduğunu söyleyerek “Ukrayna’nın 3 milyar dolarlık kredi borcu için moratoryum ilan ederek ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldıramayacağını” belirtmişti.

Ukrayna’nın Rusya’ya olan borcunu IMF’nin resmi olduğunu teyit ettiğini hatırlatan Siluanov, “Ancak Ukrayna, borcunun resmi statüsünü kabul ettiğini gösteren hiçbir teklifte bulunmadı. Ukrayna ödemeyi 31 Aralık’a kadar yapmazsa, Rusya bu borcu zorla ödetmek için mahkemeye gidecek” ifadelerini kullandığı basın toplantısında, Ukrayna’nın 3 milyar dolarlık borcunun yeniden yapılandırması için resmi tekliflerini IMF’ye sunduklarını açıklamıştı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Rusya’nın, Ukrayna’nın Aralık ayı sonunda ödemesi gereken borcunu yeniden yapılandırabileceğini, 2016-2018 yıllarında her sene bir milyar dolarlık ödemelerle borcun geri ödenebileceğini belirtmişti.