Tüketici kredilerinde yeni düzenlemeler

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından, Resmi Gazete’de 22 Mayıs’ta yayımlanan ve yürürlük tarihi 6 ay sonra olarak belirlenen yönetmeliğe göre tüketiciler, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayabilecek.

Faiz veya benzeri bir menfaat karşılığında, ödemenin 3 aydan daha uzun süre ertelenmesini veya benzer şekilde taksitle ödeme imkanını sağlayan kredi kartı sözleşmeleri de dahil olmak üzere her türlü tüketici kredisi sözleşmesini kapsayan yönetmeliğe göre, sözleşme öncesi bilgi formları en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir şekilde düzenlenecek ve bir örneği kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilecek.

Tüketici derhal ücretsiz bilgilendirilecek

Kredi veren ve varsa kredi aracısı, belirli süreli tüketici kredisi sözleşmesinin kurulmasından makul bir süre önce, sözleşme şartları hakkında tüketiciyi bilgilendirecek.

Tüketicinin kredi talebinin reddedildiği durumlarda, kredi veren, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciyi derhal ve ücretsiz bilgilendirecek.

Mesafeli olarak kurulan sözleşmeler hariç olmak üzere, tüketici kredisi sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmayacak.

Belirli süreli kredi sözleşmesinin şartları, tüketici aleyhine değiştirilemeyecek.

Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde akdi faiz oranında değişiklik yapılması halinde, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden 30 gün önce, tüketiciye kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı bildirimde bulunulacak. Faiz oranının artırılması halinde, yeni faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamayacak. Tüketici, bildirim tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde borcun tamamını ödediği ve kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmeyecek.

Erken ödemeler

Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabilecek veya kredi borcunun tamamını ya da bir kısmını erken ödeyebilecek. Bu hallerde kredi veren faizin tamamının veya bir kısmının peşin olarak tahsil edildiği durumlar da dahil olmak üzere gerekli indirimi yapacak.

Kredi veren, faizin tamamının veya bir kısmının tüketiciden peşin olarak tahsil edildiği kredilerde, tüketicinin erken ödeme yapması halinde akdi faiz oranı üzerinden gerekli indirimi yapmak üzere bir sistem kurmakla yükümlü olacak.

Kredinin tamamının erken ödenmesi taksit tarihinde yapılıyorsa vadesi gelen taksit ödemesi ile birlikte geriye kalan taksit tutarları içerisindeki anapara borcu ve varsa o tarihe kadar tahsil edilmemiş faiz, vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler tahsil edilecek.

Temerrüt ve geç ödeme

Tüketici kredisi sözleşmelerinde, tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi durumunda, kredi veren, borcun tamamının talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak kredi verenin bütün edimlerini yerine getirmesi, tüketicinin de birbirini izleyen en az 2 taksidi ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilecek. Kredi verenin bu hakkı kullanabilmesi için tüketiciye en az 30 gün süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekecek.

Temerrüt veya geç ödeme durumunda tüketiciden sözleşmede yer alan akdi faiz oranının yüzde 30 fazlasından daha yüksek bir oranda gecikme faizi tahsil edilemeyecek.

Belirli süreli tüketici kredisi sözleşmelerinde faiz oranı sabit olarak belirlenecek.

Sözleşmenin kurulduğu tarihte belirlenen bu oran tüketici aleyhine değiştirilemeyecek.

Cayma hakkı

Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayabilecek.

Tüketicinin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamayacak. Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi halinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, kredi veren tarafından kabul edilecek. Bu sigortanın kredi konusuyla, meblağ sigortalarında kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekecek.

Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemeyecek.

Yürürlüğe giren yönetmeliğe göre değişen diğer düzenlemeler ise şunlar:

-Faiz oranı: Süresi (vadesi) belirli olan kredi sözleşmelerinde faiz oranı sabit olarak belirlenecek ve bu oran tüketici aleyhine değiştirilemeyecektir.

-Masraf ve sigorta alınmayacak: Tüketicinin kullanacağı kredilerde tüketici onayı olmadan sigorta yapılamayacak, sadece kredi için hesap açıldığında tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir masraf veya ücret talep edilemeyecektir.

-Ara ödeme avantajı: Tüketici kullandığı kredilerde ara ödeme (vadeden önce ödeme) ve erken ödeme imkanı ile indirim hakkından yararlanabilecektir. Bu durumda tüketicinin talebi doğrultusunda ödeme planı yeniden oluşturulabilecek veya tarihler değişmeden taksit tutarları yeniden hesaplanabilecektir.

-Ayrıca tüketici kredi borcunun tamamını veya bir kısmını erken öderse, bankalar gerekli indirimi yapmakla yükümlü olacaktır.

-Sözleşmeden dönme: Tüketiciler kredi sözleşmelerinde hiçbir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden 14 gün içinde vazgeçme hakkına sahip olacaklardır.

-İki taksit şartı: Tüketicinin ödemede temerrüte düşmesi durumunda, kredi veren borcun tamamının ifasını talep hakkını saklı tutmuşsa; bu hak ancak tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüte düşmesi halinde kullanılacaktır.