14 Ocak 1953 - Josip Tito Yugoslavya Devlet Başkanı oldu
Tito, Yugoslavya Devlet Başkanı oldu
Josip Broz Tito (7 Mayıs 1892, Kumrovec – 4 Mayıs 1980, Ljubljana), Marksist-Leninist, Yugoslav devlet ve siyaset adamı.
Gençlik yıllarında Trieste, Avusturya, Bohemya ve Almanya’da metal işçiliği yaptı. Çalıştığı yerlerde sendika faaliyetlerine katılarak aktif görevler aldı ve Hırvatistan Sosyal Demokrat Partisi’ne girdi.
Zagreb’deki 25. Alay’da askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alındı. Bu sırada I. Dünya Savaşı başladı. Ağustos 1914’te askeri birliğiyle birlikte Sırbistan’a gönderildi. Bu savaşa karşı olduğunu söyleyerek propaganda yapmaya başladı. Suçlu görülerek Petrovaradin’de (Petervaradin) tutuklanarak hapse atıldı. Ocak 1915’te serbest bırakılarak, Karpat cephesinde tekrar savaşa katıldı ve bazı yararlıklar gösterdiği için cesaret madalyası verildi. Bukovina Cephesinde çarpışırken bir kazak askeri tarafından süngüyle ağır bir şekilde yaralandı. Rus ordusuna esir düştü. Bolşeviklerin safında 1917-1920 devrimi ve iç savaşlarına katıldı. 1920’de Yugoslavya’ya geri döndü. Yugoslavya Komünist Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı.
Komünist Partisine bağlı olarak yürüttüğü siyasi faaliyetlerinden dolayı birçok kere tutuklandı. Özellikle 1928’deki soruşturmasının neticesinde altı yıl hapis cezasına mahkûm edildi. 1934’te hapisten çıktı. Moskova, Paris, Prag ve Viyana’ya görevli olarak gitti.
1936’da Paris’te enternasyonal tugayların İspanya’ya geçişini organize etti. Bu çalışmalarından dolayı Yugoslavya Komünist Partisi genel sekreterliğine getirildi. Tekrar Yugoslavya’ya döndü (1937). Bu sırada II. Dünya Savaşı çıktı. Užice’de bir kurtuluş savaşı komitesi kurdu. İşgal kuvvetlerine ve onlarla işbirliği yapan Ustaşalara karşı gerilla savaşına başladı.
Çevresindeki kişilere görev verirken ve iş yaptırırken, sık sık “Tİ-TO, Tİ-TO” (Sen bunu, Sen Bunu… yap!) dediği için arkadaşları kendisine esas ismi olan Josip Broz’un yanına Tito lakabını eklediler. Her yerde bu lakapla meşhur oldu.
Nazi Almanya’sının SSCB’ye saldırması üzerine, Yugoslavya Komünistleri de Tito başta olmak üzere bir direniş hareketini teşkilatlandırmaya başladı. Tito, Yugoslavya halkını birlik, beraberlik, kardeşlik ve bağımsızlık çağrısı yapan bir bildiriyle ayaklandırdı. Ayaklanmanın hızla yayılması sonucu Yugoslavya’nın yarısı bağımsızlığa kavuştu. Tito ve kendisine bağlı Partizanlar grubu bir anda Yugoslavya’da herkes tarafından tanındı. Almanların yoğun baskılarına rağmen, Partizan grubunun hareket ve fikirleri benimsendi. Tito hareket ve kabiliyetleri yüksek, vatanları için gözlerini kırpmadan canlarını verebilecek işçilerden meydana gelen, gerilla tugayları kurdu. Hitler 1943’te Partizan hareketlerinin bu şekilde kuvvetlenmesi üzerine Neretva ve Sutjeska’ya saldırıda bulundu. Tito taraftarı Partizanların bu saldırıda 6000’in üzerinde kayıpları olmasına rağmen, Alman kuşatmasına karşı koyarak geri püskürttüler.
Tito’ya 1943’te Yugoslavya Mareşalliği, daha sonra Hükümet Başkanlığı ve Başkomutanlığı da verildi (7 Mart 1945). Aynı yıl seçimlere gidildi. Tito’nun partisi olan Halk Cephesi seçimlerde galip çıktı. Seçimlerden hemen sonra resmen Yugoslavya Federal Cumhuriyetini kurarak ülkedeki monarşi (krallık) yönetimine son verdi.
13 Ocak 1953’te Yugoslavya Devlet Başkanı seçildi. Yugoslavya’yı Sosyalist Federal Cumhuriyet hâline getirdi.
