AKP'nin anayasa planları

Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun yeniden kurulması gündemi ısınırken AKP'nin yeni anayasa ve başkanlık sistemine ilişkin planları da konuşulmaya başlandı.

TBMM’de Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun yeniden kurulması gündemi ısınırken AKP’nin yeni anayasa ve başkanlık sistemine ilişkin planları da konuşulmaya başlandı.

Anayasa metni revize edildi

AKP’nin, TBMM’de oluşturulacak Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na, içinde revize edilmiş başkanlık sisteminin de olduğu yeni bir anayasa metni götüreceği söyleniyor. AKP’nin, geçen dönem üzerinde uzlaşma sağlanan 60 madde dışında, daha önce gündeme getirilen metin revize edildi.

İtiraz halinde ikili referandum

AKP’nin, muhalefetin başkanlık sistemi önerisine itiraz etmesi durumunda, nasıl bir tavır geliştirileceğine ilişkin değerlendirmeler de yapıldı. AKP, yeni anayasanın özellikle başkanlık sistemine yönelik bölümüne muhalefetin itirazı durumunda, başkanlık sistemini ve parlamenter sistemi öngören iki ayrı metin hazırlayarak bu metinleri referanduma taşımayı önerileceği konuşuluyor.

‘Türk tipi’ başkanlık: Üniter devlet, tek meclis, karşılıklı fesih yetkisi

Meclis Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, AKP’nin getirmeyi düşündüğü ‘Türk tipi başkanlık sistemi’ni “Üniter devlet yapısını esas alacak, tek meclis bulunacak, karşılıklı fesih yetkisi olacak” sözleriyle açıkladı.

Muhalefet partilerinin bir araya gelerek oluşturması planan ‘Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda AKP’nin başkanlık önerisinde değişiklikler yapılabileceğini ve alternatif önerilerin de getirebileceğini aktaran Şentop, “Bizim sunduğumuz model ile halen ABD’de kullanılan model arasında farklı üç temel yön var; üniter yapı, tek meclis ve karşılıklı fesih…” diye konuştu.

‘Başkanlık sistemi’ne desteğin halk nezdinde yüzde 55 oranında olduğunu iddia eden Şentop, ‘Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda başkanlık sisteminin kabul edilmemesi ihtimali için, “Başkanlığın değil yeni anayasanın reddedilmesi olur. O zaman da başka formüller düşünülür” dedi.

Meclis Başkan’ı denetleyemeyecek

‘Türk tipi başkanlık’ modelinde parlamentonun başkanı gensoru ve soru önergesi gibi yollarla denetlemesinin mümkün olmadığını, çünkü hükümetin meşruiyetini parlamento yerine doğrudan milletten aldığını söyleyen Şentop, “Bu anlamda kesin bir kuvvetler ayrılığı var; görevler belli, ama işbirliği içerisinde çalışma mecburiyeti var. Kanunları parlamento yapacak. Yeni anayasada Türk vatandaşlığı kavramını vatandaşlık ifadesiyle değiştirmek istiyoruz” dedi.

AKP’li vekil, ‘Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda görüşmeye açılacak ‘Türk tipi başkanlık’ sisteminin bazı ilkelerini şöyle sıraladı:

*ABD’deki gibi federasyonu değil, üniter devlet yapısını esas alacak.

*ABD’deki gibi çift meclisli bir yapıyı değil, tek meclisli bir yapıyı öngörecek.

*Başkan ve parlamentoya karşılıklı fesih yetkisi verilecek. Başkan seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Sistem aynı fesih yetkisini parlamentoya da tanıyacak.

*Başkanın görev süresi beş yıl olacak ve bir kişi en fazla iki defa seçilebilecek.

*Geçerli oyların salt çoğunluğunu, yani yüzde 50+1 oy alan başkan seçilebilecek.

*Sistemde kesin kuvvetler ayrılığı olacak.

*Başkanın yürütme görevini yaparken ihtiyaç duyduğu kanunları parlamento yapacak.

*Yüksek yargı üyelerini başkan ve parlamento seçecek.