ANALİZ | Libya’da birlik sağlanabilecek mi?
Libya'da konuşlanan ve en önemli petrol rezervlerine sahip Sirte’ye adım adım yaklaşan IŞİD’e karşı Batılı ülkeler, bir süredir üçüncü cephenin Libya’da açılmasını tartışıyor.
Libya’nın ismi son zamanlarda askeri müdahaleyle birlikte anılıyor. Ülkede konuşlanan ve en önemli petrol rezervlerine sahip Sirte’ye adım adım yaklaşan IŞİD’e karşı Batılı ülkeler, bir süredir üçüncü cephenin Libya’da açılmasını tartışıyor. Irak ve Suriye’de yaptıkları gibi IŞİD’in gelişip ilerlemesini beklemeyeceklerini dile getiren yetkililer, askeri müdahaleyi ciddi bir alternatif olarak görüyor. Ancak Libya’daki problemin çözümü için siyasi yollar tıkalı değil, ABD ve Avrupa Birliği de şimdilik bu yolları zorlayarak IŞİD’in üstesinden gelmenin peşindeler. İşte Fayiz Sirac’a kurdurtulan yeni birlik hükümeti de tam olarak bu “çözüm”e denk geliyor.
Tobruk’ta bulunan General Hafter’in askeri himayesindeki Libya Temsilciler Meclisi ile Trablus’ta çalışmalarını yürüten Abdülhakim Belhac’ın Fecr Ordusu’nun gölgesindeki Milli Genel Kongre arasında paylaşılan ikili iktidarı sonlandırmak için Birleşmiş Milletler tarafından kurgulanan birlik hükümeti projesinde Pazar günü önemli bir gelişme yaşandı. Daha önce Libya Temsilciler Meclisi tarafından Fayiz Sirac’ın önderliğindeki hükümetin reddedilmesinden sonra bu kez, Tobruk meclisinin telkinlerini de dikkate alarak, yeni bir birlik hükümeti oluşturuldu. Pazar akşamı yeni hükümeti kamuoyuna açıklayan hükümet sözcüsü Fatih el-Mejebri, “Bunun Libya’da çatışmanın sona ereceği yeni bir sürecin başlangıcı olmasını temenni ediyoruz” diyerek atılan adım konusundaki iyimserliğini dile getirdi.
Cihatçı da var Kaddafi’nin hâkimi de
Libya Temsilciler Meclisi’nin itirazı sonrası bakan sayısının 32’den 18’e indiği görülen yeni hükümette her kamptan isimler mevcut. Trablus meclisinin istediği Savunma Bakanlığı General Hafter’in ekibinden Mehdi İbrahim Bargeti’ye verilirken, Bin Ladin’in eski Teğmeni Abdülhakim Belhac’ın grubundan Aref Salih Khouja ise İçişleri Bakanlığı görevine getirildi. Bu görev paylaşımında Batılıların Hafter’e yaptığı baskının önemli rolü olduğu düşünülüyor. Öte yandan Muammer Kaddafi’nin eski yüksek hâkimlerinden Jemaa Abdullah Darsi’nin Adalet Bakanı olması Fayiz Sirac’ın kurduğu birlik hükümetinin tek amacının IŞİD’in ülke topraklarından atılması olduğunu gösterir nitelikte.
Avrupa netice almak istiyor
Birleşmiş Milletler Libya Temsilcisi Martin Kobler “Barış karavanı Libya halkı için güzel bir şekilde yola çıkıyor” diyerek yeni kurulan birlik hükümetini selamlarken, Avrupa Birliği yetkilileri de Tobruk ve Trablus meclislerinin hızlı bir şekilde birlik hükümetini tanıması için girişimlere başladı. Avrupa adına bu süreci AB Diplomasi Şefi Federica Magherini yürütüyor. Batının amacı birlik hükümeti altında Abdülhakim Belhac’ın Fecr Ordusu ile General Hafter’in Libya Ulusal Ordusu’nu birleştirerek IŞİD’in üzerine yollamak. Buradan elde edilecek başarılarla da Libya’ya yapılacak askeri müdahaleyi hava harekâtıyla sınırlandırmak.
Tunus ve Cezayir tedirgin
Ancak Batının planlarının kolay bir şekilde gerçekleşmeyeceği kesin, zira askeri müdahaleye bölge ülkeleri pek sıcak bakmıyor. Bu konuyla ilgili olarak, Fayiz Sirac’ın yeni birlik hükümetinin kamuoyuna açıklandığı gün Cezayir ve Tunus arasında kritik bir zirve gerçekleşti. Tunus Dışişleri Bakanı Kemaies Jinaui Cezayir Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika’yla bir araya gelerek iki ülkenin Libya’da planlanan askeri harekâta karşı ortak tavrının belirlenmesi hususunda önemli bir görüşme gerçekleştirdi. Söz konusu kritik zirveden sonra yapılan açıklamada iki ülkenin de amacının topraklarını korumak olduğu dile getirildi. Libya’yla kara sınırı olan Tunus ve Cezayir en çok müdahale sonrası oluşması beklenen mülteci akınından tedirgin. 2 milyon civarında mültecinin sınır kapılarına ulaşacağı tahmin edilirken Tunus Dışişleri Bakanı her türlü desteğe hazır olduklarını ama mülteci kılığında ülkeye girecek cihatçı teröristlere karşı da önlem alacaklarını belirtti.
Sirac’ın birlik hükümetinin ömrünün ne kadar uzun olacağını kestirmek güç ancak, Tobruk ve Trablus hükümetlerine yapılan baskılardan Batı’nın askeri müdahale öncesi Libya’daki siyasi tabloyu netleştirmeye çalıştığını anlamak zor değil. Ortadoğu’nun karışık ve çatışmalı tablosunda her gün yeni bir gelişme yaşanırken Libya’da yarın ne olacağı hala meçhul.
