Bakanlık Anayasa Mahkemesi'ne "direnmiş": Termik santrallere çevre katliamı izni
Mahkemelerin Anayasa Mahkemesi kararlarına karşı "direnmesi"nin önünün açılması tartışılırken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Anayasa Mahkemesi kararına karşı bir yönetmelikle "direndiği" ortaya çıktı.
Anayasa Mahkemesi’nin çok tartışılan Can Dündar ve Erdem Gül kararının ardından bireysel başvuru hakkının yeniden düzenlenmesi ve mahkemelerin Anayasa Mahkemesi kararlarına karşı “direnmesi”nin önünün açılması tartışılırken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Anayasa Mahkemesi kararına karşı bir yönetmelikle “direndiği” ortaya çıktı.
Özellikle termik santrallerin özelleştirilmesini kolaylaştırmak için enerji piyasasını düzenleyen kanunda 2013’te değişiklik yapıldı. ‘Geçici 8. Madde’ ile özelleşen termik ve doğalgaz çevrim santrallerine çevre konusundaki yatırımları için 2018’e kadar süre tanındı. Bu süre Bakanlar Kurulu kararı ile de üç yıl uzatılabiliyordu.
CHP, Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak bu değişikliğin iptalini istedi. Mahkeme, Mayıs 2014’te Anayasa’nın 5. ve 56. maddelerine aykırı bulduğu değişikliği iptal etti ve karar altı ay sonra yürürlüğe girdi.
Bu durumda özelleşen termik santraller çevre ile ilgili yatırımları yapmak zorundaydı. Ancak öyle olmadı.
Anayasa Mahkemesi’nin kararına uyulup uyulmadığını, yani özelleşen santrallerin çevre yatırımı yapıp yapmadığını öğrenmek için önce Zonguldak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne ildeki termik santrallerin durumunu sorulduğunda ise Anayasa Mahkemesi kararının nasıl uygulanmadığı ortaya çıktı.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 25 Şubat’ta yanıt verdi. Yazı hukuki açıdan son derece şaşırtıcıydı. Çünkü Anayasa Mahkemesi’nin aldığı karara hiç değinilmeden, ‘Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Yönetmeliği’nin Geçici 3. Maddesi’ne göre bir takım işlemler yapıldığı anlaşılıyordu.
Buna göre, özelleşen santrallerdeki çevre yatırımlarının 2017’ye kadar erteleme haklarının bulunduğunu anlatıyordu!
Verilen yanıtta, 2014 Aralık’ta özelleşen Çatalağzı Termik Santrali’nin (ÇATES) sadece 1. ünitesinde elektrostatik filtre takıldığı, 2. ünitesinde de elektrostatik filtrenin kurulumunun 1 Mart 2016’da tamamlanacağı anlatılıyor. Çevre izin ve lisanslarının ise 2017’ye kadar tamamlanacağı yazıyor. Bununla birlikte elektrostatik filtre dışında diğer, atık deşarj , derin deniz deşarjı , baca gazı desülfrizasyon ile ilgili hiçbir bilgi yer almıyor.
Böylece özelleşen termik santrallerin Anayasa Mahkemesi kararına uymadığı, çevre yatırımlarını yapmadığı, yıllardır zehir salan santrallerin bu uygulamaya devam ettiği, bakanlığın başka bir yönetmeliği ile Anayasa Mahkemesi kararının delindiği anlaşılmış oldu.
