Bireysel emeklilik soygununun takvimi ve kimleri vuracağı belli oldu

Geçtiğimiz Ağustos ayında karar altına alınan ve emekçilere bireysel emeklilik şansı olarak pazarlanan “Bireysel Emeklilik Sigortası”nın (BES) takvimi ve kimleri kapsayacağının ayrıntıları belli olmaya başladı.

Basında yer alan bilgilere göre 1 Ocak 2017 tarihinde başlayacak ve 45 yaş altı herkese zorunlu olan otomatik katılım uygulamasına önce 1000 ve üzeri çalışanı olan işletmeler girecek. Nisan ayında 250 ila 1000 kişi arasındaki şirketler ve kamu kurumları dahil olacak. 100 ila 250 çalışanı bulunan şirketler ise Eylül ayında devreye alınacak.

50-100 arası çalışanı olan işletmeler 1 Ocak 2018, 10-50 çalışanı olanlar 1 Temmuz 2018, 5-9 çalışanı olan işletmeler ise 1 Ocak 2019 tarihinde sisteme dahil edilecek.

Sisteme ilk katılan işletmelerdeki kesintiler emekçilerin maaşlarından Ocak ayı sonunda otomatik olarak yapılacak.

BES nedir?

Geçtiğimiz Ağustos ayında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen ve Resmi Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısıyla gündeme gelen iş yeri bazlı özel emeklilik planlarına yönelik bir uygulama olan otomatik katılım, çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi ve ilgili kişilere belirli şartlar çerçevesinde plandan çıkma imkanı verilmesi esasına dayanıyor.

Kanun Tasarısına göre kamu ve özel sektör çalışanlarından 45 yaş altı herkese BES zorunlu hale geldi.

Sisteme girildikten sonra iki ay içerisinde cayma hakkı olduğu söylenen yasa kamu emekçileri için de zorunlu hale getirilecek. Ancak sisteme giriş konusunda çalışanların kendilerinin bu zamanı belirleme hakkı yok. Hangi şirket hangi tarihte sisteme dahil oluyorsa o tarihten itibaren çalışanların maaşlarından yüzde 3’lük bir kesinti otomatik olarak yapılmaya başlanacak. Bu esnada sadece iki aylık bir süre zarfında sistemden cayma hakkı tanınmış.

Göstermelik devlet katkısı ve patronlara kıyak

Bireysel emeklilik sisteminden farklı olarak her sisteme girişte bir defaya mahsus olmak ve 4632 sayılı Kanunun ek 1’inci maddesi hükmündeki hak kazanma ve ödeme koşullarına tabi olmak kaydıyla 1.000 TL tutarında ve emeklilik halinde en az 10 yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi yapılması halinde birikimin yüzde 5’i karşılığında ek Devlet katkısı sağlanması düzenleniyor.

Bu katkıyı da eğer sistemden ilk üç yıl içerisinde çıkarsanız alamıyorsunuz. Bunun dışında ise 3 ila 6 yıl arasında çıkanlar devlet katkısındaki birikimlerinin yüzde 15’ini, 6 ila 10 yıl arasında çıkanlar yüzde 35’ini, 10 yılı tamamlayanlar yüzde 60’ını alabiliyor.

Sistemde patronlara ise kıyak düşünülmüş: Emekçileri sömürerek zenginleşen patronlar otomatik katılım için herhangi bir katkı yapmayacaklar.

Maaşlara yeni bir hortum

Sömürünün her geçen gün daha da derinleştiği ülkemiz ekonomik bir krize doğru koşarken, sermaye iktidarı emekçilerin maaşınını hortumlamanın bir yolu olarak zorunlu BES’i gündeme getirdi.

BES’e cayma hakkı konulmuş olsa da bu yasanın emekçilerin gelecekleri, hayalleri ve umutlarına bir ipotek koymaktan başka bir anlamı olmadığı görülüyor.

AKP iktidarı sosyal güvenlik mekanizmalarını tasfiye ederek, devletin rolünü ortadan kaldırarak ve sigorta primi ödemeye dayalı sosyal güvenlik mekanizmalarını hayata geçirerek adım adım bu günlere geldi.

Bundan sonraki adımın ise sermaye devletinin özel sigortacılığı tamamen ele alması ve emekçilere bir boyunduruk daha takması anlamına gelen BES olacağı açık.