Bireysel Kıdem Tazminatı Fonu: İşten atılan, askere giden işçiler tazminat alamayacak
Kıdem Tazminatı Fonu uygulamasıyla işten atılan işçiler, evlenerek işten ayrılan kadın işçiler, askere giden erkek işçiler tazminat alamayacak. Buna göre işçi ancak 65 yaşına gelince kıdem tazminatını alabilecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren kıdem tazminatında ‘güvence, fon ve 30 gün’ tartışmaları konusunda “Kıdem hesabında 30 günü koruyacak katsayı oluşturulacak. Kıdem Fonu ile çalışanlara gelir getiren bir yapı kurulacak” derken mevcut hakların da güvence altına alınacağını iddia etti.
Öngörülen sistemde yeni işe giren bir işçinin kıdem tazminatı hesabından para çekebilmesi için 15 yıldır sigortalı olması ve en az 3600 gün (on yıl) prim ödenmiş olması ya da konut alması gerekecek. Ancak, bu koşulları yerine getirse bile kıdem tazminatının sadece yarısını alabilecek. Mevcut işinde biriken hesabı yeni sisteme dâhil etmeyenlerden yeni işe girdiklerinde 15 yıllık sigorta şartı yeniden aranmaya başlanacak. Hesaptan bir defa para çekildikten sonra yeniden para çekilebilmesi için 1800 gün (beş yıl) prim ödenmesi koşulu aranacak. Kıdem tazminatının tamamının kendisi ya da vârislerince çekilebilmesi için işçinin emekli olması, ölmesi veya 5 yıl boyunca adına açılan hesaba hiç prim yatırılmaması gerekecek.
Kıdem Tazminatı Fonu uygulamasıyla işten atılan işçiler, evlenerek işten ayrılan kadın işçiler, askere giden erkek işçiler tazminat alamayacak. Buna göre işçi ancak 65 yaşına gelince kıdem tazminatını alabilecek.
Yürürlükteki haliyle iş güvencesinin de teminatı olan kıdem tazminatı, işverenin işçiyi çıkarmasını zorlaştırıyor. Mevcut uygulamaya göre çalışırken evlenip işten ayrılan kadın işçiler, askere giden erkekler, işten çıkarılanlar, 15 yılı doldurduktan sonra kendi isteğiyle işten ayrılanlar ve emekli olanlar hak ettikleri kıdem tazminatını alabiliyor.
Soylu’nun “İşgücüne yönelik güvenceyi içeren ama işveren açısından üretimin devamlılığını ve rekabet koşullarını gözeten bir yöntem öngördük. Esnek çalışma hayatın içinde zaten var ama kayıt dışı. Modelimiz kayıtlı çalışmayı teşvik eden, işletmelerin krizlere karşı dayanıklılığını artırıp, kırılganlığı azaltan bir yaklaşım içeriyor. Önemli olan insanları çalışma hayatına sevk etmek.” olarak ifade ettiği sistem esas olarak güvencesiz ve esnek istihdamın yasalaşması anlamına geliyor. Kıdem Tazminatı Fonu uygulamasıyla birlikte işverenin işçiyi tazminatsız işten çıkarmasının da yolu açılacak.
Öte yandan, Turgut Özal’lı yıllarla kurulmasına başlanan fonlar, hükümetler tarafından amaçlarının dışında alanlara aktarılarak ve yağmalanarak yolsuzlukların aracı olarak kullanıldı.
Toplam varlığı Ağustos 2015’te 92 milyar TL’ye ulaşan İşsizlik Sigortası Fonu’ndan 14 yılda işsizler için sadece toplam 11 milyar TL ödeme yapılırken geri kalan miktar AKP hükümetinin “icraatlarına” aktarıldı. Bütün bu veriler söz konusu Kıdem Tazminatı Fonu’nun da nasıl yağmalanacağını gösterir nitelikte.
