Efkan Ala'ya zor sorular: İhraç edilen patlayıcılar denetleniyor mu?

İspanya ve Hindistan merkezli firmaların, Türkiye’de ortak oldukları veya satın aldıkları şirketler aracılığıyla IŞİD ve El Nusra’ya patlayıcı gönderdiği iddiaları Meclis gündeminde...

İspanya ve Hindistan merkezli firmaların, Türkiye’de ortak oldukları veya satın aldıkları şirketler aracılığıyla IŞİD ve El Nusra’ya patlayıcı gönderdiği iddiası üzerine CHP İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner, İçişleri Bakan’ı Efkan Ala’nın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.

Çatışma Silahlanması Araştırmaları (Conflict Armament Research-CAR) isimli silah ve mühimmat ile silaha dönüştürülebilen sivil malzemelerin takibini yapan örgütün raporunda el yapımı patlayıcı (EYP) malzemelerinin Türkiye üzerinden geçtiği iddiası ortaya atılmıştı.

Bu iddianın ardından basına yansıyan haberlerde de, Ürdün merkezli bir şirketin teslim alacağı belirtilen 24 tonluk kargo, İçişleri Bakanlığı’nın iznine rağmen Cilvegözü Sınır Kapısına bırakılan infilak fitillerini Antakya Gümrük Müdürlüğü’nün teslim etmediği ortaya çıkmıştı.

Zincirin en büyük halkasını oluşturan Türkiye’de bu patlayıcıları alıp, satan şirketlerin kimler olduğu ise belirsiz.

Bu rapor ve haberler üzerine CHP İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner, İçişleri Bakan’ı Efkan Ala’nın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.

Bu iddialar üzerine yanıtlanması için verilen soru önergesi şu şekilde;

Birgün gazetesinde 28 Mart 2016 tarihinde Doğu Eroğlu’nun yapmış olduğu haberde, İspanya ve Hindistan merkezli firmaların, Türkiye’de ortak oldukları veya satın aldıkları şirketler aracılığıyla IŞİD ve El Nusra’ya patlayıcı malzeme göndermiş olabilecekleri iddia edildi. Habere göre uluslararası firmaların ortağı ya da sahibi oldukları Türkiye’deki şirketler, el yapımı patlayıcıların (EYP) yapımında kullanılan infilak fitillerini Türkiye’ye ithal ediyor sonrasında ise bunların IŞID’ın ya da El Nusra’nın eline nasıl geçtiği bilinmiyor. Conflict Armament Research (CAR) isimli silah ve mühimmat ile silaha dönüştürülebilen sivil malzemelerin takibini yapan sivil toplum örgütünün raporunda da EYP malzemelerinin Türkiye üzerinden geçtiği ortaya koyuldu. Aynı haberde, Ürdün merkezli bir şirketin teslim alacağı belirtilen 24 tonluk kargo, İçişleri Bakanlığı’nın iznine rağmen Cilvegözü Sınır Kapısına bırakılan infilak fitillerini Antakya Gümrük Müdürlüğü’nün teslim etmediği belirtildi. Cilvegözü Sınır Kapısının karşısında bulunan Bab el Hava Sınır Kapısı Selefi cihatçı örgütlerin kontrolündeyken bu kargonun Ürdün’e teslim edilmesi beklendi.

Bu bağlamda;

1)Cilvegözü Sınır Kapısının karşısında yer alan Bab el Hava Sınır Kapısı Selefi cihatçı örgütlerin kontrolündeyken, infilak fitillerinin ASR Trading Company isimli şirket tarafından ihraç edilmesi ve Ürdün’e Cilvegözü Sınır Kapısından çıkartılıp karayoluyla götürülmesine ilişkin izinler nasıl verilmiştir?

2)2012’den bu yana, Suriye ve Irak’taki sınır kapılarından kaç ton sivil amaçlı patlayıcı madde çıkartılmıştır? Bu ihracat işlemlerinde satıcı ve alıcı şirketler kimlerdir?

3) İspanya ve Hindistan şirketleri bağlantılı ticaret ağını denetlemek adına herhangi bir önlem alınmış mıdır?

4)İçişleri Bakanlığı, Cilvegözü gümrüğüne takılan infilak fitili bulunan 24 tonluk kargonun ihracat iznini verirken neden Antakya Gümrük Müdürlüğü kargoyu teslim etmemiştir? Ülkenin güvenliğini tehdit edebilecek ve Suriye’de cihatçı örgütler tarafından kullanılması mümkün olan infilak fitillerinin izni ne amaçla verilmiştir?

5) Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzüğün 118,119 ve 120’inci maddeleri uyarınca, gerekli izinleri olmayan kimseler patlayıcı maddeleri satın alamazlar. Dolayısıyla tümü kayıt altındaki patlayıcı madde satışları incelenmekte midir?10 Haziran’da Cilvegözü gümrüğünde durdurulan 24 tonluk patlayıcı taşıyan bir kargonun depoda tutulması gerektiği açıkken, bu tüzük maddelerine göre deponun izin belgesi, bu tüzük gereğince verilmiş ateşleyici yeterlik belgesi İçişleri Bakanlığı’nın kayıtlarında bulunmakta mıdır?

6)2012-2016 döneminde valiliklere patlayıcı satın almak üzere kaç başvuru yapılmıştır? Bu başvuruların kaçı reddedilmiştir? Başvurusu reddedilen kişiler hakkında takip veya inceleme gerçekleştirilmiş midir?

7)Aynı Tüzüğün 113’üncü maddesine göre bu patlayıcıyı satmak isteyenler, satışın yapılacağı il valiliğinden satış izin belgesi almak zorundadırlar. 115’inci maddeye göre ise üretici ve ithalatçılar da ürettikleri ve ithal ettikleri patlayıcı maddelerin satış ve devir işlemlerinde kimlere ne miktarda satış ve devir yaptıklarını, ambalaj seri numaralarını da belirtilerek noterlikçe onaylanmış deftere yazmak zorundadırlar. Bu bilgiler valiliklerce İçişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığına bildirilir. Bu izinlere yönelik bir denetleme var mıdır? Patlayıcıların şüpheli ithalat ve ihracatlarına yönelik kontroller yapılmakta mıdır?

8) Patlayıcı maddelerin usulsüz satışına ilişkin 2012’den bu yana yürütülmüş veya sürmekte olan soruşturma veya dava var mıdır? 2012-2016 arasında kaç firma hakkında usulsüz patlayıcı satışı yapıldığına ilişkin işlem yapılmıştır?

9) CAR Raporunun yayınlanmasının ardından, raporda adı geçen Türkiye merkezli firmaların satışları ve hâlihazırdaki envanterleri denetlenmiş midir?