Erdoğan'a AKP'nin başına geçme yolu açılıyor
AKP'nin dün MHP'ye ilettiği açıklanan yeni anayasa ve başkanlık sistemi ile ilgili 'taslak metnin' ayrıntıları açığa çıktı
AKP’nin dün MHP’ye ilettiği açıklanan yeni anayasa ve başkanlık sistemi ile ilgili ‘taslak metnin’ ayrıntıları açığa çıktı. Düzenlemede Başbakanlığın kaldırılıp, yerine Cumhurbaşkanı Yardımcılığının getirilmesi, Bakanlar Kurulu’nu Cumhurbaşkanının toplaması ve Cumhurbaşkanının partili olabilmesi gibi öneriler dikkat çekiyor.
Milliyet’ten Önder Yılmaz ve Şebnem Hoşgör‘ün ilgili haberinde AKP ve MHP kaynaklarından edinilen bilgiye göre, ‘şimdilik’ 14 maddelik değişiklikle dizayn edilen ‘Türk tipi’ başkanlık sisteminin anahatları özetle şöyle:
-Türkiye Cumhuriyeti’nin başı, Türkiye Cumhurbaşkanı olacak. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı’na ait olacak.
-Başbakanlık kalkacak, ancak kabine olacak. Kabine içinden bir isim Cumhurbaşkanı Yardımcısı olacak.
-Bakanları Cumhurbaşkanı atayacak ve görevden alacak. Kabineye Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı başkanlık edecek. Kabine üyelerinin dörtte biri milletvekillerinden atanacak. Kalanı Meclis dışından olacak.
-Cumhurbaşkanı ve TBMM seçimleri 5 yılda bir eş zamanlı yapılacak. Bir kişi 5+5 şeklinde iki dönem Cumhurbaşkanı seçilebilecek.
-Hükümet tasarısı olmayacak, düzenlemeler milletvekilleri yasa teklifleriyle yapılacak. Bütçe kanunu hariç, başkanın kanunları veto yetkisi olacak. Cumhurbaşkanı genel siyasetin yürütülmesinde ihtiyaç duyduğu kanunla düzenlenmemiş konularda kararname çıkarabilecek.
-Atama yetkilerinin çoğu Cumhurbaşkanı’nda olacak. Halen Meclis seçimine tabi uygulamalar da büyük ölçüde korunacak.
-Cumhurbaşkanı’nın niteliği ve tarafsızlığını düzenleyen 101. maddede yapılacak değişiklikle “tarafsızlık” nitelikleri arasından çıkarılacak. Partisi ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin hükme de metinde yer verilmeyecek. Böylece cumhurbaşkanı partili olabilecek. Cumhurbaşkanı’nın partili olması nedeniyle genel başkanlık yolu da açılacak.
Erdoğan’ın durumu için ‘geçiş maddesi’
Taslakta yürütme ve yürürlük maddesi ile Erdoğan’ın durumunun ne olacağını düzenleyecek geçiş hükümlerinin bulunmadığı öğrenildi. AKP kurmayları geçiş hükümlerinin müzakere sonucu netleşeceğini ifade etti.
Ancak iktidar kurmayları, hükümet sistemi değişikliğinin gerektirdiği pek çok mevzuat değişikliği olacağına işaret ederek yeni sistemin yürürlüğünün halk tarafından seçilmiş Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin dolacağı 2019’a bırakılmasının daha uygun olacağını, bir geçiş maddesi ile Erdoğan’ın bakanlar kuruluna başkanlık etme, partisi ile ilişiğinin kurulması ve bakanları atama ve görevden alma yetkilerini kullanmasının sağlanabileceğini vurguladı.
