İşyerinde özel hayat: AİHM patronları heveslendirdi ama...
AİHM, patronların, çalışanların mesai saatlerindeli özel yazışmalarını okuyabileceklerine hükmetti. Ancak, Türkiye'de basınında yansıtıldığının aksine karar patronlara özel hayata müdahale hakkı vermiyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), patronların, çalışanların mesai saatlerinde bilgisayarların sohbet sistemlerinden ve kişisel elektronik posta adreslerinden gönderdikleri mesajları ve elektronik postaları inceleyebileceklerine hükmetti.
Ancak, Türkiye’de basınında yansıtıldığının aksine karar patronlara özel hayata müdahale hakkı vermiyor. Mahkeme, bu yazışmaların okunmasına değil incelenmesine ve bunun da kısıtlı olması gerektiğini söylüyor.
Karar Romanya ile ilgili
AİHM, Romanya’da, mesai saatleri içinde nişanlısı ve erkek kardeşiyle Yahoo Messenger üzerinden mesajlaştığı için işten atılan Bogdan Mihai Barbulescu isimli bir mühendisin başvurusunu değerlendirdi.
Mahkeme, Barbulescu’nun “kişisel mesajların incelenmesinin özel hayatının gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle yaptığı başvuru sonucunda, çalışanların mesai saatlerinde için yaptığı kişisel görüşmelerin işverenler tarafından incelenebileceğine hükmetti.
Kararda, bu incelemenin ‘kısıtlı olması’ gerektiği belirtilerek; Barbulescu’nun kişisel görüşmeleri neden yaptığını açıklayamadığı da belirtildi. Mahkemenin kararında ayrıca, çalışanların ‘özel hayat gizliliğinin ihlalinin’ engellenmesinin de işverenin sorumluluğunda olduğunu hatırlatıldı.
AİHM’in kararı patronlara doğrudan özel hayata müdahale hak tanımıyor
AİHM’in kararı patronları heveslendirse de, unutulmaması gereken bir nokta ülkelerde geçerli yasal düzenlemeler. Türkiye’deki yasal düzenlemeler, özel hayatlarına ve kişisel verilerine herhangi bir şekilde denetlenmesine izin vermiyor. Bu konuda özellikle Danıştay’ın devlet memurları ile ilişkili olarak kararları bulunuyor.
Öte yandan, İş Kanunu’na göre, işçilerin, işyerindeki düzeni bozmamak ve üstlendikleri işleri yerine getirmek gibi yükümlülükleri bulunuyor. İşçilerin bunlar gibi işlerini ve yasal yükümlülüklerini aksatmayan şekilde yaptıkları yazışmalara müdahale edilebilmesi ise mümkün değil.
Esasında, her ne kadar Türkiye’de farklı yansıtılda da, AİHM kararına konu olan olayda özel yazışmalarının ne kadar sürdüğü gibi ayrıntılar gösterilmeden ve kısıtlı olarak inceleme hakkı olabileceğine ilişkin değerlendirmesi de abartılarak verildiğinden bu çerçevenin dışına çıkılmadığı anlaşılıyor.
Patronların işçiler üzerinde baskı kurmasına yarayabilecek bir haberin bu şekilde sunulması tepki çekerken hukukçular işyerinde böyle bir dayatmayla karşılaşmaları halinde işçilere bir hukukçudan yardım almalarını öneriyor.
