Katil balinalar kültür kaynaklı genetik evrim geçiren ilk canlı türü
Katil balinalar en az 200 bin yıl önceki ortak atalarından bugüne kültürel gruplar oluşturuyor.
Birçok araştırmacı,kültürel deneyimlerin insan evrimini şekillendirilmesine yardımcı olduğu kabul ederler ancak şimdi aynı durumun Orca olarak da adlandırılan katil balinalar için de geçerli olabileceğine dair kanıtlara ulaşıldı.
İnsan genleri kültürel davranışlarımıza tepki olarak gelişmiştir. Bazı insan popülasyonlarının süt mandıracılığıyla uğramasını takiben laktoz toleransı olan genler kazandırması bu duruma verilen klasik bir örnektir. Ancak hayvan türlerinde gen ve kültür birlikteliğine dair bir evrim görüşü belirsizliğini koruyordu. New Scientist’ta yer alan habere göre, İsviçre’deki Bern Ünivesitesi’nde Andrew Footer ve meslektaşları, katil balinaların insanlarda olduğu gibi bir deseni takip ettiklerinden kuşkulanıyor.
Katil balinalar en az 200 bin yıl önceki ortak atalarından bugüne kültürel gruplar oluşturuyor
Katil balinalar, tıpkı insanlar gibi, tropik bölgelerden kutuplara kadar yayıldılar. Birçok popülasyonda ise belirli bir hedefe odaklanırken sofistike bir av stratejisi izledikleri görüldü. Her bir birey onlarca yıl kalıcı gruplar içinde yaşarlar ve bu yüzden yetişkinlerden bu özel uzmanlık alanıyla ilgili bolca zamanları olur. Biyologlar bu süreçteki öğrenme davranışını ise “kültür” olarak tanımlıyorlar.
Fakat bu kültürel özellikler edinmiş katil balina gruplarının genetik olarak diğerlerinden farklı olup olmadığı bilinmiyordu. Bu soruya yanıt bulmak için, Foote ve arkadaşları, Antarktika ve Pasifik Okyanusu’ndaki 5 özel bölgede yaşayan 50 katil balinanın genetik özelliklerini inceledi ve beş farklı grup tam olarak beş kültürel nişi yansıtan grupla örtüştüğü görüldü. Diyetle ilişkini özel fonksiyonlar, örneğin farklı kültürel gruplar arasında ayrışmaya yol açtı.
Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, katil balinalar, en az 200 bin yıl önceki ortak atalarından bugüne kültürel gruplar oluşturarak, genetik olarak farklı olarak ayrıştılar, başka bir deyişle katil balinalar genetik ve kültür işbirliğiyle evrildiler. Bu kanıt, katil balinaların nasıl genetik çeşitliliğe edindiklerini açıklamaya yardımcı bir bulgu olarak görülüyor.
Kanada’daki Dalhousie Üniversitesi’nde Hal Whitehead da çalışmanın sıra dışı derecede önemli olduğunu belirterek katil balinaların, tıpkı insanlar gibi, kültürün hayatlarını sadece önemli bir parçasında ibaret olmadığı, aynı zamanda genetik evrim sürecine etki ettiğini gösterdiğini belirtiyor.
