Uluslararası AF Örgütü'nden "Kadın Mülteciler" raporu

Uluslararası Af Örgütü kadın mülteciler ile ilgili rapor hazırladı.

Uluslararası Af Örgütü, Suriye ve Irak’taki çatışmalardan kaçarak Türkiye üzerinden Balkan ülkelerine, oradan da Norveç ve Almanya’ya giden 40 kadınla yaptığı görüşmeler sonucunda bir rapor yayımladı. Rapora göre, Avrupa’ya ulaşmaya çalışan sığınmacı kadınlar yolculuklarının her anında sözlü ya da fiziksel cinsel saldırı ve istismara maruz kalıyor.

Çatışma ve savaş ortamında hayatta kalabilmek için ülkelerinden göç etmek zorunda kalan kadınlar, göç yolunda da baskı, şiddet ve korku yaşıyorlar.

Kadınların yalnız ya da beraberlerinde çocuklarla seyahat ettikleri, Macaristan, Hırvatistan ve Yunanistan’da yüzlerce erkek ile aynı odada yatmaya ve aynı banyoyu kullanmaya zorlandıklarına dair verilerin yer aldığı raporda bazı kadınların tuvalete gitmemek için yemek yemeyi bile reddettiği bilgisine de yer veriliyor. Avrupa’ya giden sığınmacıların büyük bölümünün erkek olduğuna dikkat çekilen raporda, sığınmacı kadınların bu nedenle kendilerini savunmasız hissettiği belirtiliyor.

Uluslararası Af Örgütü, hükümetin ve yardım kuruluşlarının da kadın mültecileri korumakta başarısız olduklarına dikkat çekiyor. Af Örgütü’yle konuşan kadın sığınmacılar, geçtikleri hemen hemen her ülkede, insan kaçakçıları ve güvenlik görevlileri tarafından cinsel ilişkiye girmeye zorlandıklarını anlatıyor. Kadın sığınmacılardan biri olan 22 yaşındaki Iraklı kadın, Almanya’daki sivil bir güvenlik görevlisinin, ‘kendisiyle zaman geçirmesi karşılığında yeni giysiler vermeyi’ teklif ettiğini söylüyor. Türkiye’deki Suriyeli bir insan kaçakçısı tarafından cinsel ilişkiye zorlanan bir kadın da “Elbette, ‘Hayır’ dedim. İğrençti. Ürdün’de de hepimizin başına aynı şeyler geldi” ifadelerini kullanıyor.

Bir başka kadın sığınmacı yaşadıklarını şu sözlerle anlatıyor: “İnsan kaçakçısı beni taciz ediyordu; birkaç kez de dokunmaya çalıştı. Sadece erkek kuzenim etrafta olduğunda uzak duruyordu. Çok korktum, çünkü insan kaçakçılarının, istedikleri parayı ödeyemeyenlere, onlarla birlikte olmaları halinde indirim yaptıklarına dair öyküler duyuyorduk.”

Bir diğer kadın ise “Hiçbir zaman yerleşim birimlerinde, kamplarda uyuma şansım olmadı. Birisinin bana dokunacak olmasından çok korktum. Çadırlarda kadınlı-erkekli kalınıyordu ve bazı şiddet olaylarına tanık oldum. Bu nedenle hareket halindeyken, özellikle de otobüsteyken kendimi daha güvende hissettim. Zira gözlerimi kapatabildiğim ve uyuyabildiğim tek yer otobüstü. Kamplarda kadınların, birilerinin onlara dokunduğu gerekçesiyle şikayet etme hakkı yoktu. Zira yolculuğu aksatmaları istenmiyordu.” sözleriyle yaşadıklarını anlatıyor.

BM’nin mülteci kadınlar belgesi

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) belgelerindeki bilgilere göre mülteci kadınlar:

• Kaçışları öncesi ve esnasında fiziksel ve cinsel saldırı ve istismara
• Sığınma ülkesinde fiziksel ve cinsel saldırı ve istismara
• Eşlerinin istismarı ve terk etmesine
• Silahlı çatışmaya ve zorla askere alınmaya
• Cinsel sömürüye ve fahişeliğe zorlanmaya
• Kişi olarak tanınmamaya ve belge eksikliğine
• Geri dönüşlerinden sonra fiziksel ve cinsel saldırı ve istismara maruz kalıyorlar.

Çatışma sırasında, kaçıştan önce:

• İktidarda bulunan kişiler tarafından taciz edilme
• Kadınların cinsel olarak işkence görmesi
• “Askerler” tarafından cinsel şiddet uygulanması
• Toplu tecavüz ve hamile bırakılma
• Çatışma halindeki tarafların silahlı mensupları tarafından kaçırılma

Kaçış sırasında

• Haydutlar, sınır muhafızları tarafından cinsel saldırı
• İnsan tacirleri, köle ticareti yapanlar tarafından yakalanma

Sığınma ülkesinde:

• Otorite sahibi kişiler tarafından cinsel saldırı
• Ailelerinden ayrı düşmüş kız çocuklara, bakıcı aile yanındayken cinsel taciz
• Aile içi şiddet
• Yakacak toplarken, su almaya giderken cinsel saldırı
• Hayatta kalabilmek için cinsel ilişkiye zorlanmak/ zorla fuhuş
• Sığınma ülkesinde yasal statü veya yardım ve kaynaklara erişmeyi beklerken cinsel taciz

Geri dönüş sırasında:

• Kadınlara yönelik zararlı geleneksel uygulamaların tekrar başlatılması
• Ailelerinden ayrı düşmüş kadın ve çocuklara yönelik cinsel taciz
• İktidarda bulunan kişiler tarafından cinsel istismar
• Haydutlar, sinir muhafızları tarafından cinsel saldırı, geri dönüşe zorlanma

Yeniden bütünleşme (Mültecilerin menşe ülkelerinde yeniden normal bir yaşama başlama süreci):

• Geri dönenlere bir çeşit ceza olarak cinsel tacizde bulunmak
• Yasal statüyü düzene sokmak için cinsel zorbalık
• Kadınların karar alma süreci haricinde bırakılması
• Kaynaklara erişiminin engellenmesi