Hafıza-i Beşer | 12 Kasım 1990: Komünist şair Yannis Ritsos hayatını kaybetti

1 Mayıs 1909 yılında Peloponez yarımadasında doğdu. On yedi yaşında Atina’ya gitti. 18 yaşında verem hastalığına yakalandığı için bir sanatoryumda tedavi gördü. İlk şiirlerini bu dönemde yayımlamaya başladı. 1931’de Yunanistan Komünist Partisi’ne katılır. İlk şiirlerinde burjuva karşıtı devrimci sanatçıların çizgisini izledi. Trakter (1934, Traktör) adlı şiir kitabı, Sovyetler Birliği’nde sosyalist düzeni anlatması ve nihilizme savaş... View Article

1 Mayıs 1909 yılında Peloponez yarımadasında doğdu. On yedi yaşında Atina’ya gitti. 18 yaşında verem hastalığına yakalandığı için bir sanatoryumda tedavi gördü. İlk şiirlerini bu dönemde yayımlamaya başladı. 1931’de Yunanistan Komünist Partisi’ne katılır. İlk şiirlerinde burjuva karşıtı devrimci sanatçıların çizgisini izledi. Trakter (1934, Traktör) adlı şiir kitabı, Sovyetler Birliği’nde sosyalist düzeni anlatması ve nihilizme savaş açması açısından önemlidir.

Akıcı bir üslupla yazdığı Epitaphios (Yazıtlar) adlı kitabı, halkı direnişe çağırdığı ve geleneksen Yunan şiirinin biçimini değiştirdiği gerekçesiyle faşist Metaksas hükümeti tarafından Akropolis’te törenle yakılmıştır.

1956’da yayınlanan Ayışığı Sonatı’yla Ulusal şiir ödülüne, 1976 yılında Etna-Taormina şiir ödülüne layık görülmüş ve bunun yanı sıra pek çok ulusal ve uluslar arası çapta ödüle hak kazanmıştır. SSCB tarafından Nobel Barış Ödülü’ne alternatif olarak geliştirilen, Sovyet hükümeti tarafından dünya çapında barış çalışmalarına katkıda bulunduklarına kanaat getirilenlere verilen Uluslararası Lenin Barış Ödülü’nü 1977’de alan Ritsos, ödül hakkında “Bu ödül benim için Nobel ödülünden çok daha önemlidir.” ifadelerini kullanmıştır.

20. yüzyıl Yunan şiirinin büyük isimlerinden olan Yannis Ritsos, 12 Kasım 1990’da Atina’da hayatını kaybetmiştir.

Ritsos’un “Bir Ad ve Müzik Evrene Dönüşünce” şiirinde Nazım için yazdığı dizeler:

… Ama sen Nâzım
hangi zindandan
gecenin hangi köşesinden
hangi ölümden olursa olsun
gülümsüyorsun

Dünyanın gülümseyişini koruyan
o masmavi gülümseyişinle
Nâzım kardeşim
yoldaşımız bizim
Selam selam Nâzım

Nâzım
sen bizi öyle çok sevdin
biz seni öyle çok sevdik ki
ön adınla çağırır herkes seni
herkes sen der sana
Fransa da Rusya da Yunanistan da
Aragon da Nâzım
Neruda da Nâzım
ben de Nâzım
özgürlük ki adlarından biridir senin
o senin en güzel adın
Merhaba Nâzım.