7 Nisan 1986 – Sovyet dehası Leonid Kantoroviç hayata gözlerini yumdu…

Leonid Kantoroviç, 19 Ocak 1912 yılında Saint Petersburg’da (Leningrad) doğdu. Erken yaşlarda matematik eğitiminde gösterdiği başarı, 22 yaşında profesörlük unvanı aldırtacaktır.
1939 yılında yazdığı “Üretimim Örgütlenmesi ve Planlanması İçin Matematiksel Yöntemler” isimli kitabında doğrusal programlamanın üretimde belli uygulama alanlarını ve çözüm yollarını gösterir. Bu eseri ile sosyalist ekonominin can damarı merkezi planlamanın verimine işaret eder.

NAZİLERE KARŞI MÜCADELE

1941 ve 1942’de Nazilere karşı Leningrad Savunması’nda etkin bir rol alır. Kuşatma sırasında Leningrad halkına soluk alması için tek bir yol kalmaktadır: Donmuş gölün üstünden giden ‘Hayat Yolu’ olarak adlandırılan yol. Peki ama bu donmuş gölün taşıma kapasitesi ne kadardır? Söz gelimi ağır araçlar bu yolu kullanabilir mi? Ya peki hava değişirse? Kantoroviç, geliştirdiği matematik modelle çeşitli hesaplamalar yapar ve ‘Hayat Yolu’nun zarar görmeden kuşatma altındaki Leningrad halkına yardım ulaştırabilmesini sağlar. Bu dönemde geliştirdiği ulaşım ve taşıma modelleri, bugün hâlâ ulaştırma mühendisliği alanında okutuluyor. Bu çalışmaları dolayısıyla, Yurtsever Savaş Nişanı ve Leningrad Savunması Madalyası’na layık görülüyor.*

1975 yılında Kantoroviç’e “kaynakların verimli kullanımı alanındaki katkısı dolayısıyla” Nobel İktisat Ödülü verilir.
Kantoroviç, bugün çizgisel programlamanın kurucularından biri olarak değerlendirilmektedir. CIA’nın gizli ibareli raporuna göre, Kantoroviç, 20. yüzyılda ekonomik işletme alanındaki en önemli buluşlardan birine imza atmıştı. Bu buluş, bilgisayar bilimi alanında hızlı ilerlemenin önünü açmıştır. Kantoroviç teoremi, Kantoroviç metriği ve Kantoroviç eşitsizliği gibi öğeler de onun bilime katkıları arasında anılabilir.

* Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin’in Bir Sovyet Dahi Bilimci: Leonid Kantoroviç makalesinden alınmıştır.