Döviz krizinde "dış güç" iddiası verilerle çürüdü

Dövizde yaşanan dalgalanmayı "dış güçler"e bağlayan iktidar çevrelerinin iddiaları resmi rakamlarla çürüdü.

ABD ile yaşanan gerginliğin ardından dövizde yaşanan dalgalanma ve ard arda gelen rekorlara ilişkin AKP ve sermaye örgütlerinden “Ekonomik krizin arkasında dış güçler var” yorumları gelmişti. Ancak Merkez Bankası kaynaklı verilere bakıldığında kurda büyük hareketliliğin başladığı 10 Ağustos tarihinde yurtiçi alıcı ve satıcıların döviz işlemlerinin ezici çoğunluğunu yaptığı ortaya çıktı.

DÜNYA Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, “Dövizi biz mi yükselttik, yabancılar mı, işte yanıtı” başlıklı yazısında “Bu veriler pek hoşa gitmeyecek, ama kaynak Merkez Bankası ve açıklanan veriler de resmi veriler” diyerek kuru yükseltenin Türk şirket ve yatırımcıları olduğunu açıkladı. İşte Aktaş’ın yazısında o bölüm:

“Merkez Bankası bankaların TL karşılığı gerçekleştirdikleri spot döviz işlemlerinin hacmini “yurtiçi müşteriler” ve “yurtdışı banka, kuruluş ve müşteriler” bazında açıklıyor. Bu konuya 20 Ağustos’ta köşemizde yer vermiş ve söz konusu verilerin 8 Ağustos’a kadar olduğunu, dövizde kıyametin koptuğu 10 Ağustos ve sonrasına ait verileri görmek için biraz beklememiz gerektiğini yazmıştık. İşte o veriler artık belli. Özetleyerek aktaralım neler olmuş.

Yılbaşından 9 Ağustos’a kadar geçen 155 işgününde bankalar yurtiçi müşterilerle günlük ortalama 4.9 milyar dolarlık işlem yapmışlar.

Bu 155 işgünün her birinde yurtdışı banka, kuruluş ve müşterilerle ise 3.3 milyar dolarlık işlem gerçekleştirilmiş.

Yılbaşından 9 Ağustos’a kadar olan dönemdeki günlük ortalama işlemlerde yurtiçi müşterilerin payı yüzde 56, yurtdışı müşterilerin payı yüzde 38 düzeyinde. Kalan küçük pay, diğer işlemlerden oluşuyor. Geliyoruz 10 Ağustos’a… Yurtiçi müşterilerin daha önceki dönemde 4.9 milyar dolar olan işgünü başına ortalama işlem hacmi 10 Ağustos’ta 10.1 milyar dolara fırlamış.

Peki yurtdışı müşterilerin işlem hacmi ne olmuş dersiniz. Yılbaşından 9 Ağustos’a kadarki dönemde günlük ortalama 3.3 milyarlık işlem gerçekleştiren yurtdışı müşteriler 10 Ağustos’ta 3.7 milyar dolarlık işlem yapmış.

Yurtiçi müşterilerin, yani bizlerin gerçekleştirdiği günlük işlem 4.9 milyardan 10.1 milyara çıkıyor; yurtdışı müşterilerin, yani yabancıların günlük işlemi ise 3.3 milyardan 3.7 milyara…
Türkiye’ye döviz kuru üstünden bir operasyon yapılmak isteniyorsa, Merkez Bankası’nın resmi verileri gösteriyor ki bu operasyonu kendi kendimize biz yapıyoruz.

Kur arttı, hacim düştü

Dövizdeki hareket 10 Ağustos’la sınırlı kalmadı, izleyen haftanın ilk iki günü, yani 13 ve 14 Ağustos’ta daha hızlı artışlar ve dalgalanmalar yaşadık.

Ne var ki doların bir ara 7 liranın üstüne çıktığı bu günlerde bankaların TL karşılığı spot döviz işlem hacimleri 10 Ağustos’taki düzeyin çok altına geriledi.

Yurtiçi müşterilerin 10 Ağustos Cuma günü 10.1 milyar doları bulan işlem hacimleri 13 Ağustos Pazartesi 6.4 milyara, 14 Ağustos Salı ise 5.3 milyara indi.

Yabancı müşterilerin 10 Ağustos’taki 3.7 milyar dolarlık işlem hacminin ise 13 Ağustos’ta 3.2 milyar, 14 Ağustos’ta 3.5 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiği görüldü.