Hafıza-i Beşer | 13 Şubat: TİP ve DİSK kuruldu

Türkiye'de işçi sınıfının mücadele tarihinin önemli kilometre taşları olan DİSK'in ve TİP'in kurulması farklı yıllarda ancak aynı gün gerçekleşmişti.

Türkiye İşçi Partisi (TİP) aralarında Şaban Yıldız, Kemal Sülker, Kemal Türkler, Rıza Kuas, İbrahim Güzelce, Kemal Nebioğlu gibi sendikacılar tarafından 13 Şubat 1961 yılında kuruldu.

Kurucu Genel Başkanları Avni Erakalın, YTP listesinden aday olup ayrılınca, 1962 yılında parti genel başkanlığına Mehmet Ali Aybar getirildi. Behice Boran, Yaşar Kemal, Sadun Aren gibi aydınlar da bu dönem partiye katıldı.

1965 seçimlerine katılan TİP, aldığı oy ile 15 milletvekiliyle Meclis’te yer aldı. Süleyman Demirel, 1980’lerde, “TİP milletvekilleri kürsüde konuşma yaparken çok iyi hazırlıkla yer alırlardı. Bizim de onlara karşı hazırlıklı olarak kürsüye çıkmak için çalışma yapmamızı milletvekili arkadaşlarıma önerdim. TİP Meclis’te kürsüde konuşma kalitesini yükseltti” ifadelerini kullanmıştı.

DİSK KURULDU

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ise, TİP’ten 6 yıl sonra aynı gün, 13 Şubat 1967 günü Çemberlitaş’ta Şafak Sineması’nda Maden-İş, Lastik-İş, Basın-İş, Gıda-İş sendikalarının öncülüğüyle kuruldu. Bu tarihin seçilmesi DİSK kurucusu sendikacıların çoğunun TİP kurucuları arasında yer almalarıydı.
DİSK’in Genel Başkanlığını Kemal Türkler, Genel Sekreterliğini ise Kemal Sülker üstlendi.

DİSK, 1980’e kadar 13 yıl zorluklar içinde de olsa üye işçi ile sendika sayısını artırdı. Çeşitli işçi eylemlerine ve grevlere öncülük etti, 15-16 Haziran’da büyük kitlesel eylemi gerçekleştirdi. 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası, 18 Eylül 1980 günü Milli Güvenlik Konseyi kararıyla DİSK’in mal varlığına el konulup, sendikaları kayyuma devredildi. Açılan davada 1477 üyesi yargılandı, 78 yöneticisi hakkında idam cezası talep edildi. 12 yıl sonra DİSK 19 Ocak 1992’de yeniden kuruldu.