HAFIZA-İ BEŞER | 29 Ekim 1923 - Cumhuriyet ilan edildi

Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’ndan yenilgiyle çıkmasından sonra Anadolu toprakları işgal edildi. Anadolu halkı işgallere karşı Mustafa Kemal önderliğinde milli mücadeleyi başlattı.

Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’ndan yenilgiyle çıkmasından sonra Anadolu toprakları işgal edildi. Anadolu halkı işgallere karşı Mustafa Kemal önderliğinde milli mücadeleyi başlattı. Bu mücadele ise 1923 yılında zafere ulaştı. Bu süreç içerisinde 23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan halk temsilcileri 20 Ocak 1921’de aldığı karar ile Türk egemenliğinin Türk ulusuna ait olduğunu belirtti. Bu karar çerçevesinde 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı ve meclis hükümeti ülkeyi yönetmeye başladı.

27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyeti istifa etti ve yerine hükümetin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal 28 Ekim 1923’te İsmet İnönü, Fethi Bey, Kazım Paşa, gibi birçok ismi Çankaya köşkünde akşam yemeğinde ağırladı. Görüşmede kabine bunalımından çıkma yolu üzerine görüşüldü ve Mustafa Kemal misafirlerine “Efendiler, yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz.” dedi. Mustafa Kemal, İsmet İnönü ile birlikte yemekten sonra yönetim biçiminin cumhuriyet olması için kanun değişikliği tasarısı hazırladı. 29 Ekim 1923’te kanun Meclis’e sunuldu. Kanun, birçok konuşmacının “Yaşasın Cumhuriyet!” sesleriyle alkışlanan konuşmalarıyla kabul edildi. Cumhuriyetin ilanı Ankara’da 101 pare top atışı ile duyuruldu.