‘IŞİD’e giden silahların önemli bir bölümü NATO ve AB ülkeleri orijinli’

IŞİD’e yönelik silah yardımı ile ilgili bir araştırma yayınlandı.

Deutsche Welle‘den Matthias von Hein‘ın haberine göre, AB ve Alman hükümetinin finansmanıyla çatışma bölgelerindeki silah hareketlerini takip eden Çatışma ve Silahlanma Araştırmaları’nın (CAR) üç yıllık çalışmaları sonucu ortaya çıkan rapor IŞİD’e silahların nereden geldiğini belgeliyor.

Araştırma’ya göre IŞİD’e giden silahların önemli bir bölümü NATO ve AB ülkeleri orijinliydi ve ABD ile Suudi Arabistan üzerinden çatışma bölgelerine gidiyordu.

‘Silah sevkiyat hızı şaşırtıcı’

CAR’dan uzman ekiplerin Temmuz 2014-Kasım 2017 döneminde cephede yaptıkları incelemelerde IŞİD’le mücadele koalisyonunun eline geçen IŞİD silahları mercek altına alındı. Suriye’nin Türkiye sınırındaki Kobani ile Irak’ın başkenti Bağdat arasında kalan bölgede yaklaşık iki bin silah ve 40 bin adedi aşkın cephane incelemeye alındı. CAR ekibi üretici verileri ve seri numaraları üzerinden sevkiyat rotalarını belirlemeye çalıştı. Ve oluşturdukları rapor Aralık ayında kamuoyuna sunuldu.

CAR’ın Suriye ve Irak’taki faaliyetlerinden sorumlu yöneticisi Damien Spleeters kendisini en çok şaşırtan bulgunun sevkiyatın hızı olduğunu belirtiyor. DW’ye konuşan Spleeters, “Silahların ihraç sonrasında ne kadar hızlı bir şekilde IŞİD envanterine girdiğini görmek şaşırtıcı” diyor. Buna örnek olarak Bulgar üretimi tanksavar roketlerini gösteriyor. CAR araştırmasına göre 2015 yılı Aralık ayında ABD’ye satılan roketler, üzerinden daha iki ay geçmeden Ramadi’yi IŞİD’den geri alan Irak askerlerince IŞİD’in terk ettiği bölgede ele geçirilmiş.

Son kullanıcı sözleşmesi ihlal edildi

IŞİD silahları çatışmalarda mı ele geçirdi, saflarına katılan savaşçılar aracılığıyla mı elde etti ya da rakip gruplardan mı satın aldı, bilinmiyor. Tanksavar roketlerin sevkiyat rotasını tamamen belirleyebilmek mümkün değil. Eldeki en somut veri, Bulgaristan’ın ABD’ye yapılan silah ihracatını CAR’a teyit etmiş olması. Tanksavar roketler Amerikan Kiesler Police Supply firmasına gönderilmiş ve ihracat lisans başvurusuna yasal prosedür gereği Amerikan ordusunun son kullanıcı beyannamesi eklenmişti. Bu beyannameyle Amerikan ordusunun silahları üçüncü taraflara sevk etmeyeceği garanti ediliyordu.

Ancak ABD bu beyana sadık kalmadı ve silahlar çok kısa süre içinde Ortadoğu’da ortaya çıktı. CAR uzmanı Spleeters bu durumu, “Avrupalı silah üreticilerinin çok önemli müşterilerinden olan ABD ve Suudi Arabistan’ın, Avrupa silah ihracatında temel rol oynayan son kullanıcı beyannamesini dikkate almadıklarının kanıtı” olarak değerlendiriyor.

Milyarlarca dolarlık “silah boru hattı“

CAR’ın araştırmasında IŞİD’in elindeki pek çok silah ve askeri teçhizatın Bulgaristan’dan Suudi Arabistan’a yapılan ihracat üzerinden elde edildiği saptandı.

“Balkan Araştırmacı Muhabirler Ağı” ile “Örgütlü Suçlar ve Yolsuzluk Raporlama Projesi”nin 2016 yılında yaptığı araştırmalar da benzer sonuçlar ortaya koymuştu. Araştırmalarda güney ve doğu Avrupa’dan sekiz ülke ile Suudi Arabistan, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye arasında artan silah ticaretine dikkat çekiliyordu. Bir milyar 200 milyon euro değerinde kalaşnikof, makineli tüfek, roketatar ve hava savunma sistemlerinin çatışma bölgelerine nakledildiği rapor edilmişti.