Salih Kalyon: Ümmet toplumunda padişah ne derse o olur, bugün padişahı da başta olanlar
Oyuncu Salih Kalyon, "Onlar gibi düşünmüyorsan, yani iktidar gibi, vatan hainisin." dedi.
Sinema ve tiyatro oyuncusu Salih Kalyon, AKP Türkiyesi’nin Osmanlı dönemine benzeterek, “Osmanlı toplum yapısı içerinde ümmet toplumunda içerisinde padişahım çok yaşa padişah ne derse o olur ve düşüncelerini sakın ha açıklama. Benim gibi düşünmüyorsan ben senin kelleni alırım. Bugünün padişahı da bugün başta olanlar.” dedi.
Cumhuriyet’ten Öznur Oğraş Çolak‘a konuşan Kalyon, Türkiye’nin gündemine, tiyatroya ve seçimlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kalyon’un sözlerinden bazıları şöyle:
“OSMANLI ÖZENTİSİ BİR YÖNETİM AYNI YERE GETİRDİ”
– 50 yılı aşkın süredir oyunculuk yapıyorsunuz? Neler değişti, bugünün Türk tiyatrosunu değerlendirir misiniz?
Eski Yunan’da tiyatro demokrasi demekmiş. ‘Demo’ halk demek Yunanca ‘Krasi’ de idare. Halk idaresi. Tiyatrosu olmayan yerleşim yerine şehir denmezmiş eski Yunan’da. Tiyatro bu kadar önemli. Bizim de yaşadığımız topraklarda binlerce yıllık tiyatroları var. Antalya’da Aspendost’tan başlayın bütün Türkiye sınırları içerisinde sayısız antik tiyatro var. Biz bu kadar önemli bir çoğrafyanın içerisinde yaşıyoruz ve bugün Türk tiyatrosu yok o noktadayız. Burada eski Yunan’da tiyatrosuz yerler şehir sayılmazken, senatoda çocuğu olmayanları senato üyesi yapmazlarken, tiyatroya demokrasi denilirken, bizde Osmanlı toplum yapısı içerisinde tiyatro yapmak günah yasak. Bugün de Osmanlı özentisi bir yönetim aynı yere getirdi ülkeyi sonuç: ‘tiyatrosuz’luk… Tiyatro yok, çünkü tiyatro sorgulayan soran yanıt isteyen bir meslek dalı. Bugünkü yönetim sorgulamayı, sorgulanmayı ve sormayı sevmiyor. Eski Yunan kültür yapısından beslenen Batı düşünürleri, filozofları ne demişler: “Düşüncelerine katılmıyorum ama onları rahat yazıyla, sözle söyleyebilmen için gerekirse kellemi ortaya koyarım” dediğinde, Osmanlı toplum yapısı içerinde ümmet toplumunda içerisinde padişahım çok yaşa padişah ne derse o olur ve düşüncelerini sakın ha açıklama. Benim gibi düşünmüyorsan ben senin kelleni alırım. Bugünün padişahı da bugün başta olanlar.
“UMUDUMUZ DAHA BÜYÜK”
– Düşüncelerini dile getiren gazeteciler, öğrenciler, öğretim görevlileri tutuklu… Toplumda ve siz sanatçılarda büyük bir korku var diyebilir miyiz?
Korku var tabii ama umudumuz daha büyük… 100 bin talebe içeride, bugün dünya kadar gazeteci neden ne için soru sordukları ve haber yaptıkları için hapisteler. 100 bine yakın öğrenci öğretim görevlisi tutuklu, rakamlar çok ciddi. Bugün İlhan Selçuk ve Uğur Mumcu’ları çok arıyoruz. Uğur Mumcu’nun bir sözünü hiç unutmuyorum. “Bir ekmek, bir Cumhuriyet”…
‘Onlar için kadın ikinci sınıf’
– Kadınların sahneye çıkmasını, üretmesini, göz önünde olmasını istemeyen bir yönetim var….
Çünkü Osmanlı döneminde kadınların tiyatro yapmaları yasaktı. Afife Jale örneğinde olduğu gibi. Bugün de Osmanlıcı oldukları için. Osmanlı özlemi içerisinde bir güruh. İstemiyorlar tabii kadın onlar için ikinci sınıf bir insan. İnsan yerine de koymuyorlar ki. Kadın yok onlar için. Arap kültüründe de yok. Kadın olmazsa insanlık olur mu? Bu ne kadar akıl dışı bir davranış biçimi.
‘İktidar tiyatroyu sevmez’
– Seçimler yaklaşıyor. Önceki seçimde bir tartışma yaşamıştınız sandık başında?
Geçen seçimde kayınvalidem yatalak ve oyunu ambulansta kullanınca AKP’li milletvekilleri itiraz etti. Açık alanda oyunu kullandı diye. Onlar gibi düşünmüyorsan, yani iktidar gibi, vatan hainisin.
Bu seçimde umudumuzu yitirmedik, bir şeyler olması gerekiyor. Ya herkes düşüncelerini anayasamızda da belirtildiği gibi sözle yazıyla açıklayabilecek ya da… Atatürk’ümüzün “Mualimler Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister…” dediği gibi ya fikri vicdanı hür nesiller yetiştireceğiz ya da iktidar gibi düşünmüyorsan vatan haini olacaksın. Bu ikisi arasında halk bir tercih yapmak zorunda. Yurttaş olmak çok zor iş bilinç, emek isteyen, güven isteyen bir iş. İnsanım ve benim de fikrim var. Onun için tiyatro da hep muhaliftir ve iktidarlar tarafından sevilmez.
