1. Erbil Forumu düzenlendi, Türkiye’den ‘akil adam’ Çandar da yerini aldı

Erbil’de Birinci Erbil Forumu düzenlendi. Irak, Türkiye ve İran’dan çok sayıda siyasetçi, hükümet yetkilisi, araştırmacı ve yazar forumda yerini alırken; Türkiye’den de ‘çözüm süreci’ döneminin ‘akil adam’ı Cengiz Çandar yer aldı.

Rudaw Araştırma Merkezi tarafından Erbil’de, Birinci Erbil Forumu kapsamında “Ortadoğu’da Güvenlik ve Egemenlik Forumu” da 2 gün konuşuldu.

Forumun ilk paneli, “Irak’ın içişleri politikası – Daha fazla kargaşa mı tamam mı?”, ikinci panel, “rak’ta daha fazla kutuplaşma mı, uzlaşma mı?”, üçüncüsü ise “Irak ve çözülemeyen güvenlik sorunu” adı altında düzenlendi.

Rudaw‘ın haberine göre; İranlı eski diplomat Sadık Meleki, “Savaşı çok iyi biliyoruz ama barışın nasıl olacağını bilmiyoruz. İran, Suriye ve Türkiye’nin Kürt sorunun çözümünü tartışması gerek” dedi.

“Türkiye ve gelecekte karşılaşılacak zorluklar” başlıklı panelinde konuşan Sadık Meleki, “Avrupa Birliği’nde güçlü bir bölge oluşturmak için her türlü alt yapıya hazırız. Ancak olumlu bir duruşun belirlenmesi gerekiyor” diye konuştu.

‘SİZ VE OSMANLILAR ÇALDIRAN’DA KÜRTLERİ BÖLDÜNÜZ’

Türkiye’de Kürt sorununa ilişkin ise Meleki, “Tarih bir bütün olarak ele alınmazsa büyük felaketlere sebep olabilir. Ben uzun bir süredir Türkiye’de yaşıyorum. İran, Irak ve Suriye’de de durumun böyle olduğu kanısındayım. Bölge tarihe bağımlı bir bir durumda…Bir çalışmam nedeniyle Leyla Zana hanımefendi ile bikaç kez görüştüm. Bir görüşmesinde bana ‘Siz ve Osmanlılar Çaldıran’da Kürtleri böldünüz’ bu mantalite kendilerini bölgenin parçalanması sonucunda kurban olarak görüyor.” ifadelerini kullandı.

“Orta Doğu halkları olarak savaşı iyi yorumluyoruz, ancak ne yazık ki; barışı iyi yorumlayamıyoruz. Barışı öğrenmemiz gerekiyor” diyen Sadık Meleki, ifadelerine şunları ekledi: “Türkiye’de Kürt sorunu diyalog yoluyla çözülmesi gerekiyor. 30 yıldır Türkiye’de  çalıştım (ve gördüm). Ankara’da barış için atılan adım reform değil belki bir devrimdi. Mevcut durumda da seçimlerden sonra barış sürecinin tekrar başlayacağını düşünüyorum.”

“Kürtlerin talepleri konusunda ılımlı bir noktaya gelinmeli” diyen, Sadık Meleki, “Erdoğan’ın 2015’teki seçimlerde Demirtaş’a verdiği öneri değerlendirilseydi, Türkiye’de durum bu aşamaya gelmezdi. Erdoğan’a ‘Seni başkan yaptırmayacağız’ denilince kime hitap edebildiğini görüyoruz. HDP, CHP’nin yerini alabilirdi ama başarılı olamadı.” şeklinde devam etti.

Meleki’nin konuşması şöyle bitti: “Krizleri çözemiyoruz. Aksine sürmesine neden oluyoruz. Burada iki taraf arasında barış konusunda ılımlı aşamaya gelindiğinde Türkiye’de de çözümün sağlanması kaçınılmaz olur. Kürtler Orta Doğu’da demokrasi için önemli bir nokta olabilir”

‘AKİL ADAM’ ÇANDAR ERBİL’DE

‘Çözüm süreci’nin ‘akil adam’ı Cengiz Çandar ise, Tüm dünya güçlerinin müdahil olduğu Suriye’de her gün yeni örgütlerin ortaya çıktığını belirtirken; bölgedeki savaşı Avrupa’daki 30 yıl savaşlarına benzetti.

Çandar, “Ortadoğu için Sykes – Picot ile şekillendiği söyleniyor. Bu olmaz. Eğer böyle olursa Musul’un Suriye toprağı olması lazım” diye konuştu. Kürtlerin bölünmüşüğüne değinen Çandar, “Dün Azad Cundiyani bana ‘Iraklı olduğumu hissetmiyorum, Basralı, Neceflileri kendime yakın görmüyorum, Qamişlo, Kobanili, Diyarbakırlı bir Kürdü kendime daha yakın görüyorum’ dedi. Bu gerçek gösteriyor ki zorla oluşturulan Ortadoğu düzeni bu coğrafyaya uymuyor” ifadelerini kullandı.

ABD soğuk savaş döneminden sonra çift kutuptan tek kutuba döndüğünü vurgulayan Çandar  “Başka ne yapacaktı” diyerek Suriye gündemini değerlendirmeye başladı. Çandar, Suriye’deki duruma dair, “ABD Aralık ayında Erdoğan’da ile konuşuyor orası sizindir diyor. Ama şimdi ne yapıyor çekilmiyor” diye konuştu.

Forumda sorulan bir soruya ise Çandar, “Türkiye Kürdistan’da böyle bir bölge olmasından memnun değil. Ancak kabullenmeye mecbur kaldı” yanıtını verdi.