Reklam
Kategoriler: Hafıza-i Beşer

20 Aralık 1915: Aziz Nesin doğdu

Reklam

Sayısız eserleriyle halkın garipliğini, hakkını çalanını, kandırılmışlığını yazıp çizerek anlattı, uyardı. İktidar baskısının en sert olduğu dönemlerde bile, ‘aydın’ olmanın sorumluluğundan geri adım atmadı; dergisi kapatıldı, kitapları toplatıldı, hapis yattı ve yakılarak cezalandırılmak istendi. Mizahın ve yerginin başkalemlerinden; öykü, tiyatro ve şiir türünde eserleriyle Aziz Nesin yabancı dillere en çok çevrilen birkaç yazardan birisi.

Aziz Nesin, 1915’te Heybeliada’da doğdu. 1937’de Ankara Harp Okulu’nu bitirip teğmen oldu. Bir yandan da Güzel Sanatlar Süsleme bölümüne devam etti. Asteğmen rütbesiyle Trakya, Erzurum, Erzincan illerinde görev yaptı. Zonguldak’ta üsteğmen rütbesiyle uçaksavar top mevzileri yaptırmakla görevdeyken, ‘görev ve yetkisini kötüye kullandığı’ suçlamasıyla askerlikten uzaklaştırıldı.

Bir süre bakkallık ve muhasaplık yaptıktan sonra Yedigün, Karagöz, Tan ve Vatan gibi dergi ve gazetelerde yazarlık yaptı.

1946’da Sabahattin Ali ile beraber Marko Paşa adındaki mizah dergisini çıkarttı. Gazete dönemin en güçlü politik eleştirilerini içerdi, iktidarın tüm baskı ve kapatmalarına rağmen varlığını korudu. Nesin, yayımlanmamış Amerikan yardımlarını eleştiren yazıları sebebiyle hapis cezası aldı.

Azizname kitabıyla 4 ay tutuklu kaldı. Bir yazısında 2. Elizabeth, 1. Faruk ve Rıza Pehlevi’yi aşağıladığı iddiasıyla 6 ay hapis cezası aldı.

1954’da Akbaba dergisinde takma isimleriyle öyküler yazmaya başladı.

Nesin, 1955’te yaşanan 6-7 Eylül faşist saldırıları ile ilgili ‘komünist komplosu’ iddiası ortaya atılarak, gerekçesiz 9 ay hapis yattı.

1956’da Kemal Tahir ile birlikte Düşün Yayınevi’ni kurdu. Yeni Gazete, Akşam ve Tanin gibi gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Gene aynı yıl Uluslararası Gülmece Yarışması’nda Kazan Töreni öyküsüyle birinci oldu ve kazan-dığı Altın Palmiye’yi hazineye bağışladı. 1957’de aynı ödülü Fil Hamdi isimli öyküsüyle ikinci kez kazandı.

1961’de Zübük adlı romanını yazdı.1962’de Zübük mizah dergisini çıkardı.

Pasaportunu alabildiği 1965’te, Berlin ve Weimar’daki Antifaşist Yazarlar Toplantısı’na katıldı; Polonya, SSCB, Romanya ve Bulgaristan’a gitti.

1966’da Bulgaristan’da Vatani Vazife ve 1969’da Moskova’da İnsanlar Uyanıyor öyküsüyle Uluslararası Gülmece Yarışması’nda birincilik ödüllerini almaya devam etti.

1967’de Şimdiki Çocuklar Harika, 1970’de Gol Kralı romanını yazdı.

Aziz Nesin, 1972’de Nesin Vakfı’nı kurdu. Bu vakıf kimsesiz ve yoksul çocukların eğitim ve maddi ihtiyaçlarını karşıladı. Kitaplarının tüm gelirleri vakıfa bırakıldı. Seçme edebi eserlerin olduğu Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı çıkarıldı.

1977’de Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı seçildi.

1978’de Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz romanıyla Madaralı Roman Ödülü’nü kazandı.

1984’te Aydınlar Dilekçesi’ne katkı yaptı.

1985’te PEN Kulüp onur üyeliğine getirildi.

2 Temmuz 1993 Sivas Katliamı yaşandığı sırada otel içerisinde bulunan sanatçılardandı.

6 Temmuz 1995 gecesi sabaha karşı geçirdiği kalp krizi sebebiyle hayatını kaybetti. Mezarı Çatalca’daki Nesin Vakfı’nın bahçesindedir.

Bu haber en son değiştirildi 20 Aralık 2019 08:22 08:22

Reklam

Önceki Haberler

İsrail ateşkes çağrılarına rağmen Gazze’de katliamlara devam ediyor

İsrail'in bugün şafak vaktinde Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği hava saldırılarında 29 Filistinli öldürüldü.

5 Temmuz 2025 15:40

TKH: Diktatörler her zaman kaybeder

Türkiye Komünist Hareketi (TKH), Cumhuriyet Halk Parti'li belediyelere yönelik sürdürülen operasyonlarla ilgili olarak bir açıklama…

5 Temmuz 2025 15:05

Silivri’de 3,8 büyüklüğünde deprem

AFAD, Silivri'de saat 14.24'te 3,8 büyüklüğünde depremin meydana geldiğini açıkladı.

5 Temmuz 2025 14:52

CHP’li belediyelere operasyonlar devam ediyor: “Bu sadece ‘le le’si, bir de ‘lo lo’su var”

Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı…

5 Temmuz 2025 14:38

Manavgat Belediyesi’ne operasyon: Belediye Başkanı Kara dahil 34 kişi gözaltına alındı

CHP'li Manavgat Belediyesi'ne yönelik 'rüşvet' iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında aralarında Manavgat Belediye Başkanı Niyazi…

4 Temmuz 2025 18:03

İzmir Büyükşehir Belediye soruşturması: 14 kişi tutuklandı, 3 kişi adli kontrolle serbest bırakıldı

İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZBETON şirketi ve kooperatiflere yönelik 'yolsuzluk' ve…

4 Temmuz 2025 18:00
Reklam