Enflasyon verileriyle oynamak yetmedi, "yerli" raiting kuruluşu geliyor

İlk kez 2008’de fikir olarak ortaya atılan yerli kredi derecelendirme kuruluşu konusunda yeni bir model oluşturuldu. Sıfırdan bir şirket kurmak yerine, Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası derecelendirme kuruluşu JCR Eurasia Rating’i satın almak üzere görüşmeler yapılıyor.

DDK Başkanı Mehmet Ali Akben, bankaların kuruluşuna ortak olduğu KKB benzeri bir yapı oluşturulabileceğini söyledi.
Moody’s’in Türkiye’nin notunu düşürmesinin ardından kredi derecelendirme kuruluşları tekrar tartışılmaya başlarken, hükümet de milli kredi derecelendirme kuruluşu çalışmalarını son noktaya getirdi. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) öncülüğünde TSKB danışmanlığında yürütülen çalışmalar son hızla devam ederken BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, kuruluşun Kredi Kayıt Bürosu’na (KKB) benzer bir yapıda olabileceğini söyledi. Akben, İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde düzenlenen “Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Rating Uygulamaları: Çin Örneği Semineri”nin ardından basın mensuplarının sorularını cevapladı. Milli kredi derecelendirme kuruluşu için çalışmaların sürdüğünü ve bu yıl sonuna kadar kuruluşun tamamlanacağını öngören Akben, şirketin yapısı ile ilgili olarak şunları söyledi: “Şu anda bunu bankalar kuracak gibi görünüyor. Özel bir şirket de bunu kurabilir ama şu anki yapıda biraz zor görünüyor. TBB öncülüğünde KKB’ye benzer bir yapıda olabilir. Belli bankaların belli bir pay alması söz konusu olabilir. Düşündüğümüz kimsenin yüzde 10’dan fazla pay almaması…” diye konuştu.

FİTCH BİLE ORTAK OLABİLİR

Geçen hafta Moody’s tarafından açıklanan kredi notuna değinen Akben, “Devamlı tartıştığımız konu, ‘bu nasıl verildi? doğru muydu yanlış mıydı?’ Tabii ki bunun bir teknik tarafı var. Gördüğümüz kadarıyla bunun siyasi tarafı çok daha fazla ön plana çıkıyor. Tartışmaya gerek görmüyoruz. Bankaların durumları ortada” yorumunu yaptı.
Ülke derecelendirmesi kapsamında tanınan 5 derecelendirme kuruluşu olduğunu, Türkiye’de de bir tane derecelendirme kuruluşuna ihtiyaç bulunduğunu ifade eden Akben, kuruluşun tamamlanması sonrasında ancak bir kaç yıl içinde verilerin toplanabileceğini söyledi. Akben, Çin veya Hindistan belki de Fitch’in bu yapıya ortak olabileceğini, bu ortakların know-how’ının bir fayda temin edebileceğini ifade etti. Yerli kredi derecelendirme kuruluşunun bankaların borçlanma maliyetine de katkı sağlayacağını ifade eden Akben, “Derecelendirme notlarının etkin kullanımıyla özellikle kurumsal şirketlerin Türk Lirası borçlanmalarında müşteri kredibilitesine göre değişen skalada risk ağırlandırması yapılabilecek. Kredi derecelendirme notları; bankaların, merkezi yönetim, kurumsal krediler portföylerine ilişkin sermaye yeterliliği hesaplanmasında da kullanılacaktır” dedi.

SERMAYE PİYASALARINA ODAKLANILMALI

Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Himmet Karadağ ise “alternatiflerin üzerinde de yoğunlaşmamız lazım. Sürdürülebilir ve öngörülebilir bir finansal yapı için, bu tabii ki elzem.” ifadelerini kullandı.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Başkanı İlhami Koç, kredi derecelendirme alanındaki kemikleşmiş yapıyı kırmak için birçok girişimin yapıldığını anlattı. Koç, oligopol yapının bozulmamasının sebebi olarak borç verenlerin bütün eleştirilere rağmen hala bu şirketlere güvenmesini gösterdi.
“BDDK’nın yönlendirmesiyle somut adım atacağız”
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın, ulusal derecelendirme kuruluşu kurulması ile ilgili bilgi verdi. Aydın, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’na (TSKB) bir rapor hazırlatıldığına işaret ederek “Çalışmanın ana eksenini, ulusal derecelendirme şirketinin piyasalar tarafından kabul edilerek uzun vadede sürdürülebilir bir başarı sağlaması için ortaklık yapısının, ana stratejilerinin ve iş modelinin tasarlanması ile bunlara ilişkin fizibilitenin hazırlanması oluşturdu. Çalışmada; ulusal ve uluslararası derecelendirme kuruluşları incelenerek iyi uygulamalar belirlendi” bilgisini verdi.
Ulusal derecelendirme şirketinin ortaklık yapısı ve işleyiş modeli için seçeneklerin değerlendirildiğini de anlatan Aydın, “Tüm paydaşlar açısından fayda/ maliyet analizi yapıldı. Ortaklık yapısı ve işleyiş modelindeki farklı seçenekler için finansal durum projeksiyonları yapıldı. Çok sayıdaki kurumun görüşleri alındı ve değerlendirildi. Rapor, görüş ve değerlendirmelerini almak amacıyla BDDK’ya gönderildi. BDDK’nın yönlendirmesini aldıktan sonra somut adımları atmaya başlayacağız. Tüm çabamızla, ekonomimizi büyütmeye ve gelirimizi 20 bin doların üzerine çıkarmaya bankacılık sektörü olarak kararlıyız” açıklamasını yaptı.

TBB ÇALIŞMALARINDA SON AŞAMAYA GELİNDİ

”Millileştirme” süreci; kamu ve özel bankalar ile Borsa İstanbul (BİST), Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin (TKBB) de içinde olduğu bir ortaklığın JCR Eurasia Rating’den hisse alımı ile tamamlanacak.Tokyo’da kurulmuş olan, Japon FSA (Finacial Services Agency) tarafından yetkilendirilmiş, ABD SEC (Securities and Exchange Commission) tarafından tanınan uluslararası bir derecelendirme kuruluşu olan JCR’ın iştiraki olan JCR Eurasia ise 2007 yılından bu yana Türkiye’de aldığı izinlerle faaliyette bulunuyor.Özellikle 2017 yılından sonra uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye değerlendirmelerinde ekonomik gerçeklerden ziyade siyasi gelişmelerin öne çıktığı iddalarıyla birlikte milli derecelendirme kuruluşu söylemleri güçlenmeye başladı.