“Öğün başına düşen zam yarım kibrit kutusundan az beyaz peynir!”

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi BİSAM’ın, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verileri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli, aldığı zammın (AGİ dahil) günlük sadece 3.8 TL’sinin gıdaya ayırabilecek.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, ‘işçileri enflasyona ezdirmedik’ diyerek asgari ücreti net 2 bin 324 TL olarak açıklamıştı.

BİSAM yayımladığı raporda, “Her fert için öğün başına zam 32 kuruşa denk geliyor” ve “öğün başına düşen zam yarım kutusundan az beyaz peynir” diyerek asgari ücrete yapılan zamma mercek tuttu.

27 Aralık 2019 tarihli raporda yer alan bilgiler şöyle:

“Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi BİSAM’ın, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verileri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli, aldığı zammın (AGİdahil) günlük sadece 3.8 TL’sinin gıdaya ayırabilecek.Zamlı ilk ücretini Şubat 2019 tarihinde alacak olan asgari ücretli, aldığı zam miktarının yüzde 28.7’sini gıdaya ayırabilecektir. Dolayısıyla zamdan günlük gıda harcamasına kalacak pay sadece 3.8 TL, her bir aile ferdi için öğün başına zam ise 32 kuruşa denkgelmektedir.

Tablo 1- Asgari ücrete yapılan zamdan, gıdaya ayrılabilecek payın, her fert için öğün başına düşen miktarı (Kasım 2019 fiyatları ile) (Seçilmiş Maddeler)”

Kaynak: Madde fiyatları için TÜİK Madde Fiyatları Kasım 2019 verileri kullanılmıştır. Asgari ücret için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı için açıklanan eşi çalışmayan, iki çocuklu bir asgari ücretlinin AGİ dahil Şubat 2020’de alacağı asgari ücret tutarı esas alınmıştır. Söz konusu ücret 2.435 TL’dir. Söz konusu maddelerin fiyatları Şubat 2020’de değişeceği için, veriler yaklaşık bir tutar vermektedir.Maddelerin satın alma gücü fiyat artışlarına bağlı olarak değişecektir. Asgari ücretlinin zamdan gıdaya ayıracağı pay TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistikleri, gelire göre en yoksul yüzde 20’lik grubun tüketim harcamalarında, 2018 yılı için gıdaya ayırdığı pay dikkate alınarak hesaplanmıştır.

Yapılan hesaplamaya göre asgari ücretlinin alacağı zamdan gıdaya ayırabileceği tutar 3.8 TL, fert başına ayırabileceği tutar 96 kuruştur. Her fert için öğün başına ayırabileceği tutar ise 32 kuruştur. Buna göre asgari ücretli aldığı zam ile her aile ferdine öğün başına ilave 2 dilim ekmek, 7 gram et, 2/3 çay bardağı süt, yarım kibrit kutusundan az beyaz peynir, 1 adet küçük boy patates, 1 kibrit kutusu kuru fasülye ya da 1 adet mandalinadan sadece birini alabilir.

(Bir kibrit kutusu 30 gram, 1 dilim ekmek 25 gram, 1 çay bardağı 100 ml, 1 adet mandalina 125 gram)

Asgari ücretlinin bu ürünler karşısında gelecek aylarda yaşanacak fiyat artışları ile alım gücünü kaybedeceği açıktır.”

Raporun ardından dile getirilen talepler ise şöyle:

“Asgari ücret temel gereksinimleri karşılamalıdır!
Asgari ücretliyi sefalete mahkum etmeyecek bir ücret için asgari ücret hesabında uluslararası standartlara uyulmalı ve işçinin ailesi de dikkate alınmalıdır. Bunun için;
-Asgari ücret toplu pazarlık yoluyla saptanmalıdır.
-Asgari ücret tespitine ilişkin 131 Sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa
Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
-Asgari ücret tespit komisyonunda kadın temsili sağlanmalıdır.
-TÜİK hesabı asgari ücret saptanmasında alt sınır olmalıdır.
-Asgari ücret net ve AGİ hariç hesaplanmalıdır.
-Bütün işçi ve memurlar için tek asgari ücret saptanmalıdır.
-Asgari ücret geçim ücreti olmalıdır.
-Yeniden değerleme artış oranından daha az asgari ücret artışı olamaz.
-Asgari ücret artışında hedeflenen enflasyon oranları esas alınamaz.
-Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır.
-Asgari ücret yıllık olarak hesaplanmalı, tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır.
-Asgari ücretin tespitinde bütün işçi konfederasyonlarına katılım hakkı sağlanmalı, Asgari Ücret ulusal ölçekli bir toplu pazarlıkla belirlenmeli ve uyuşmazlık durumunda grev hakkını da içermelidir.”