AOÇ'de üretilen 68 bin litre şarap yok
"Sirkeye dönüştürülmediğine göre bu şaraplar stokta da yoksa ne yapıldı? Bu durum kurum için bir zarardır. Üretim var ama üretilen ürün satılmıyor, farklı bir ürüne çevrilmiyor, Bakan ifadesi ile stokta da yok."
Atatürk Orman Çiftliği depolarında bulunan 30 bin litre dökme ve 59 bin 874 adet (38 bin litre) şişelenmiş şarap, satılmadı ve depolarda bozulmaya terk edildi. Kurumun uğratıldığı zarar Sayıştay raporuna da girdi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, şaraplar için, “AOÇ stoklarında yok” diye konuştu.
Sayıştay KİT raporunda 2018 yılında herhangi bir satış yapılmadığı belirlenen AOÇ stoklarındaki 30 bin litre dökme ve 50 bin 874 adet 75 cl’lik şarap olduğu kayıtlara geçti. Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü tarafından yapılan inceleme sonucu, “Şarapların yüzde 40’ında oksidasyonun ilerlemesi ya da yaşam sınırının dışına çıkması nedeniyle piyasada satış şansının bulunmadığı, bu ürünlerin sirkeye çevrilebileceği, yüzde 60’lık kısmının ise bozulmuş şarap niteliğinde olmadığı, büyük kısmının duyusal niteliğini kaybetmesi nedeniyle piyasada bulunan şaraplarla ancak en düşük fiyat seviyesinde rekabet edebileceği” belirlendi.
ŞARAPLAR ÇÜRÜMEYE TERK EDİLDİ
Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü raporunda, şarapların üretim hatası yüzünden değil zamanında satışa arz edilmediği için stoklarda kaldığı, bu nedenle ticari vasıflarını kaybettiği, bir kısmının ancak en ucuz fiyata satılabileceği, kalan şarapların sirke gibi başka bir ürüne dönüştürülerek satılabileceği belirtildi. Ekonomik değeri olan ve üretim maliyetleri nedeniyle AOÇ’yi zarara uğratan şarapların akıbeti bilinmiyor.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin yanıtlaması istemiyle yönelttiği soru önergesinde, Sayıştay raporlarında yer alan, üretilip stoklanan ve satılmayan şarapların akıbetin sordu. Gürer’in önergesini yanıtlayan Bakan Bekir Pakdemirli, AOÇ stoklarında şarap bulunmadığını açıklamakla yetindi. Gürer, Bakan Pakdemirli’den şaraplara ne yapıldığının açıklanmasını istedi.
Milletvekili Gürer, “AOÇ stoklarında bulunan şarap miktarı ne kadardır? Kuruluş stoklarında bulunup kalitesini yitirmekte olduğu Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümünce düzenlenmiş olan raporda da belirtilen stoktaki şarapların değerlendirilmesi için bir girişimde bulunulmuş mudur?” sorularına da yanıt istedi.
Gürer’in önergesine yanıt veren Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, verdiği tek cümlelik yazılı yanıtta, “Bakanlığımız bağlı kuruluşu olan AOÇ stoklarında satışa konu şarap bulunmamaktadır” demekle yetindi.
AOÇ stoklarındaki şaraplarla ilgili Sayıştay’ın KİT raporuna atıfta bulunan Gürer, “2014 yılından bu yana şarap üretimi yapılmayan AOÇ’nin şarap fabrikasında 2017 yılına 1080 litre satış yapıldığı ve 2018 yılında ise satış yapılmadığı Sayıştay’ın raporlarında yer alıyor” dedi. Kurum için üretim maliyesinden stoka ve değer bulmaması ile kurum zararına yol açan sonucun sorumlularına kadar konunun incelenmesi gerektiğini ifade etti.
NASIL YOK OLDU?
Pakdemirli’nin yanıtını değerlendiren Gürer, şunları söyledi:
“Sayıştay, 2018 yılında herhangi bir satış yapılmadığını ve 30 bin litre dökme, 50 bin 874 şişe de şarap olduğunu raporlaştırmış. Sirkeye dönüştürülmediğine göre bu şaraplar stokta da yoksa ne yapıldı? Bu durum kurum için bir zarardır. Üretim var ama üretilen ürün satılmıyor, farklı bir ürüne çevrilmiyor, Bakan ifadesi ile stokta da yok. Bu durumda ürün kurum stoklarından nasıl yok oldu. Maliyeti kuruma verilen zarar, oluşan sorun ile ilgili yapılan işlem Bakan yanıtında yok. KİT’lerin denetimlerinde Sayıştay raporlarında önemli mali değeri olan ayrıntılar var. Sayıştay denetim yetkileri genişlemesi ve bağımsız denetim yapabilmesi kurumların uğradığı zarar ve kayıpları gözler önüne sermesi açısından önemlidir. Kurumlar yanlış üretim ve planlama eksikliği ile ciddi zararlara uğratıldığı görülmektedir.”
Sayıştay’ın detaylı raporunda yer alan ifadelere göre Bakanlığa bağlı kurum olan AOÇ şarap fabrikasında, kuruluşunun İlk yıllarda yaklaşık 2 ton olan kapasite, 1950 yılı sonuna kadar kav ilavesiyle yılda 500 tona yükseltildi. 2004 yılında şarap üretimine son verildi ancak 2008 yılında butik şarap yapmak amacıyla yenilenen şarap üretim binası yeniden şarapçılık üretimine başladı.
