Makina mühendislerinden alternatif tedbir paketi
TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) yayımladığı bir bildiriyle koronavirüs salgının derinleştirdiği krize ilişkin alınması gereken önlemleri sıraladı.
Bildiride 17 Mart’ta yapılan Çankaya Köşkü’nde yapılan toplantıya, Türk Tabipler Birliği (TTB), Sağlık Emekçileri Sendikası (SES), Türk Eczacıları Birliği (TEB) başta olmak üzere TMMOB, DİSK ve KESK’in davet edilmediği vurgulandı ve “İlgili kuruluşların temsilcilerinin karar süreçlerinde bulunmaması yaşamsal bir eksik oluşturmuştur” denildi. MMO Başkanı Yunus Yener imzasıyla yayımlanan bildiride hükümetin açıkladığı tedbir paketi eleştirilerek “Bu noktada alınan ya da alınmayan kararların halkımızın mağdur olmasına yol açtığı görülmektedir” denildi.
MMO’nun alternatif paketi şu şekilde;
Bütün ekonomik yaşamın durdurulması seçeneği gecikmeksizin değerlendirmeye alınmalıdır. Bu değerlendirme süreci çok kısa tutulmalı ve bu arada kamu–özel sektör ayrımı olmaksızın çalışma süreleri günlük en fazla 6 saat olacak şekilde düzenlenmelidir.
İşe başlama ve işin son bulacağı saatler, iller bazında toplu taşıma ve trafik yükünü farklı zaman dilimine yayacak ve rahatlatacak şekilde yerel idarelerce farklı saatlere kaydırılmalıdır.
Uzaktan çalışma, salgın kontrol altına alınıncaya kadar mümkün olan en yaygın biçimde organize edilmelidir.
Taşıma araçlarının hijyenik koşulları olup olmadığı yerel yönetimlerce her gün kontrol edilmelidir. Her tür toplu taşıma araçlarında ayakta yolcu alınması yasaklanmalıdır.
Tüm işyerlerinde risk değerlendirmesi ve acil durum planları yenilenmeli, tüm çalışanlara COVİD 19 bilgilendirmesi ve eğitim yapılmalıdır.
İşyerlerinin çalışma organizasyonu hijyen kuralları gözetilerek düzenlenmelidir. Kişisel hijyen malzemeleri ve kişisel koruyucu donanımlar işçiler ve halka ücretsiz olarak dağıtılmalıdır.
Sağlık hizmetleri ücretsiz ve herkesçe erişilebilir hale getirilmelidir. Sağlık taramaları yaygınlaştırılmalı; testler ve muayeneler kamu ve özel hastanelerde ücretsiz olarak yapılmalıdır.
İşgüvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerinin önerileri göz önünde bulundurularak, işyerlerinde gereken tedbirler alınmalı, sosyal mesafe kavramına dikkat edilmeli, işyeri ortamları sık sık dezenfekte edilmelidir.
İşyerlerine çalışanların dışında girişler tamamen önlenmeli ya da kontrollü olarak yapılmalıdır.
Hamilelere, süt iznini kullananlara, engellilere, kronik rahatsızlığı olanlara ve 60 yaş ve üzeri çalışanlara idari izin; 12 yaşından küçük çocuğu olanlara ise talepleri halinde ücretli izin verilmelidir.
İşverenlerin kriz bahanesi ile işten çıkarma, ücretsiz izin, ücret düşürme vb. uygulamalara başvurması yasaklanmalıdır.
İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yararlanma koşulları yeniden değerlendirilmeli, fon sadece işsiz kalanlara yardım için kullanılmalıdır.
İşsizlik ödeneğine hak kazanmak için işyerinde üretimin/hizmetin en az dört hafta durması yeterli sayılmalıdır. Üretimin durduğu tüm işyerlerindeki çalışanlar ücretlerinde herhangi bir kesinti olmadan kısa çalışma ödeneğinden yararlanmalı; bunun için iş müfettişi inceleme şartı aranmamalıdır.
Fahiş fiyatlarla ürün satanlara devlet tarafından gereken müeyyideler mutlaka uygulanmalıdır. Gıda ve hijyen ürünlerine yapılan fahiş zamlar geri çekilmeli, temel gıda malzemelerinde KDV kaldırılmalıdır.
Elektrik, su, doğalgaz, tüketici kredisi ve prim borçları ertelenmelidir. Temel kamu hizmetleri ücretsiz olmalıdır.
Coronavirüsle mücadele ancak kamu hizmetlerini geliştirmekle mümkündür. Özel sağlık kuruluşları kamulaştırılmalı ve bütün sağlık kuruluşlarında tanı ve tedavi hizmetleri tamamen ücretsiz olmalıdır.