Ocak ayında en az 112 işçi yaşamını yitirdi

İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre, 2020 yılının Ocak ayında en az 112 işçi iş cinayetleri sonucu yaşamını yitirdi.

Raporda, “Yüzde 76’sını ulusal ve yerel basından; yüzde 24’ünü ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve sendikalardan öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla Ocak ayında en az 112 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi… Raporumuzda meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşen iş cinayeti yok. Oysa ILO ve WHO verilerine göre 1 “iş kazası sonucu ölüm” karşılığında yaklaşık 6 “meslek hastalığı sonucu ölüm” olmaktadır…” ifadelerine yer verildi.

Hayatını kaybeden işçilerin iş kollarına ilişkin bilgiler şöyle:

“• 112 emekçinin 94’ü ücretli (işçi ve memur), 18’i kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor…

• Ölenlerin 12’si kadın işçi, 100’ü erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, tekstil, ticaret, büro, sağlık, konaklama ve genel işler işkollarında gerçekleşti…

• Biri 14 yaş ve altında olmak üzere üç çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım ve gıda işkollarında gerçekleşti…

• 51 yaş ve üstünde ise çalışırken ölen 28 emekçi bulunuyor: Çiftçi ve esnaflar ile balıkçı, gıda, büro, inşaat, taşımacılık, konaklama, belediye ve genel işler işçileri…

• Ocak ayında 7 göçmen/mülteci işçi yaşamını yitirdi. Mülteci/göçmen işçilerin 3’ü Suriyeli, 2’si Afganistanlı, 1’i Gürcistanlı ve 1’i Türkmenistanlı…

• Ölen işçilerin ikisi sendikalı. Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus…

• Ölümler en çok tarım, inşaat, taşımacılık, ticaret/büro, belediye/genel işler, kimya, gıda, metal, madencilik, tekstil ve konaklama işkollarında gerçekleşti. Bazı öne çıkan olaylara değinmek istiyoruz:

1- Ocak ayında iki moto kurye yaşamını yitirdi. Antalya’da üç gün önce bir pizzacıda çalışmaya başlayan Kerem Cengiz sipariş götürürken bir otomobille çarpıştı. İzmir’de ise Sadullah Serkan Kara sipariş götürürken bir otomobile açılan ateşte vuruldu. Güvencesiz, günde 12 saat çalışan ve ortalama 50 paket götüren motosikletli kuryeler, “Çay içecek vaktimiz yok, yemeği bile ayak üstü yiyoruz, çünkü paketi soğumadan götürmemiz lazım” diyerek çalışma koşullarına tepki gösteriyorlar.

2- Hava-İş Sendikası’nın “THY’de yapılan hak gaspları” başlıklı açıklamasında 2017-2018 yıllarında uçak içerisinde yaklaşık 55 kabin memurunun bayıldığı, kabinde ve kokpitte çalışan birçok görevlinin kronik rahatsızlıklara yakalandığı belirtildi.

3- İzmir’de TPI Composite firmasında işçiler reçine ve diğer kimyasal tozlardan korunmak için kullanılan elbiselerin kendi anlatımlarıyla “En ucuz, uluslararası standartlardan yoksun ve dayanıksız olduğu için toz geçiren ve çabucak yırtılan 2. veya 3. kalite malzemeden yapılmış kıyafet” olması nedeniyle eylem yapmışlardı (+ücret talebi). İşçiler polise şikayet edildi ve altısı işten çıkarıldı. Yapılan görüşmeler sonucu işçiler işe geri alındı.

• En fazla ölüm nedenleri sırasıyla yüksekten düşme, ezilme/göçük, trafik/servis kazası, kalp krizi, intihar, şiddet, zehirlenme/boğulma ve patlama/yanma. Nedenler konusunda iki hususa değinmek gerekiyor:

1- Bu ay 12 işçi işyerinde ya da işe bağlı olarak yaşamına son verdi. Ekonomik kriz, mobbing, taciz gibi birçok husus intiharlara yol açan koşulları oluşturuyor. İstanbul Üsküdar Belediyesi işçisi Recep Kılıçarslan da bu işçilerden biri. 31 Mart seçimleri sonrası AKP’li belediye tarafından atılan işçilerden biri olan Recep Kılıçarslan iş bulamamıştı ve maddi sıkıntılar yaşıyordu. Yakın çevresine ‘dayanamıyorum’ diyen Recep arkadaşımız intihar etti.

2- Saklanan bir gerçek ise meslek hastalıkları. Çünkü yukarıda değindiğimiz üzere ILO ve WHO’nun ‘1 iş kazası sonucu ölüme karşılık 6 meslek hastalığı sonucu ölüm yaşanmaktadır’. Diğer yandan hemen hepimiz çevremizde meslek hastalığına yakalanan bir işçi ile karşılaşabiliriz. Bu ay özellikle Aydın Çine ve Yozgat Sorgunlu maden işçilerinin yakalandığı silikozis hastalığı gündem oldu. İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmaması sonucu slikozise yakalanan işçiler bir yandan sağlıklarını kaybediyorlar diğer yandan çalışamadıkları için ise maddi sıkıntı çekiyorlar, emekli bile olamıyorlar.”

“Ocak’ta 22 ölüm İstanbul’da; 7’şer ölüm İzmir ve Muğla’da; 5 ölüm Antalya’da; 4 ölüm Konya’da; 3’er ölüm Adana, Amasya, Aydın, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Mersin ve Samsun’da; 2’şer ölüm Ankara, Burdur, Bursa, Çorum, Denizli, Malatya, Rize, Sakarya, Zonguldak ve Rusya’da; 1’er ölüm Adıyaman, Ağrı, Batman, Bolu, Çanakkale, Çorum, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Karaman, Kastamonu, Manisa, Mardin, Osmaniye, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Van, Bulgaristan ve Cezayir’de yaşandı…

İŞ CİNAYETİ DAVALARI

“Mayıs 2017’de, İTÜ’de cam silerken 3. kattan düşen 52 yaşındaki temizlik İşçisi Murat Danacı’nın ölümü ardından açılan dava sonuçlandı. Davadaki tek sanık 24 bin 300 TL adli para cezasına çarptırıldı ve 20 taksite bölündü…

Kocaeli’de 6 Haziran 2019’da Akkan Tekstil adlı fabrikada çıkan yangında dört yabancı işçi can vermişti. Bilirkişi raporunda; yangın tatbikatı yapıldığına dair kaydın olmadığı, işçilerin günübirlik çalıştığı, iş güvenliği eğitimi almadığı, yangın algılama sisteminin olmadığı ya da etkin çalışmadığı, havalandırmanın yüksek yangın riski taşıdığı ve çıkış noktasının burası olduğu, toz yangınlarının önüne geçecek ‘Springler’ sisteminin bulunduğu fakat üç vanası kapalı olduğu için devreye girmediği belirtildi…

Ümraniye-Bostancı metro inşaatı sırasında meydana gelen göçükte 2 güvenlik görevlisinin hayatını kaybetmesine ilişkin 16 sanığın yargılandığı davada mahkeme, olay yerinde keşif yapılmasına karar verildi…

Kuşadası’nda 2015 yılında üç işçi onarım için girdikleri kanalizasyonda zehirlenerek ölmüştü. Bilirkişi raporunda; işçilerin girdiği vana odasının iptal edildiği ve vananın terfi hattıyla ilgisinin bulunmadığı, bu bilginin ekiplere verilmediği, terfi hattıyla hiçbir ilgisi kalmayan vana açılarak diğer ucunun bağlı olduğu terfi merkezindeki atık suyun, ölümlere neden olan gazın odaya girmesine sebebiyet verildiği belirtildi.

Ankara Siteler’de Suriyeli 5 işçinin hayatını kaybettiği yangının davasında Müşteki Avukatı Murat Kemal Gündüz, İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi’nin davaya katılma talebini iletti. Mahkeme heyeti ise, İSİG Meclisi’nin katılma talebini suçtan doğrudan doğruya zarar görmemesi sebebiyle talebi reddetti…

İstanbul Mecidiyeköy’deki Torun Center inşaatında asansörün 32. kattan düşmesiyle 10 işçinin yaşamını yitirdiği iş cinayeti davasında mahkeme heyeti, 9 sanığa önce 8 yıl 4’er ay hapis cezası verdi. Ceza, 60 bin 800’er lira adli para cezasına çevrildi. 16 sanık ise beraat etti…”

“2020/ Ocak ayında iş cinayetlerinde yaşamını yitiren 112 işçiyi saygıyla anıyoruz…
İlker Türker, Nuh Özkan, Mustafa Tan, Hasan Hüseyin Deveci, Sebahattin Kalaycıoğlu, Murat Ovaz, Yasin Kılıç, Veli Bektaş, Tufan Tayğın, Şeyh Mehmet Bali, Hasan Mermer, Feridun Pankuduz, Murat Erem, Ahmet H., Mehmet Emin Turgut, Mustafa Akpınar, Veysel Akpınar, Şengül K., İrfan Yıldızoğlu, Oğuzhan Aybar, Mehmet S., Mustafa Akar, Kenan Kümbet, Sırrı Göçmen, Dursun Akbaş, Nilgün Yavuz Özcin, Velihan Yılmaz, Merve Kaçmış, Derya Kuşbudu, Yağmur Köse, Hamza Bolat, Yüksel Gözey, Şerif Kavcı, Hüseyin K., Musa O., Okan Atılgan, Fatih Çelik, Baki Can Hayta, Ehmet Coşkun, Şeref Pisil, Ali Yalçınkaya, Mehmet Kandemir, Yaşar Hamamcı, Mert Şen, Hüseyin Turan, Mecit Alaybaşı, Hasan Ulus, Yüksel Erdoğan Alayoğlu, Hakan Çinpolat, Dursun Ali Atmaca, Ahmet Özcan, Hasan Filiz, Raşit Koçkar, Orhan Demirkafa, Ahmet ., Mehmet Korkmaz, Oğuzhan Korkmaz, Ali Gülay, Ahmet Kerçek, Hüseyin Alacan, Yüksel Ören, Mehmet Güngör, Nuri Baş, Hasan Kütük, Hamit Ekin, Yunus Emre Ertuğrul, Ali Pelit, Ahmet Bozdoğan, Nazlı Ödevci, Irma K., Kerem Cengiz, Muammed Bin Nazari, Sadullah Serkan Kara, Nevzat Bozdoğan, Mustafa Batmaz, Mevlüt Kaya, Sedat Ö., Mesut Ecer, Gürer Demirci, Seyhan Yüksekova, Zülfiye Yüksekova, Mevlüt Dayan, Haydar Koçkaya, Adem Esen, Recep Kılınçarslan, Yüksel Acar, Kadir Çil, Ufuk Gelen, Mehmet Yalduz, Mustafa Kemal Üçpınar, İsa Işık, İsa Demir, Bircan Karaovalı, Süleyman Buluş, Özcan Kaya, Caner Yarasa, Yasin Yıldız, Muhammed Qurban, Salih Güney, Berna Çürükoğlu, Mustafa Özere, Hamit Akdiş, İlyas Domaç, Yusuf Coşkun, Begench Ovliyaguliyyev, Selçuk Öztürk, Hatice Sarı, Dursun Öksüz, Şükrü Gökbudak ve ismini öğrenemediğimiz üç işçi…”