Salgının faturası emekçilere: THY maaşları 2018 seviyesine çekmek istiyor

Bir önceki yıl ilk çeyrekte 1.2 milyar bu yıl ilk çeyrekte 2 milyar lira zarar açıklayan THY faturayı işçiye kesme çabasında. THY’nin istediği TİS’e dönüş, ücretlerde yüzde 45 ile 65 arası düşüş demek.

Türk Hava Yolları (THY) çalışanlarında son yıllarda ayrımcı tavır, liyakatsiz atamalarla başlayan rahatsızlık, son atamalar ve ücretlere göz dikilmesiyle tavan yaptı. Yer hizmetleri veren 15 bin çalışanı olan TGS’de ikramiyelere ilişkin alınan kararın THY’de de uygulanmak istemesi, başta sendika olmak üzere tüm çalışanları huzursuz etti.

Ancak meselenin yalnız ikramiye ile sınırlı kalmadığı, şirketin ücretlerde görülmemiş bir gerileme doğuracak adım attığı ortaya çıktı. THY yönetimi, TGS’de yılda verilen üç ikramiyeyi ödememe kararı aldı. 2021 yılı sonuna kadar hiç ikramiye ödenmeyecek. Çalışanlar şimdiye kadar aldıkları tek ikramiye ile yetinmek zorunda kaldı.

TİS YOK SAYILSIN

THY yönetimi, şimdi de çalışanların son toplu iş sözleşmesini (TİS) yapmamış olmasını kabul ettirmek istiyor. Yani ücret ve sosyal hakları 2018 yılı ocak ayına çekmek istiyor. Bu, bazı ücretlerde yüzde 68’e varan indirim anlamına geliyor.

Konuya ilişkin sorularımızı yanıtlayan Havaİş Sendikası Başkanı Ali Kemal Tatlıbal, THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı’nın kendisi konuşmak istemesi üzerine haziran ayın sonunda bir araya geldiklerini, çalışan ücretlerine ilişkin bazı tasarruflar yapmak istediklerini anlattı. “Ancak biz bir protokol yapmak istedik. Yapılacak ve yapılmayacak noktaları yazılı hale getirmek istedik. Hiçbir biçimde işçi atılmayacağını garanti altına almak istedik. İkramiyelerden taviz vermenin söz konusu olmayacağını kendilerine aktardık” diyen Tatlıbal, yazılı bir teklif olmadığı sürece üyelere bir şey aktarmanın da mümkün olmadığını belirtti.

Konuşmada akıllarından geçenin 2018 yılı ocak ayı ücretlerine dönüş olduğu, çalışanları da yarı zamanlı çalıştırmak istediklerini anladığını ifade eden Tatlıbal, bunun özellikle uçuş personeli için mümkün olmadığını anlattı.

Zira THY bünyesinde 5 bin civarı pilot söz konusu. Bu pilotlara 2018 TİS’inden sonra kur farkından kaynaklanan kayıpları gidermek amacıyla iki kere olmak üzere toplam yüzde 52 civarı artış yapıldığı biliniyor. 2018 Ocak ayına dönmek pilotlar için kayıpların, sosyal haklar ve mesailerle yüzde 65’i aşması demek.

ASGARİ ÜCRETİN ALTINA İNECEK

Hiçbir işçinin işyerinin batmasını istemeyeceğini, fedakârlık yapmaya hazır olduklarını ancak üyelerin rızası olmadan tek bir adım atılmayacağını belirten Tatlıbal, “Arkadaşlarımız durumun farkında, evet işlerin tamamen durduğu zamanlar oldu. Ancak yapılacak işler bir protokol altına alınmalı. Ve ne yapılacaksa hakkaniyetle yapılmalı” dedi.

Ancak, THY’deki 22 bin personelin farklı iş alanları ve uzmanlıkları var. 5 yıldan az kıdemi olan 3 bin çalışanın ücreti 2018 Ocak’a çekilmesiyle asgari ücretin altına inecek. Sosyal haklar ve diğer kazanımlardaki kayıplar yüzde 55’i bulacak.

Çalışanların 10 yıllık maaşlarını da verse THY’nin zararını kapatamayacağını dile getiren Tatlıbal, işçi giderlerinin THY bilançosunda yüzde 17 olduğunu, bunun pandemi ve kısa çalışma ödeneği ile yüzde 2.8’e düştüğü bilgisini verdi.

MADDE MADDE İNDİRİM

Cumhuriyet’te yer alan habere göre görüşülen THY çalışanlarındaki genel kanıyı şöyle özetlemek mümkün: Yönetim birkaç ay sürecek pandemiyi fırsata çevirmeye çalışıyor. Şirketi zarar etti göstermemek, rakamları iyi göstermek için alın terine el uzatıyorlar. Atarız tehdidi var ama zaten uçaklar sınırlı ekiplerle uçuyor. Ayrıca THY de işler o kadar da kötü değil. 7080 frekans beklenirken bu ay frekans 352’ye çıktı. Üstelik bu geçen haftanın rakamı.

Ayrıca, yolcu taşınmadığında kargo uçakları uçmaya devam etti. Mayısta 260 milyon dolar, haziranda 280 milyon dolar ciro yapıldı.

ATAMALAR SIKINTI YARATTI

Kısa çalışma ödeneğine başvuran THY haziran ortalarında çalışanların tepkisini çeken iki ismi dolgun ücretlerle müdür olarak atadı. Airport’a göre, yeni oluşturulan 2 müdür koltuğuna, AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak’ın kardeşi Ümmet Şenocak, diğerine de BDDK Başkanı ve aynı zamanda THYOPET Yönetim Kurulu üyesi olan Mehmet Ali Akben’in oğlu Feyyaz Akben atandı. Çalışanlar ayrıca bankamatik memurlardan ve atıldığı halde personel genel müdürlüğü emrine verilen pek çok personelden rahatsız.

ÇALIŞAN ZATEN KAYIPTA

22 bin civarındaki THY çalışanının mesai, ikramiye ve diğer sosyal kazanımları aldığı maaş baz alınarak hesaplanıyor. KÇÖ ile ücretler zaten düştüğü için alınacak mesai ve ikramiyeler de düşmüş olacak.