SERBEST KÜRSÜ | Salgın sırasında Antep’te tekstil sektöründe neler oldu?

Ali Rıza Gültekin

Tekstil işçisi/Sınıf Tavrı GYK üyesi

Tekstil Türkiye için önemli sektörlerden birisi. Hem istihdam açısından, hem de ekonomik olarak. Tekstil ve hazır giyim sektörleri 2018 yılında toplam 26,1 milyar dolar değerinde ihracat yaptı ve 15,5 milyar dolar değerinde dış ticaret fazlası verdi.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan 2019 yılında ihracatı 18 milyar doların üzerinde gerçekleştirdiklerini ve dünya sıralamasında ihracat artışında Türkiye’nin 7. sırada olduğunu belirtirken, değer artışında 12 aylık verilere göre Türkiye’nin 6. sırada olduğunun altını çizdi.

Gaziantep, tekstil sektörü için, İstanbul, Denizli, Bursa, İzmir son dönemlerde Kahramanmaraş ile birlikte en önemli illerden biri. Tekstil sektörünün bu önemi şehrin dokusunu da etkilerken, özellikle salgın döneminde bir sektörün şehri ne kadar etkileyeceğini de görmüş olduk. Salgının yayılmasında sektörün emek sömürüsü yüksek karakteri etkili oldu.

Tekstil sanayi, Gaziantep’te daha çok hammadde ve yarı mamul üretiminde yoğunlaşıyor. Gaziantep tekstil sanayi yönünde makine halısı ve makine halısını üretimine yönelik ihtiyaç duyulan sentetik iplikleri imal eden işletmeler yoğunlukta yer almaktadır. Makine halısı üretiminde son dönemde kullanımı yaygınlaşan polyester, tekstürize polyester iplik, bükülmüş polyester iplik üreten işletmelerin sayısında artış olmuştur. Gaziantep Sanayi Odası’nın (GSO) verilerine göre firma sayısı açısından en fazla imalat yapılan tekstil firmalarının ürettikleri şu şekilde;

1. Akrilik İplikler
2. Polipropilen İplikler
3. Polyester İplikler
4. Makine Halısı
5. Tufting Dokuma Halısı
6. Kaymaz Tabanlı Halı
7. Pamuk (Open-End , Penye, Vorteks) İpliği
8. Polipropilen Çuval ve Torba (Lamineli ve Laminesiz)
9. Non Woven Kumaş
10. Triko Örme Eşyalar-Giyim (Kazak,ceket,Hırka)
11. Penye Konfeksiyon Giyim (Pantolon,Gömlek,Ceket,T-shirt,Eşofman Tk, İç Giyim vb.) (1)

2019 da İSO’nun en büyük bin sanayi kuruluşu listesine 57 firma giriyor. Nerede ise yarısından fazlasını tekstil firmaları oluşturuyor. Gaziantep’ten listeye giren sanayi kuruluşlarının toplam üretimden satışlarının 7 milyar 888 milyon TL olduğunu kaydedildi.

Tek tek düşen fabrikalar, hastalanan işçiler ve duyulmayan sesler

Virüsün ülkemize gelmesi ile beraber tekstil sektörü nerede ise durma noktasına gelmişti. Devletin de yardımıyla birlikte tekstil sermayesinin istekleri doğrultusunda maske üretimi yaparak kazançlarının ateşi için odun vermeye çalıştılar.

Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde 1500 fabrika ve 180 bin civarında işçi çalışıyor. Sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde özel izin alınarak çalışmak zorunda olan işçiler virüs tehlikesi ile karşı karşıya kalıyor. Bu da bize Gaziantep’te neler yaşandığını açıkça gösteriyor.

OSB’de faaliyet gösteren firmalar arasında şu ana kadar 49 işletmede korona virüs vakalarının tespit edildiği ortaya çıkmış durumda. OSB’deki toplam vaka sayısının ise 118 olduğu açıklandı. Başpınar sanayi bölgesinin yakınlarındaki Şam Mahallesi karantinaya alınmıştı ve mahallede oturan işçilerin çoğunluğu bu sanayi bölgesinde çalışıyor.

Haliloğlu Gold Sentetik Çuval işçileri, bir arkadaşlarına yapılan korona virüs testinin pozitif çıkmasının ardından 6 Mayıs günü 15.00-23.00 vardiyasında Sağlık Bakanlığı’ndan yetkililerin gelerek bu işçi ile yakın temasının olduğunu düşündükleri üç işçiyi daha karantinaya aldıklarını söyledi. Sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı ilk cumartesi günü üretimin durduğunu ama ertesi günü yeniden fabrikanın üretime devam ettiğini belirtildi.

Gaziantep’te bulunan Merinos fabrikası, korona virüsüne yakalanan işçilere cezai yaptırım uygulanacağını duyurdu. İki hafta kapanan Merinos fabrikası virüs bulaşmaması için herkesin kendi evinde izole olacağın, eğer evde virüs bulaşan işçi olursa cezai işlem uygulayacağını bildirdi.

Aynı fabrikada hazır giyim bölümündeki üç işçide korona virüs tespit edildiğini ancak üretimin devam ettiğini söyledi. Konfeksiyon bölümünde çalışan işçiler, testi pozitif çıkan üç işçinin bulunduğu vardiyadaki tüm işçilerin yıllık izinden düşürülmek üzere 14 gün izne gönderildiğini açıkladı.

Melike Tekstil’de 15-24 vardiyasında çalışan işçiler iki işçi arkadaşlarına yapılan korona virüs testinin ‘pozitif’ çıktığını belirterek iş bıraktı.

Gaziantep’te korona virüsten ölen 27 yaşındaki Uğur Kartal’ın ölüm haberi “ölürken 4 kişiye daha virüs bulaştırdı” diye verildi. Uğur Kartal’ın ölümünün duyurusunu yapan DİSK Tekstil bölge sorumlusu Mehmet Türkmen gece yarısı gözaltına alındı.

Gaziantep’te vaka sayıları her geçen gün artmakta, fakat işçiler ölümle burun buruna çalışmaya devam etmektedir.
Salgın sürecinde vakaların artacağı ve işçiler için doğru düzgün önlem alınmadan çalışmaya devam edildiği sürece işçilerin hayati tehlikesi devam edecek gibi duruyor. Sermaye aç gözlü olduğunu her fırsatta gösteriyor.

İşçiler için ise Hasan Hüseyin Korkmazgil’in şiirinde anlattığı durumu hatırlamak gerekiyor:

Eti geçti, duydun mu? / Bıçak kemikte/ Duymadınsa duy artık / Be hey Allah’ın kulu/ Bıçak kemikte / Duy da silkin n’olursun / Bu ne biçim uyku bu / Bıçak kemikte

Notlar
(1) https://gso.org.tr

(2) https://www.gaziantep27.net/isonun-ikinci-500-firmasinda-33-firma-girdi-529159h.htm