AİHM'den 'Cumhurbaşkanına hakaret' davaları için önemli karar
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), "Cumhurbaşkanına hakaret" suçlamasıyla 11 ay 20 gün hapis cezasına çarptırılan bir yurttaşın davasında "ifade özgürlüğü ihlali" olduğuna hükmetti. Kararda, Cumhurbaşkanına özel koruma ayrıcalığı geliştirilemeyeceği vurgulandı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) Cumhurbaşkanına hakaretin cezalandırılmasıyla ilgili 299’uncu maddesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve AİHM’nin ifade özgürlüğüyle ilgili içtihadına uygun biçimde değiştirilmesini istedi.
DW Türkçe‘nin haberine göre AİHM kararı, Vedat Şorli adlı Türk vatandaşı tarafından 2019 yılında açılan ifade özgürlüğü davasında verildi. Facebook platformunda yaptığı iki paylaşım nedeniyle geçici gözaltına alınan Şorli hakkında Türk mahkemeleri önünde açılan davada 11 ay 20 gün hapis cezasına hükmedilmiş, ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmişti.
“YARGILANMASI MEŞRU DEĞİL”
Bir fotoğraf kolajı olan ilk paylaşımda, eski ABD Başkanı Barack Obama kadın kıyafetleri giymiş AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı öpüyor görünüyor ve Kürtçe yazılmış konuşma balonunda Erdoğan’ın ağzından “Suriye’nin tapusunu benim adıma yapacan mı kocacım?” ifadelerine yer veriliyordu. Erdoğan ile eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun görüldüğü ikinci paylaşımda ise sert ifadelerle Türk dış politikası eleştiriliyordu.
Türk mahkemeleri önündeki itirazları sonuçsuz kalan Şorli, ifade özgürlüğü ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM’ye başvurdu. AİHM bugün açıkladığı kararında, Şorli’ye TCK 299 temelinde verilen cezanın AİHS’nin ifade özgürlüğünü düzenleyen 10’uncu maddesini ihlal ettiğine hükmetti.
Gerekçeli kararında davacının TCK 299 temelinde yargılanıp mahkum edildiğine vurguda bulunan mahkeme, “bir devletin, cumhurbaşkanının itibarını korumayı amaçladığında, cumhurbaşkanı hakkında görüş beyan etme ve haber verme hakkı konusunda kendisine herhangi bir imtiyaz ya da özel bir yasal koruma sunamayacağını” belirtti.
Habere göre, Vedat Şorli’nin Facebook paylaşımları sonrası gözaltına alınıp yargılanmasını meşru gösterecek hiçbir bulgu olmadığı sonucuna varan AİHM, tam tersine, Şorli hakkındaki yargı kararını, “davacının ifade özgürlüğünü kullanma hakkı üzerinde caydırıcı bir unsur” olarak gördü.
“ÖZEL YASAYLA KORUNMASI AİHS’LE BAĞDAŞMIYOR”
Hakaretle ilgili olarak Cumhurbaşkanı’nın özel bir yasayla korunmasının AİHS’nin ifade özgürlüğüne ilişkin maddesiyle bağdaşmadığına kanaat getiren AİHM, bu tespitten yola çıkarak benzer davaların tekrarlanmaması amacıyla TCK 299’un AİHS ve AİHM’nin yerleşik içtihadı ile uyumlu hale getirilmesini istedi.
AİHM TCK’nın 299’uncu maddesi hakkında ilk kez ve 7 yargıçlı bir daire tarafından oy birliğiyle aldığı bu karar içtihat niteliği taşıyor. Karar gereği, Türkiye’nin Vedat Şorli’ye 7 bin 500 euro manevi tazminat da ödeyeceği de belirtiliyor.
