Çiftçi yine unutuldu! Gümrük vergisinde ithalatçıya kalkan

Çok sayıda tarım ürününün ithalatında gümrük vergisi sıfırlandı. Karar üreticinin tepkisini çekti.

Hükümet artan gıda enflasyonuna karşı ithalat silahını bir kez daha çıkardı. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre bazı hububat ve bakliyat ürünlerinde gümrük vergisi oranları yılbaşına kadar yüzde sıfır olarak uygulanacak.

Birgün’de yer alan habere göre; Ticaret Bakanlığı’ndan edinilen bilgilere göre, karar, dünya genelinde görülen Covid-19 salgını nedeniyle hububat ve bakliyat fiyatlarında yaşanan artışın önüne geçilebilmesi, iç piyasa fiyatlarının makul seviyelerde tutulabilmesi ve spekülatif fiyat hareketlerine meydan verilmemesi amacıyla alındı.

Buna göre, buğday, arpa, mısır, çavdar, yulaf ile kırmızı mercimek, yeşil mercimek ve nohut için uygulanan gümrük vergisi oranları 1 Ocak 2022’ye kadar yüzde sıfır olarak belirlendi.

Öte yandan kavrulmamış kahvenin gümrük vergisi oranı da yüzde 13’ten yüzde 8’e indirildi. Bu oran, en az gelişmiş ülkelerden (EAGÜ) ithalatta ise yüzde 6 olarak belirlendi.

Türkiye’nin buğday ithalatı sürekli artıyor. Çiftçiyi desteklemesi için kurulan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından hasat döneminde yapılan ithalatlar büyük tepkilere neden oluyor. Ülkede buğday üretimi ve ekim alanları ise giderek azalıyor. Özellikle bu yıl yaşanan kuraklık nedeniyle ciddi verim kayıpları söz konusu. Ancak resmi verilere göre Türkiye son 5 yılda 32 milyon 67 bin ton buğday ithal etti. Üretim ve ekim alanlarındaki azalma ithalat ile giderilmeye çalışıyor. Çiftçinin girdi maliyetleri ise sürekli artıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’na göre Türkiye’nin 2002’de sadece 150 milyon dolar ödediği buğday ithalatının 2019 yılı faturası 2,3 milyar doları buldu.

İktidarın ithalat politikalarını değerlendiren TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Remzi Suiçmez, hasat dönemi yapılan ithalatın geçen yıl da yapıldığını hatırlattı. Suiçmez, “Geçen yıl 9 milyon 750 bin ton buğday ithal ettik. 2 milyar 365 milyon dolar ödedik. Daha kuraklık bu kadar etkisi olmadan böyle bir ithalat yaptık. Geçen yıl da biz hububatta ithalatta sıfır gümrük vergisine geçtik. Gümrük vergisini sıfırlamak bugünün uygulaması değil” ifadelerini kullandı.
Bu yıl hasat döneminde 4 ithalat ihalesi düzenlendi. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin eylül başında yaptığı 300 bin ton ekmeklik buğday ithalat ihalesinde ton başına ortalama 327,72 dolar ile 336 dolar arasında fiyat verildi. TMO’nun yaptığı dördüncü ihalede ekmeklik buğday fiyatı zirveye ulaştı. 30 Haziran‘da yapılan ihalede ton başına ortalama fiyat 260 dolar, 13 Temmuz’daki ihalede 257 dolar, 4 Ağustos‘ta açılan ihalede 299 dolar ile buğday ithalatı yapılırken 2 Eylül’de ortalama fiyat 327 ile 336 dolara çıktı. İki ayda yapılan 4 ihalede ithal buğdayın fiyatı ton başına ortalama 67 dolar artmış oldu.
Sadece ithal buğday fiyatı artmıyor, yerli buğdayın fiyatı da artıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi sezon başında ekmeklik buğday alım fiyatını ton başına 2 bin 250 lira, makarnalık buğday alım fiyatını 2 bin 450 lira olarak açıkladı. O dönem serbest piyasada ekmeklik buğday fiyatı 2 bin 500 lira seviyelerindeydi. Bugünlerde ise makarnalık buğdayın tonu 3 bin liranın üzerinde. Ekmeklik buğday ise 2 bin 700- 2 bin 800 lira.