Reklam
Kategoriler: Köşe Yazıları

Onur Yayınları

Reklam

Bir ülkenin bilimsel gelişmişliği ile popüler bilim kitaplarının yaygınlığı arasında doğrudan bir bağlantı vardır. Toplumla bilim arasındaki iletişimin dolaysız yollarından birisidir bilim kitaplarının yayınlanması ve okunması. Örneğin, Metis yayınları bilim dizisine başlarken amaçlarını şöyle açıklıyordu: “Bilimle ilişkimizin pasif birer teknoloji tüketicisi olmakla sınırlı kalmasının, bilim karşısındaki bu ‘yabancılığın’, insanlığın bütün diğer maceralarına yabancı kalmayı beslediğini düşünerek, bilimsel gelişmeler karşısında eleştirel bir merakı teşvik etmek, bilimin salt uzmanlara bırakılamayacak kadar önemli ve yaratıcılığı kışkırtan boyutları olduğunu hatırlatmak istiyoruz.”

Durum böyle olunca, bilim kitapları yayınlamanın, daha doğrusu bilim yayıncılığının sol bir uğraş olduğunu saptamak gerekiyor. Zaten ülkemizde Evrensel Basım Yayın’ın KHK ile kapatılmasının ardından kurulan Ginko Bilim ile Bilim ve Gelecek’in, bilim kitapçılığının günümüzde öncülüğünü yapmaları rastlantı değil.

Geçmişte de öncülük, adı üzerinde, Sol Yayınları’ndan gelmişti. Bence kuruluş öyküsünü ve sonrasını anımsamakta yarar var:

Sol Yayınları’nı 1965 yılında Muzaffer Erdost kurar. Esas misyonu, Marksist klasikleri Türkçe yayınlamaktır. Daha sonra kardeşi İlhan Erdost da kendisine katılır. Tahmin edilebileceği gibi yayınevi üzerinde hiç eksilmeyen bir baskı vardır. Saldırılar, mahkemeler, kitapların toplatılması, yasaklanması, mali yaptırımlar sürer gider. 1973 yılında Muzaffer Erdost yine hapisteyken, görüş günlerinde “ideolojik kitaplar dışında bilimsel kitaplar” basacak bir yayınevi kurmaya karar verirler. Her görüş gününde düşünceyi biraz daha olgunlaştırarak, adının Onur Yayınları olmasına, amblemin biçim olarak Sol Yayınları’na benzemesine, kapak yazılarının ayrı karakterde ama aynı düzen içerisinde basılmasına, sırttaki yuvarlak nokta yerine kare nokta konmasına kadar her ayrıntıyı konuşurlar. Aynı yıl, Charles Darwin’in İnsanın Türeyişi Sevim Belli çevirisiyle borç harç basılır.

Bence burada vurgulanması gereken en önemli nokta, yeni bir yayınevi kurmayı düşünen Erdost kardeşlerin aklına ilk gelenin başka bir alan değil de bilim kitapları olmasıdır. Sonra, Onur Yayınları kısa süre içerisinde kitap sayısını artırır ve Darwin’den Seksüel Seçme, Türlerin Kökeni; İbni Haldun’dan üç ciltlik Mukaddime; Einstein’dan Fiziğin Evrimi, Vasilyev’den Madde ve İnsan basılır.

Sonrası hüzünlüdür. 12 Eylül faşist darbesinin ardından iki kardeş ‘yasak kitap’ nedeniyle gözaltına alınır. ‘Yasak kitap’ yine bir bilim kitabı, Engels’in Doğanın Diyalektiği’dir. Tarih 7 Kasım 1980. İlhan Erdost 36 yaşındayken bir askeri araç içinde dört er ve bir astsubay tarafından dövülerek katledilir. O tarihten sonra Muzaffer Erdost, kardeşinin ismini de alarak Muzaffer İlhan Erdost olur.

Her yıl 7 Kasım’da, İlhan Erdost’un katledildiği gün (Kitap/İlhan Günü) Sol ve Onur Yayınları yüzde elli indirimle satılıyor. Ahmet Telli’nin dizeleriyle:

Yine el basacaksın o kitaplara

Dostun, kardeşin, aydının el basacak

Bir şeyi hiç unutmayacak üniversiteli genç

Bedeli canla ödenmiştir elindeki kitabın.

Bahsettiğim kitaplar ve daha fazlasının yeni baskıları kitapçılarda var; 7 Kasım’ı beklemeden edinilebilir.

Not: Muzaffer İlhan Erdost’u da yaklaşık bir yıl önce, 25 Şubat 2020’de kaybettik.

Reklam

Önceki Haberler

Diyanet yöneticilerinin çift maaş aldığı ortaya çıktı

Diyanet Vakfı’nın yönetimindeki dört emeklinin, emekli aylıklarının yanı sıra vakıftan da ücret aldığı ortaya çıktı.

11 Temmuz 2025 14:24

RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin’den gazeteci Serdar Akinan hakkında suç duyurusu

RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin'den gazeteci Serdar Akinan hakkında suç duyurusu

11 Temmuz 2025 12:45

PKK silah bıraktı, ilk açıklama geldi

Kendisini feshetme kararı alan PKK, Süleymaniye kentinde bulunan Casana Mağarası'nda silah bırakma töreni gerçekleştirdi. PKK'den…

11 Temmuz 2025 12:35

Erdoğan yarınki açıklaması öncesinde af iddiaları gündemde

AKP sözcüsü Ömer Çelik, Erdoğan'ın yarın bir açıklama yapacağını söyledi, AKP hesaplarından “Son 2 gün”…

11 Temmuz 2025 12:29

Sermayenin temsilcileri HTŞ lideriyle görüşmek için Suriye’ye gitti

Rifat Hisarcıklıoğlu başkanlığındak TOBB heyeti HTŞ lideri Colani ile Şam'da bir araya geldi. Görüşmelerde ekonomik…

11 Temmuz 2025 12:18

Yiğit Bulut öldü

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut (53) yaşamını yitirdi. Bir süredir kanser tedavisi gören Bulut'un durumu son…

11 Temmuz 2025 10:29
Reklam