Sayıştay raporu: TCDD’nin hatlarındaki 5 bin kilometrelik hattın sinyalizasyon işi 13 farklı şirkete verildi

Sayıştay denetim raporunda Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nda yaklaşık 5 bin kilometrelik hattın sinyalizasyon işinin 13 farklı şirkete verildiği belirtilerek çeşitliliğin azaltılması gerektiğine dikkat çekildi.

Sayıştay denetim raporu, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’ndaki (TCDD) büyük tehlikeyi ortaya çıkardı. Rapora göre demiryolu hatlarındaki sinyalizasyon sistemleri kısımlara bölünerek ihale edildi.

Cumhuriyet’ten Hazal Ocak’ın haberine göre, farklı yazılım ve donanımlar kullanıldı. Raporda sinyalizasyonun devreye alındığı hattın uzunluğunun 4 bin 896 km olduğu ve bunun da 13 farklı firma tarafından yapıldığı vurgulandı. Sayıştay raporunda çeşitliliğin azaltılarak yerli firmaların tercih edilmesi önerildi. TBMM KİT Komisyonu üyesi ve CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz sinyalizasyon sorunları nedeniyle meydana gelen tren kazalarını anımsatarak “Çok tehlikeli bir durum’’ dedi.

Sayıştay Başkanlığı TCDD 2019 yılı denetim raporunun, “Aynı demiryolu hattı üzerinde farklı yazılımlara sahip sinyalizasyon sistemlerinin kurulması’’ adlı bölümünde çarpıcı tespitlere yer verildi. Sinyalizasyon sistemlerinin temel çalışma prensibi olarak bir hat üzerinde demiryolu araçlarının birbiri ile karşılaşmadan ve karışıklığa meydan vermeden emniyetli bir şekilde seyretmelerini sağladığı anımsatılan raporda TCDD şebeke hat uzunluğunun yaklaşık 12 bin 639 kilometre olduğu ifade edildi.

Raporda, sinyalizasyonun devreye alındığı hattın uzunluğunun 4 bin 896 kilometre olduğu ve bunun 13 farklı şirket tarafından yapıldığı belirtilerek şu ifadelere yer verildi:

”Yapımı devam eden sinyalizasyon hat uzunluğu 2.388 kilometre olup 4 farklı firma tarafından yapılmaktadır. Mevcut 4896 km sinyalizasyon hat kesiminin 4893 km’si yüklenici veya altyüklenici yabancı uyruklu firmalar tarafından, geriye kalan sadece 3 km’lik hat kesimi TÜBİTAK BİLGEM tarafından gerçekleştirilmiştir. Yapılmakta olan sinyalizasyon hat kesimlerinin ise 1.083 km’si TÜBİTAK BİLGEM sorumluluğunda yürütülmektedir. Tren trafiği için elzem olan sinyalizasyon sistemlerinin farklı yazılım ve donanımlara sahip olması tren işletmeciliği açısından birtakım zorluklara yol açmakta ve işletme maliyetlerini olumsuz etkilemektedir.

Bu anlamda; farklı sinyalizasyon sistemlerinin bakım ve onarımını yapabilecek personel yetiştirilmesi gerekliliği, bulundurulması gerekli sistem yedek ekipman ve malzemelerin farklılaşması ve çeşitliliği, sinyalizasyon sistemleri arasında normal bir sistem kurulumuna oranla çok daha maliyetli ve karmaşık olan geçiş ara yüzü yapılma zorunluluğu başlıca olumsuzluklar olarak ortaya çıkmaktadır.”

Son olarak raporda, “Demiryolu sinyalizasyon sistemlerinin kurulmasında; farklı sistemlerin entegrasyon ve işletme güçlükleri dikkate alınarak, mümkün olduğunca sistem çeşitliliğinin azaltılması ve mümkün olduğunca yerli sistemlerin uygulanmasına yönelik çalışma yapılması’’ önerildi.

Raporu değerlendiren CHP’li Yavuzyılmaz, ”Hayati önemi haiz hatların neredeyse 3’te 2 sinde halen sinyalizasyon yok. Demiryollarını farklı yazılımlar ile karmakarışık, içinden çıkılamayacak hale çevirmişler. Sinyalizasyonun yönetimi ve kontrolünü zorlaştırmışlar. Marşandiz istasyonundaki kaza ve Florya’daki tren kazalarının sebepleri de bu sinyalizasyon sorunlarıydı” ifadelerini kullandı.