Çay Çarşısı'nın maliyeti 47 milyon TL’ye ulaştı
Rize’de yapımı süren dev çay bardağı şeklindeki çarşının öyküsü, kamu kaynaklarının ölçüsüz kullanımına önemli bir örnek oldu. 24,6 milyon TL’ye ihale edilen çarşının maliyeti iki kat artarak 47 milyon TL’ye ulaştı.
AKP’li Rize Belediyesi’nce Rize Ticaret Borsası’na hukuka aykırı şekilde tahsis edilen alan üzerinde inşası süren Çay Çarşısı projesinin maliyeti, öngörülenin iki katını aştı.
BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre çay bardağı şeklinde projelendirilen çarşı 24 milyon TL’ye ihale edilse de maliyeti 47 milyon TL’ye ulaştı. Kamu kaynaklarının seferber edildiği proje için Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi’nin, “2021 yılı turizm sektörü” bütçesinden de 6 milyon TL aktarıldığı belirlendi.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Çayımızın sembolü” diye anlattığı, “Rize Çay Çarşısı” projesinde hesap çarşıya uymadı. Projenin inşa edildiği alanın tahsis sürecinde yaşanan usulsüzlükler Sayıştay raporlarına takılırken projenin maliyeti öngörüleni ikiye katladı.
Çay Çarşısı, henüz proje sürecinde dahi tartışmalara konu olurken 2019 yılında başlayan süreçte yaşanan önemli gelişmeler şunlar oldu:
Çay Çarşısı’nın imza töreni, 30 Temmuz 2019 tarihinde gerçekleştirildi. İmza töreninin hemen ardından projenin yapım sürecine başlandı. Rize Belediyesi’nin tasarrufunda olan sahil dolgu alanı, projenin inşası için Rize Ticaret Borsası’na tahsis edildi. Alanda 2019 yılında incelemelerde bulunan Sayıştay denetçileri, tahsis işleminin hukuki dayanağının olmadığını tespit etti. Sayıştay raporunda, proje kapsamındaki Kıyı Kanunu hükümlerine aykırı yapılar ise “Çay Müzesi ve sinema, bin 860 metrekare restoran, 84 metrekare yöresel ürünler pazarı” olarak sıralandı.
Sayıştay’ın tüm uyarılarına karşın projenin yapım ihalesi düzenlendi. İhalenin bedeli kayıtlara 24 milyon TL olarak geçerken proje, her yeni adımda maliyetini katlayarak artırdı. Projenin maliyetinin 2022 itibarıyla 47 milyon TL’ye fırladığı bildirilirken proje kapsamında Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi’nden (DOKAP) de hibe yoluyla para alındığı öğrenildi.
AKP Rize Teşkilatı’nda aktif görevlerde bulunan ve beş yıl AKP çatısı altında belediye başkanlığı yapan Hakan Gültekin’in başkanlığını yaptığı DOKAP’ın 2021 yılı faaliyetlerini içeren raporları, proje için aktarılan kaynağı gözler önüne serdi.
Maliyeti 47 milyon TL’ye ulaşan Çay Çarşısı Projesi’nin sözleşme bedelinin 24 milyon 614 bin 349 TL olduğunu kaydeden DOKAP raporunda, projeye ilişkin şu ayrıntılara yer verildi:
“Söz konusu projeye 2021 yılı turizm sektörü ödeneğinden 6 milyon TL ödenek tahsis edilmesi için Bakan oluru alınmıştır. Proje kapsamında yaklaşık 10 dönüm alan üzerine kurulacak olan Çay Çarşısı Projesi kapsamında; içerisinde Çay Müzesi ve Sinema olan Çay Bardağı konsepti, yöresel restoranlar olan Çayda Karadeniz Mutfağı, Çay Tadım ve Sunum Alanları, Çay Tanıtım ve Satış Alanları, Çay Bahçesi, Yöresel Ürünler Pazarı, mısır unu üretimi yapılacak Geleneksel Değirmen yapılması planlanmaktadır. Rize Belediyesi ile DOKAP BKİ arasında protokol imzalandıktan sonra 6 milyon TL’lik ödenek Rize Belediyesi’nin açmış olduğu hesaba yılsonu itibariyle aktarılmıştır.”