ABD yatırımını İsrail'in Demir Kubbesi'ne yapacak

Uluslararası haber ajansı Bloomberg, ABD Temsilciler Meclisi tarafından desteklenen 14.3 milyar dolarlık yardımın İsrail'in hava savunma sistemi Demir Kubbe’nin (Iron Dome) füze savunma cephaneliğine odaklandığını vurgularken, Demir Kubbe’nin gücünün ABD'nin yardımı sayesinde ikiye katlanacağını yazdı.

İsrail’in Beyaz Saray tarafından taahhüt edilen 14.3 milyar dolarlık yardım tasarısı kapsamında füze destekleriyle Demir Kubbe cephaneliğini ikiye katlayabileceğini belirten ajans, ancak bu yasanın Senato tarafından onaylanması ve Başkan Joe Biden tarafından imzalanması halinde yasalaşabileciğini de hatırlattı.

Bloomberg, yardımla ilgili yasa tasarısına aşina Amerikalı yetkililere atıfta bulunduğu haberinde, bu zamana kadar konuşlandırılan sistem sayısının iki katından fazla olan 100’e yakın yeni hava savunma sistemini içeren yardım paketinin, aynı zamanda Demir Kubbe’nin sahip olduğu batarya sistemleri için en az 14 bin Tamir füzesi üretimi için gereken harcamaları da kapsadığını ifade etti.
Ajans, şu anda İsrail’in Demir Kubbe sisteminin, her biri 20 adet Tamir füzesi atabilme kapasitesine sahip üç ila dört fırlatıcıdan oluşan 10 bataryadan oluştuğunu kaydederken, görüşlerine yer verdiği ABD Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden (CSIS) analisti Wes Rumbaugh’a göre, Kongre’den geçen ABD yardımı İsrail’in her biri üç ila dört fırlatıcı olmak üzere yaklaşık 25 Demir Kubbe bataryası daha konuşlandırmasına olanak tanıyacak.

Uzman aynı zamanda fonların bir kısmının yenilerini oluşturmak yerine eski ekipmanların değiştirilmesine harcanabileceğini de vurguladı.
Ajans, Washington’un mali yardımıyla birlikte üretilecek ek ekipmanın konuşlandırılmasının Demir Kubbe’yi geliştiren İsrailli şirket Rafael’in yanı sıra füzeler için bileşen tedarik edecek olan Raytheon ve Pratt & Whitney’in sahibi Amerikan şirketi RTX’e de faydalı olduğuna dikkat çekiyor.

Bloomberg, Mart 2014’te ABD ve İsrail’in bu bileşenlerin ABD’de üretilmesine olanak tanıyan ortak bir üretim anlaşması imzaladığını hatırlatıyor.

3 Kasım’da ABD Temsilciler Meclisi üyeleri, Cumhuriyetçilerin İsrail’e 14.3 milyar dolarlık yardım tahsis edilmesini öngören ve Ukrayna’ya verilen desteği içermeyen yasa tasarısını ezici bir çoğunlukla desteklemişti.

ABD Temsilciler Meclisinde yapılan oylamada, tasarı 196 “hayır” oyuna karşı 226 “evet” oyuyla kabul edildi.

12 Demokrat üye Cumhuriyetçilerin tasarısını desteklerken, 2 Cumhuriyetçi üye “hayır” oyu verdi.

İsrail’e 14,3 milyar dolarlık bir yardım paketi sağlanmasını öngören yasa tasarısında, İsrail’in “Demir Kubbe” ve “Davut Sapanı” hava savunma sistemleri için 4 milyar dolar, “Demir Işın” hava savunma sistemi için 1,2 milyar dolar ayrılması planlandı.

Yasa tasarısında, yardımın, ABD Gelir İdaresi (IRS) için sağlanan fondan kesilmesi teklif edildi.

Tasarının, yasalaşması için hem Senato’nun hem de ABD Başkanı Joe Biden’ın onayını alması gerekiyor.

SENATODAN GEÇMESİ BEKLENMİYOR

ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Senatör Chuck Schumer, yasa tasarısının ‘çok hatalı bir teklif’ olduğunu kaydederek, Senato’nun yasa tasarısını ‘kaale’ almayacağını duyurdu.

Kendi acil yardım paketi üzerinde çalışacaklarını aktaran Schumer, buna İsrail, Ukrayna ve Gazze’ye insani yardımın dahil edileceğini belirtti.

Demokratların çoğunlukta olduğu Senato, Cumhuriyetçilerin yasa tasarısının, Ukrayna’ya yardımın dahil edilmemesi ve IRS fonlarından tedarik edilmesi teklifine karşı çıkıyor.

BİDEN VETO EDECEK

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, Kongre’den, çoğunluğu Ukrayna ve İsrail’e desteğin yanı sıra ABD-Meksika sınırındaki güvenlik önlemlerini artırmak için 105 milyar dolarlık ek fon talebinde bulunmuştu.

Beyaz Saray’dan, Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisinde Ukrayna dahil edilmeden sadece İsrail’e yönelik yardım paketi önerisinde bulunulan yasa tasarısına tepki gelmiş, Biden ise ‘önüne gelmesi halinde’ tasarıyı veto edeceğini bildirmişti.

İSRAİL DEMİR KUBBESİ

İsrail’in hava savunma sistemi Demir Kubbe (Iron Dome), kısa menzilli güdümsüz füzeleri engellemek için tasarlanırken, geliştirilmesine güney İsrail şehirlerinin radikal Filistinli gruplar tarafından ev yapımı Kassam füzeleri ile bombalanmasıyla bağlantılı olarak 2004 yılında başlandı.

Demir Kubbe’nin geliştiricilerinin Israel Aerospace Industries ve Rafael Advanced Defence Systems savunma şirketleri olduğu bilinirken, Mart 2011’de hizmete giren sistem, aynı yılın nisan ayında ilk kez Gazze Şeridi’nden fırlatılan Grad füzesini başarıyla engelledi.
2020-2021’de sistemin çeşitli insansız hava araçlarını önleme yeteneği kazanan yükseltilmiş versiyonu üzerinde testler yapıldı.
Tüm hava koşullarında etkili şekilde çalışması için tasarlanan Demir Kubbe, ABD desteği olmadan geliştirilse de 2011’de İsrail’in müttefiki ABD, programı finansal olarak desteklemeye başladı.

ABD’nin Demir Kubbe’ye yatırım yapmaya başlamasıyla ABD Kongresi’nin teknoloji paylaşımı ve ortak üretim için baskı yapmasıyla roketsavar güze bataryalarının bir kısmı şu anda ABD’de üretiliyor.

ABD’nin hava savunma sistemi için verdiği destek İsrail’e sağlanan askeri yardımın sadece bir kısmını oluşturuyor. İki ülke arasında imzalanan anlaşmaya göre 2019’dan 2028’e kadar sağlanan yardım 38 milyar dolara ulaşacak.