Reklam
Kategoriler: Hafıza-i Beşer

HAFIZA-İ BEŞER | 10 Ekim 1987: Behice Boran hayatını kaybetti…

Reklam

Behice Boran, 1910 yılında Bursa’da dünyada geldi. Ailesi, Yunan işgali sonrası İstanbul’a göç etmişti. Burada büyüyen Boran, şimdiki ismiyle Robert Koleji’nden birincilikle mezun oldu ve Manisa Ortaokulu’nda bir süre İngilizce öğretmenliği yaptı. Daha sonra Michigan Üniversitesi’nden gelen burs imkanıyla eğitimi için Amerika’ya gitti.

Sosyalizmle tanışmasını ve sosyalizm için mücadele gerekliliğini aynı anda yaşamış, uzun yolun yürüyüşüne buradan başlamıştı. O zamanlar için, “Doktora adayı arkadaşımla sosyoloji konusunda sistemler bakımından tartışırken o bana Marx’tan ve Marksizm’den söz etti. Ve ben okuyayım öğreneyim dedim kendi kendime… Marksizm bütün dünyamı değiştirdi. Bütün çelişkiler çözüldü. Her şey yerli yerine oturdu sistematik ve tutarlı bir şekilde. Ve müthiş ferahlama, müthiş bir rahatlama ve bir sevinç duydum…” diye bahsetti.

Doktorasını tamamladıktan sonra 1939’da Türkiye’ye döndü ve DTCF’nin sosyoloji bölümünde doçent olarak göreve başladı. Bu dönemlerde TKP’ye üye olmuş, Ankara Yüksek Tahsil Gençleri Derneği’nin sorumluluğunu yürütmüştü. DTCF’deyken Niyazi Berkes, Pertev Naili Boratav, Muzaffer Şerif Başoğlu, Adnan Cemgil ile birlikte, Yurt ve Dünya ile Adımlar dergilerini çıkarttılar. 1948’de ise Pertel Nail Boratav, Niyazi Berkes ve Mediha Berkes ile beraber görevinden uzaklaştırıldı.

1950 yılında Barışseverler Cemiyeti’nin kurucusu ve başkanıydı. Dönemin iktidarı DP’nin, Kore Savaşı’na asker göndermesi kararına karşı yayımladığı bildiri nedeniyle 15 ay hapis cezasına çarptırıldı ve dernek kapatıldı.

1951 TKP tevkifatıyla bir müddet cezaevinde kaldı.

TİP’e 1962 yılında üye oldu. Sol ve sosyalizme dönük çeşitli yorumların geliştiği bu döneme kayıtsız kalmayıp, sosyalizm tutarlılığı ve bilimselliği üzerine değerli katkılar ortaya koyarak, Türkiye sosyalist mücadelesine ışık tuttu. TİP içindeki görüş ayrılıklarında ‘sosyalist devrim’ tezini, Marksizm-Leninizm prensibini ve işçi sınıfının öncülüğünü kararlılıkla savunan taraf oldu Behice Boran.

1965’te Urfa milletvekili olarak girdiği mecliste; Bütçe Kanunu tasarıları görüşmelerinde, Gecekondu Kanun Tasarısı’nda, ABD- Türkiye ilişkilerinin gözden geçirilmesine dair gensoru önergesinde, deprem felâketi nedeniyle deprem öncesi davranışlar ve depremden sonraki plânsız, programsız ve yetersizliği hakkında gensoru açılmasına dair önergede, Kıbrıs İkili Anlaşmalar ve Türkiye’deki Amerikan üsleri meseleleri ile ilgili dış politika konusunda Hükümet hakkında bir gensoru açılmasına dair önergelerde imzası bulundu.

1970 yılında 4. parti kurultayında TİP Genel Başkanı oldu.

12 Mart 1971 darbesiyle birlikte parti kapatıldı, Behice Boran 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1974’te çıkan genel afla serbest bırakıldı ve 1975’te TİP tekrar açılarak başkanlığa seçildi.

12 Eylül 1980’de ev hapsinde kaldı; partinin kararı ve geleceği nedeniyle yurtdışına çıktı. 1981’de vatandaşlıktan çıkarıldı.

Yurtdışında iken, ölmeden iki gün evvel TKP ve TİP’in birleşme kararı aldığını duyurdu.

10 Ekim 1987’de Brüksel’de hayatını kaybetti.

Behice Boran’ın dilimize çevirmiş olduğu Platon, Voysey Mirası, Sardalya Sokağı ve Hürriyet Yolu kitapları bulunmaktadır.

Reklam

Önceki Haberler

Narin Güran davasında 3 tahliye!

Narin Güran cinayeti davasında ‘suçluyu kayırma’ suçundan tutuklu yargılanan Birsen, Fuat ve Maşallah Güran’ın tahliyelerine…

2 Ekim 2025 16:43

İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan Sumud Filosu’nda bulunan aktivistler hakkında açıklama

İsrail Dışişleri Bakanlığı, Sumud Filosu'yla ilgili "Tüm yolcular güvende ve sağlıkları iyi. Güvenli bir şekilde…

2 Ekim 2025 16:39

TKH: Sumud Filosu değil, İsrail yenilmiştir!

TKH, İsrail’in Küresel Sumud Filosuna yönelik saldırısını kınayarak, Gazze’ye uygulanan ablukanın kırılması için uluslararası yaptırımlar…

2 Ekim 2025 13:04

Dışişleri’nden İsrail tarafından alıkonulan Türk vatandaşları hakkında ilk açıklama

İsrail'in uluslararası sularda Küresel Sumud Filosu'na müdahalesi sonucu Türk vatandaşları gözaltına alındı. Dışişleri Bakanlığı, İsrail…

2 Ekim 2025 12:49

Deprem soruşturması şüphelisi AKP’li müteahhidi saklayan akrabaya hapis istemi

6 Şubat depreminde Nurdağı'nda yaptığı binaların yıkılması ve yüzlerce kişinin hayatını kaybetmesi nedeniyle hakkında yakalama…

2 Ekim 2025 12:41

Halk TV’de 4 kameraman işten ayrıldı: Sefalet ücreti kabul etmiyoruz

Halk TV’de dört kameraman, düşük ücret dayatmasını kabul etmeyerek işten ayrıldı. Basın emekçileri güvencesizlik ve…

2 Ekim 2025 12:33
Reklam