Patronların fahiş kârları sebep, enflasyon sonuç
Geçtiğimiz yıllarda orta, kısa ve uzun vadelerdeki hiçbir hedefini tutturamamış iktidar sahipleri bu sene hedef enflasyon oranıyla yapılacak asgari ücret zammının enflasyonun düşüşünde etken olacağını iddia ediyor.
Türkiye’de çalışanların asgari ücretlilere oranı %38-42 arasında seyretmektedir. Özellikle 2002 yılında yaşanılan yüksek enflasyon sonrasında yıllık yapılan asgari ücret zamlarının normal ücret düzeyine gelmesine sebep olmuştur.
SGK verilerine göre, 2020 yılında Türkiye’de çalışan kayıtlı işçi sayısı 15 milyon 203 bin 423. Bunların 6 milyon 390 bin 19’u ise asgari ücretle çalışıyor. Bu da kayıtlı işçilerin yüzde 42’sinin asgari ücretle çalıştığını gösteriyor. Enflasyonu düşürmek ve döviz kurunu dengelemek için ekonomide ‘rasyonel politikaları’ uygulamaya başlayan iktidar, faizden sonra enflasyonun yeni sorumlusunun yüksek zam oranları olduğunu iddia etmekte.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2024 yılında asgari ücrete ara zam yapılmayacağını söyledi. Kabine toplantısı sonrası asgari ücretle ilgili sorulara Işıkhan, “Temmuz ayında olduğu gibi ilke yine enflasyona ezdirmemek. Asgari ücret zaten hep yılda bir kereydi, yine tek zam olacak şekilde çalışıyoruz” diye yanıt verdi.
ŞİRKETLER KAR EDERKEN EMEKÇİLER İNSANCA YAŞAYAMIYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, bundan sonra ücret düzenlemelerinin hedef enflasyona göre yapılacağını belirterek, “Ama çalışanlar, hiçbir şekilde enflasyona ezdirilmeyecek. Dar gelirli kesimlerin alım gücünün kalıcı bir şekilde artırılmasının bir tek yolu var o da enflasyonu düşük tek hanelere indirmekle olur. Dünya Bankası da OVP’ye desteğini ifade ediyor” dedi.
Geçtiğimiz yıllarda orta, kısa ve uzun vadelerdeki hiçbir hedefini tutturamamış iktidar sahipleri bu sene hedef enflasyon oranıyla yapılacak asgari ücret zammının enflasyonun düşüşünde etken olacağını iddia ediyor.
Son dönemde Türkiye’de ve dünyada enflasyon oranlarındaki artışın gerçek sebebi nedir? Emperyalist bir kuruluş olan IMF’nin son raporuna göre, Avrupa’daki enflasyonu en çok arttıran kalemlerin başında son iki yıldır şirket kârları geliyor. Bunun ana nedeni ise şirketlerin fiyatları, hızında yükselen enerji ithalatı maliyetlerinden daha fazla arttırması. IMF yetkilileri, Avrupa Merkez Bankası’nın 2025 için koyduğu yüzde 2 enflasyon hedefinin tutturulması için şirketlerin daha düşük kâr oranlarını kabul etmeleri gerektiğini söylüyor.
Mehmet Şimşek ücret, maaş ve aylıklardaki kendisine göre, yüksek artışları da yüksek enflasyonun nedenleri arasında gösterirken emekçinin büyümeden aldığı pay yıllardır yerinde sayıyor. Üstelik bu yılın ilk çeyreğine göre de düşme var. Buna karşın şirketler kârlarını yükseltirken, üretici fiyat enflasyonunu da körüklüyor. TÜİK’in büyüme verilerine göre, iş gücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içerisindeki payı 2016’da yüzde 36.3 iken 2022 sonu itibariyle yüzde 26.5’e geriledi. Sermayenin aldığı pay ise aynı dönemde yüzde 47.5’ten yüzde 54.5’e çıktı.
(Bu yazı Yurtsever gazetesinin 3.sayısında yayınlanmıştır.)
