HTŞ, Hama'ya girdi: Suriye'de şimdi ne olacak?

Suriye ordusu ve cihatçı gruplar arasındaki çatışmalar Hama'da yoğunlaştı. Hama'da pek çok yerleşim birimini ele geçiren, HTŞ liderliğindeki cihatçı gruplar, şehir merkezinin iç kesimlerine ulaştı.

Başını terör örgütü Hayat Tahrir el-Şam’ın (HTŞ) çektiği silahlı gruplar son olarak, stratejik Hama şehrini üç taraftan kuşattıklarını açıklamıştı. Suriye ordusu tarafından yapılan son açıklamada, Hama’da kontrolün kaybedildiği ve “kayıpları engellemek için Hama dışında yeniden mevzi alındığı” kaydedildi. Diğer yandan Rus makamları, Suriye’de olan bitenlerle ilgili durum değerlendirmesi yaptıklarını açıkladı.

Silahlı grupların askeri operasyon biriminin lideri Hassan Abdel Gani, kuvvetlerinin Hama merkez hapishanesinden yüzlerce mahkumu serbest bıraktığını açıklaması tedirginlik yarattı.

“ŞEHRE 3-4 KİLOMETRE MESAFEDELER…”

Silahlı gruplar, 27 Kasım’da başlattıkları saldırılarla birlikte hızla ilerleyerek Suriye’nin ikinci büyük kenti ve ekonomik başkenti Halep’in kontrolünü büyük ölçüde ele geçirmişti.

Şam yönetimini zor durumda bırakan saldırılar şimdi Hama’da yoğunlaşırken, şehrin kuşatıldığı ve sadece güneyde açık bir çıkış yolu bırakıldığı bildirildi.

Öte yandan Suriye Hava Kuvvetleri, silahlı gruplara karşı yoğun hava saldırıları düzenlerken, kara unsurlarının da büyük askeri konvoylarla Hama’nın güneyinde, Humus’a açılan yolda konuşlandığı bildirildi.

HAMA’NIN STRATEJİK ÖNEMİ

Başkent Şam’a giden ana ikmal ve savunma yollarının geçtiği bir noktada bulunan Hama, başkentin savunulması açısından kritik önem taşıyor.

Hama’nın düşmesi durumunda Suriye hükümetinin başkent Şam’ı savunması daha da zorlaşabilir ve bu durum, silahlı grupların kaybettikleri alanlarda yeniden güç kazanmasına yol açabilir. Ancak uzmanlar, “cihatçıların hızla genişleyen kontrol alanlarını sürdürmekte zorlanabileceğini ve yönetimsel zorluklarla karşılaşabileceklerini” söylüyor.

HAMA DÜŞERSE NE OLUR?

Hama’nın tamamen cihatçıların eline geçmesi, Suriye savaşında dengeleri kökten değiştirebilecek stratejik bir dönüm noktası olabilir. Böylesi bir durumda, Şam yönetimi açısından “büyük bir kayıp” ve silahlı gruplar açısından da “önemli kazanımlar” söz konusu olacaktır.

Hama, Şam’ın kuzeyindeki en önemli savunma hattıdır. cihatçılar, burayı ele geçirirse başkente yaklaşabilir ve Şam yönetiminin savunma gücünü daha da zayıflatabilir. Bu durum, cihatçı gruplar arasında moral ve koordinasyonu güçlendirebileceği gibi, diğer grupları da bu harekâta katılmaya teşvik edebilir.

Siyasi düzlemde, Hama’nın düşmesi Suriye hükümetinin uluslararası meşruiyetine büyük bir darbe vurur. “Merkezi hükümetin zayıfladığı algısı,” Rusya ve İran gibi müttefiklerinin desteklerini sorgulamaya açabilir. Aynı zamanda cihatçılar, bu zaferi propaganda amaçlı kullanarak uluslararası destek arayışına girebilir. Bu durumda, başta ABD olmak üzere bazı Batılı devletlerin yanı sıra, Türkiye ve Körfez ülkeleri de kendilerine yakın silahlı gruplara desteği artırabilir.

Hama’nın düşmesi, Suriye ordusunun lojistik hatlarının büyük bir darbe almasına yol açar. Bu durum, ikmal zincirlerini kesintiye uğratır ve askeri operasyonların sürdürülmesini zorlaştırır. Suriye hükümetinin kontrolündeki bölgelerde gıda, yakıt ve mühimmat krizleri yaşanabilir. Öte yandan, Hama’nın ticari kaynakları silahlı grupların denetimine geçtiğinde bu onlara büyük bir avantaj sağlar.

Hama’nın el değiştirmesi ayrıca, bölgede mezhep temelli çatışmaları tetikleyebilir. Bu durumda, çevredeki köy ve kasabalardan, halihazırda çok kalabalık olan Şam’a büyük bir göç dalgası başlayabilir ve bölgede insani krizi daha da derinleşebilir.

Birleşmiş Milletler raporlarına göre, Hama’nın düşmesi on binlerce insanın daha yerinden edilmesine yol açabilir.

SİVİLLER TEHLİKE ALTINDA

Basın kaynaklarından elde edilen bilgilere göre Birleşmiş Milletler, İdlib ve Halep’in kuzeyindeki son çatışmalar nedeniyle 115 bin kişinin yerinden edildiğini bildirdi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), hem devlet yanlısı hem de cihatçı unsurların sivillere karşı ciddi insan hakları ihlalleri yapabileceği uyarısında bulundu.

Suriye savaşının başından bu yana her iki tarafın da savaş suçlarına varabilecek ihlaller yaptığı belgelenmişti.

Alman haber ajansı DPA, Hama yakınlarında düzenlenen bir hava saldırısında ödüllü Suriyeli fotoğrafçı Anas Alkharboutli’nin hayatını kaybettiğini açıkladı. Gazeteciler, bölgede artan tehlikeye rağmen çatışmaları belgelemeye devam ediyor.

Suriye savaşı son yıllarda nispeten durağan seyretmiş olsa da, çatışmanın hiçbir zaman tam anlamıyla çözülmediği vurgulanıyor.

Analistler, şiddetin yeniden tırmanmasının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.

NE OLMUŞTU?

Suriye’nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında, 27 Kasım’da, Suriye ordusu ve silahlı gruplar arasında çatışmalar başlamıştı.

28 Kasım’da Halep’in batı kırsalından merkeze doğru hızla ilerleyen silahlı gruplar, 30 Kasım’da merkezin büyük bölümünü ele geçirdi.

Aynı gece, Han Şeyhun ilçesinde kontrolü sağlayarak İdlib genelinde hakimiyet sağlayan silahlı gruplar, ardından Hama iline yöneldi.

Mevcut çatışmalar, Suriye Ordusu ve silahlı gruplar arasında Hama şehir merkezi ve çevresinde yoğunlaşıyor.