İşçileri bile bile zehirlemişler

Ayakkabı imalathanesinde zehirlenen 31 işçi, aradan 10 ay geçmesine rağmen sağlıklarına kavuşamadı. Fabrikada zararının bilinmesine rağmen solvent bazlı yapıştırıcı kullanıldığı ortaya çıktı.

Tokat’ın Çamlıbel ilçesinde bulunan, 75 işçinin çalıştığı Kılıç Ayakkabı Fabrikası’nda geçen yıl mart ayında 31 işçi zehirlenme teşhisiyle hastaneye kaldırıldı. İşçilerde kilo kaybı, uzuvlarda hissizlik ve yürüyememe gibi şikayetler bulunuyordu. Bazı işçiler Ankara’ya sevk edildi ve uzun süre hastanede yatarak tedavi gördü. Olayın üzerinden 10 aya yakın zaman geçti ama işçiler sağlıklarına kavuşamadı.

İşçilere solvent etkilenmesine bağlı Solvent Polinöropatisi teşhisi konuldu. İşçiler hâlâ resmi olarak meslek hastalığı tanısı alabilmiş değil. Yardımsız uzun süre yürüyemeyen işçilerde kollarda ve bacaklarda hafif felç, hareket etkinliğinin kaybolması meydana geldi.

Birgün’den Havva Gümüşkaya’nın haberine göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yaptığı denetimlerde işyerinde Temmuz 2022’den itibaren solvent bazlı yapıştırıcının kullanıldığı tespit edildi. Olay öncesi son 6 ayda yapıştırıcının fiziksel özelliklerinin, malzeme güvenlik bilgi formunda belirtilenden farklı olduğunun bilinmesine rağmen kullanımına devam edildiği belirlendi.

Ayrıca, Şubat 2023 itibarıyla üretimde kapasite artırımına gidilerek çalışanların fazla süre ve fazla miktarda kimyasala maruz kaldıkları ortaya çıktı. 400 metrekarelik alanda çok sayıda çalışanın bulunduğu, ortam havasına yayılan kimyasal madde miktarının arttığı kaydedildi. İşyerinde yapıştırıcı kullanımına devam edilmesine rağmen havalandırmanın düzenli olarak değil belirli aralıklarla çalıştırıldığı belirtildi.

MAHKEMEYE GİDEN İŞÇİ KOVULDU

İşletme sahipleri Halis Kılıç ve Rıdvan Kılıç yüzde 100 kusurlu bulundu. Öte yandan bilirkişi raporuna göre bazı işçilerde yüzde 92 oranında malullük tespit edildi.

Hastalığa yakalanan ve durumu en ağır işçilerden biri, uzun süre geçmesine rağmen iyileşmemesi nedeniyle işveren hakkında dava açtı. 22 yaşındaki genç işçi, hastalığın ortaya çıkmasının ardından ilk birkaç ay maaş aldıklarını, işveren tarafından fizik tedaviye götürüldüklerini, kendilerine tekerlekli sandalye verildiğini belirtti.

Ancak hukuki sürecin başlamasıyla işverenle bağlarının koptuğunu belirten işçi, “45 gün hastanede yattım. Davayı açana kadar özel fizik tedaviye götürüldüm. Ama dava açınca hiçbir tazminat ödenmeden işten çıkarıldım. Fizik tedavi iptal edildi. Bu süreç devam ediyor. Her ayın 27’sinde hastaneye kontrole gidiyorum. Desteksiz, tek başıma yürüyemiyorum” dedi.

DENETİMDEN ÖNCE MASKE

Kullandıkları yapışkanın renginin ve kokusunun farklı olduğunu da kaydeden işçi, çalıştıkları sırada koruyucu önlemlerin alınmadığını, maske ve eldiven verilmediğini belirtti.

23 yaşındaki bir başka işçi de ayaklarında hissizliğin devam ettiğini söyledi. İmalathanede 5 yıl çalışan işçi, Jandarmanın geleceği zamanının önceden bildiğini belirterek, “Gelmelerine yakın maske veriyorlardı. Ben makinacıydım bize normal tıbbi maske veriyorlardı. Solüsyonda olanlara farklı maske veriyorlardı. İş güvenliği falan yoktu. Solüsyondakilere maskenin parasının maaşlarından kesileceğini söylüyorlardı” dedi.

Bir ay hastanede yattığını belirten işçi “Şimdi yavaş yavaş yürümeye başladım ama sinirlerde hissizlik devam ediyor. İnsanlar ölümden döndü. Tuvalete gidemiyorduk, elden ayaktan düşüyorduk. 15 kilo verdim. En kötü hasta şu an yeni yeni ayağa kalkmaya başladı. Solüsyonun içindeki arkadaşlar kullanılan maddenin renginin sarı olduğunu, çok kötü koktuğunu söylüyordu. Ben normalde makinada çalışıyordum ama işçi eksik olduğunda solüsyona zorla gönderiyorlardı” dedi.

İmalathanede Avrupa’nın en büyük tekstil markalarından YDS’ye bot üretildiğini anlatan işçi şöyle konuştu: “İlk başta bize bakıyorlar diyerek dava açmak istemedim, ama sonra iş değişti. Ben onlar yüzünden hasta oldum. Biz çalışırken içeri bile girmiyorlardı. Fizik tedaviye götürüp- getiriyorlardı ama onun hesabını yapmışlar mahkemede sunacaklarmış. 7 ay oldu mahkemeye vereli. Dava süreci başlayınca maaş da vermemeye başladılar. E-devlet’te sigortam aktif görünüyor ama maaş almıyorum. Bizi mağdur edip bu şekilde bıraktılar, işimize güvenerek borca girmiştik. İşsizlik maaşı bile alamıyorum.”

PATRONLARI AKP’NİN ADAYI SAVUNUYOR

İşçilerin açtığı davaların duruşmaları Şubat ve Mart aylarında görülecek. Olayın ardından imalathanenin faaliyetleri durduruldu ancak aynı işletme sahibinin Tokat’ın Yeşilyurt ilçesinde de ayakkabı imalathanesi bulunduğu öğrenildi. İşletme sahibinin daha önce basına verdiği röportajda işletmede Gürcistan ordusunda kullanılan botların üretimi de yapılıyor.

İşletme sahibi Halis Kılıç ve Rıdvan Kılıç’ın avukatlığını yapan Mehmet Can ise Mayıs 2023 seçimlerinde Tokat’ta 5’inci sıradan AKP milletvekili adayı olmuştu.