SERBEST KÜRSÜ| Clara Zetkin: Kadın mücadelesinde bir fener
Zetkin, gönüllü sürgünü süresince dönemin önde gelen sosyalistleriyle tanışma ve yazdıklarını okuma imkanı buldu, bu süreç içerisinde temelleri atılmakta olan İkinci Enternasyonal’de yerini aldı ve Almanya’ya geri döndü, dönüşüyle beraber “Eşitlik” (Gleichheit) adında bir gazete çıkartmaya başlayarak Enternasyonal Kadın Kongresinin kurucularından oldu.
Bora Çolakoğlu
Clara Zetkin, 5 Temmuz 1857’de Eisner’de doğdu. Köy öğretmeni olan bir ailede büyüyen olan Zetkin, Leipzig öğretmen okulunda okuduğu gençlik yıllarında ileride Alman Sosyal Demokrat Partisi’ne (SPD) everilecek olan ve Rus devrimcilerinde içinde bulunduğu çevreyle tanıştı, bu tanışıklığın üzerinden çok geçmeden ise emekçi kadın mücadelesindeki yerini aldı.
Zetkin, bu süreçte Alman birliğini oluşturma çabası içinde olan Prusya İmparatorluğu, sosyalistler üstünde kurduğu baskıyı arttırmakta ve sıkıyönetim sayesinde SPD çevresindeki çemberi sıklaştırmaktaydı, Zetkin eşi Ossip’in tutuklanması dolayısıyla sürgüne gönderilmişti, tanıdığı Rus devrimciler aracılığıyla İsviçre’ye ve Paris’e gitti. Burada diğer ülkelerden sosyalistlerle tanıştı ve emek sömürüsünün, özellikle de kadınların görünmez emeklerinin güncel hallerini gözlemleme fırsatı buldu.
Zetkin, gönüllü sürgünü süresince dönemin önde gelen sosyalistleriyle tanışma ve yazdıklarını okuma imkanı buldu, bu süreç içerisinde temelleri atılmakta olan İkinci Enternasyonal’de yerini aldı ve Almanya’ya geri döndü, dönüşüyle beraber “Eşitlik” (Gleichheit) adında bir gazete çıkartmaya başlayarak Enternasyonal Kadın Kongresinin kurucularından oldu.
Bu süreçte Lenin’in de çevresinde bulunan Rosa Luxemburg ile tanıştı. Luxemburg ile Birinci Dünya Savaşı’nın getirdiği zor şartlara rağmen 1915 yılında Bern’de toplanan Birinci Enternasyonal Kadınlar Konferansını örgütlediler.
Daha sonrasında SPD’nin içinden geçmekte olduğu dönüşüm sürecinde Zetkin aktif rol alarak partinin içinden geçtiği sıkıntılara göğüs gererek kadın ve işçi eylemleri örgütledi. SPD bünyesinde farklı sendikalar kuruldu ve partiye Thalmann gibi öncü işçiler örgütlenildi ve bu mücadeleler sonucunda SPD bunalımlarını aşmak ve daha radikal bir atılım yapmak üzere başını Zetkin’in çektiği Spartakistler grubu çıktı, bu grupla beraber ortaya yeni politikalar konuldu ve benimsenmen siyaset değişikliğiyle Alman Komünist Partisi (KPD) doğdu. Bu süreçte Zetkin Sosyalist kadın mücadelesi içinde bir yeni yol açmış oldu. İlerleyen yıllarda partinin Merkez Komitesinde de yer aldı.
1921 yılında Moskova’da gerçekleşen prezidyumunda Üçüncü Enternasyonal’in başına seçildi, yaşamının son zamanlarını görevinin başında, Sovyetler Birliği’nde geçirdi.
