Antalya Müzesi’nin yıkım kararı ve falezlerin statü değişikliği: Yeni rant alanları mı açılıyor?

HABER MERKEZİ

Antalya Arkeoloji Müzesi binası, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 20 Mart 2025
tarihinde yıkım kararı alınmıştı. Gerekçe olarak binanın depreme dayanıksız
olduğu ve artan depolama ihtiyacı gösterilen Müze 1964’te ulusal yarışmayla inşa edilmiş,1988’de Avrupa Konseyi’nden “Yılın Müzesi” ödülünü almıştı.

Antalya Müze Çalışma Grubu, Akdeniz Öğretim Elemanları Derneği, Antalya Barosu ve Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA), olmak üzere, uzmanlar, meslek odaları ve 13 sivil toplum kuruluşu, bu kararın bilimsel ve hukuki temellerden yoksun olduğunu savunarak, yıkımın derhal durdurulmasını ve yapının korunmasını talep ediyor.

Sürecin kapalı kapılar ardında yürütülmesi, 05 Haziran’da müzenin taşınma ve yıkım ihalesinin
yapılması ve müzenin 15 Temmuz 2025, salı günü ziyarete kapatılacağının öğrenilmesi endişeyle karşılandı.

Müzenin depreme dayanıksız olduğuna dair beş yıl önce alındığı söylenen belgeye (deprem performans analizi raporu) kamuoyu ile paylaşılmamış ve ulaşılabilir olmaması endişeleri artıran bir başka sebep. İnşaat Mühendisleri Odası, tek katlı bu binanın bu gerekçeyle yıkılması durumunda Antalya’daki tüm binaların da yıkılması gerekeceğini belirterek ve güçlendirmenin en doğru seçim olduğunu ifade ediyor.

Müzede buluna Arkeolojik eserlerin güvenli taşınması ve saklanması için uluslararası standartlarda belirtilen kurallara uyulmaması, UNESCO Yönergeleri, ISO, AITAM standartları gibi uluslararası güvenli taşıma ve saklama standartlarına uygun hazırlıkların yapılmadığına dair gözlemlerini aktaran kurumlar Temmuz ayı içinde iki ayrı eylemle müzenin yıkım kararını protesto etmişti.

Antalya Kent Konseyi’nin konuya dair düzenlediği çalıştayda, müzenin sadece bir binadan ibaret olmadığını içinde barındırdığı tarihi zenginliklerin korunmasının olanaklarının ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanabilecek bir karar olduğu ilgili kurumlardan ve uzmanlardan görüş alınmadan ve alanın ranta açılabileceği kaygılarının da giderilemediği belirtildi.

FALEZLERİN KORUMA STATÜSÜ DEĞİŞTİRİLDİ
Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Bahçelievler Mahallesi sınırları içerisinde bulunan Muratpaşa-Konyaaltı Falezleri Doğal Sit Alanı 20.05.2020 Tarih ve 104368 Sayılı Bakanlık makamı oluru ile “Nitelikli Doğal Koruma Alanında” ve 08.06.2020 Tarih ve 2629 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile “Kesin Korunacak Hassas Alan” olarak tescil edilmişti.

Ancak Tescilli Muratpaşa-Konyaaltı Falezleri Doğal Sit Alanının bir bölümü için (Konyaaltı Varyant Bölümü) Revize Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporunda, Antalya 1 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunca değerlendirilmesi sonucunda 12.07.2024 Tarih ve 1123 Sayılı Karar ile “Kesin Korunacak Hassas Alan” sınırlarının revize edilmesi ve revize edilen kısımların “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak tescillenmesine karar verilmiştir. 1 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 109/2. Maddesi gereğince söz konusu tescil kararı 06.09.2024 Tarih ve 8949 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ve Bakanlık Makamının 09.09.2024 tarih ve 10399331 Sayılı Olur’u ile onaylanarak “Kesin Korunacak Hassas Alan” ve “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” tescili tamamlanmış tescil kararı 07.09.2024 Tarih ve 32655 Sayılı; 13.09.2024 Tarih ve 32661 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

TMMOB Antalya İl Koordinasyon Kurulu 2024 yılında yaptığı açıklamada “Antalya Falezleri, deniz seviyesinden yükselerek keskin, sarp kayalık oluşumu ile dramatik bir manzaraya sahip olup milyonlarca yıl süren erozyon ve deniz hareketlerinin bir sonucu olarak şekillenmiştir. Antalya’nın geleceği ve sürdürülebilirliği için böylesi jeolojik açıdan ilginç doğa harikası falezler mutlaka korunmalıdır.” demişti.

Antalya’da denizden Döşemealtı bölgesine kadar üç basamaklı bir merdiveni andıran karstik plato yer alıyor. Suyun zamanla şekillendirdiği bu benzersiz oluşumlara aslında bir tür yaşayan traverten denilebilir. Falezler, Akdeniz fokları, yarasa kolonileri ve endemik bitki türleri gibi canlılara ev sahipliği yapıyor. Aynı zamanda jeosit niteliği taşıyor.

Yeni statü, iskele ve günübirlik tesis gibi yapılaşmalara izin vereceği, Bu durumun doğal mirasın tahrip edilmesi riskini artıracağı. Koruma alanı daraltılmasının, rant için yapılaşmanın genişletileceği kaygısını artırdığı belirtiliyor.

Bu iki hamlenin Turizm kenti Antalya’da tarihi değerlerin yok olmasına ve doğal hayatın tahribatına yol açmasına karşı mücadele edilmesi gerekliliğinin altı çiziliyor.