HTŞ ve İsrail ‘güvenlik anlaşması’na doğru ilerliyor iddiası
Şam’daki HTŞ hükümeti, Suriyeli Kürtler ile anlaşmaya yanaşmazken İsrail ile anlaşma yolunda ilerliyor. Reuters’a göre ABD de anlaşmanın BM Genel Kuruluna yetişmesi için bastırıyor.
Reuters haber ajansına konuşan dört kaynağa göre ABD, İsrail ve Şam’daki HTŞ hükümeti arasında, bu ayın sonunda BM Genel Kuruluna kadar ilerlemenin kaydedilmesi ve Trump’ın ‘bir atılım ilan edebilmesi’ için bastırıyor.
Ajans, konuyla ilgili aralarında Suriyeli askeri ve siyasi yetkililer, iki istihbarat kaynağı ve bir İsrailli yetkilinin de bulunduğu dokuz kaynakla konuştu. Bu kaynaklar Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) hükümetinin önerisinin İsrail askerlerinin son aylarda ele geçirdiği topraklardan çekilmesini sağlamayı, 1974’teki ateşkeste kararlaştırılan askerden arındırılmış tampon bölgeyi yeniden tesis etmeyi ve İsrail’in Suriye’ye yönelik hava saldırılarını ve kara harekatını durdurmayı amaçladığını söyledi. Ancak kaynaklara göre İsrail, kapalı kapılar ardında yapılan görüşmelerde bu kazanımlardan vazgeçme konusunda isteksiz.
GOLAN KARŞILIĞI GÜNEYDEN ÇEKİLME Mİ?
Görüşmelerde İsrail’in 1967 savaşında işgal ettiği Golan Tepeleri’nin statüsünün ele alınmadığı belirtildi. Bir HTŞ kaynağı bu konunun “geleceğe” bırakılacağını söyledi. Bir kaynak ise İsrail’in ABD’nin Suriye özel temsilcisi Thomas Barrack’a, Şara’nın Golan’dan vazgeçmesi karşılığında Suriye’nin güneyinden çekilebileceği önerisini sunduğunu söyledi. Reuters’a konuşan HTŞ’li bir yetkili, Colani’nin “Golan konusunda verilecek herhangi bir tavizin kendi iktidarının sonu anlamına geleceğini” anladığını ve Barrack’a güvenlik anlaşmasının 1974 sınırlarına sabitlenmesi gerektiğini söylediğini aktardı.
GİZLİ GÖRÜŞMELER NİSANDA BAŞLAMIŞTI
İsrail ile HTŞ arasındaki temasları, kendisini Suriye Cumhurbaşkanı ilan eden HTŞ Lideri Ebu Muhammed Colani’nin (Ahmed Şara) nisan ayında Birleşik Arap Emirliklerine (BAE) yaptığı ziyaretin ardından Abu Dabi’de başladı.
İki taraf daha sonra temmuz ayında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bir araya geldi. Süveyda’daki HTŞ-Dürzi güçleri çatışması ve İsrail’in HTŞ’ye müdahalesiyle ara verilen ikili müzakereler, bir ay sonra Paris’te yeniden başladı. HTŞ de İsrail ile doğrudan görüşmeler yaptığını açıkça kabul etti.
Habere göre Colani, Washington’u memnun etmek için İsrail’le görüşmeleri hızlandırmaya istekli olsa da temkinli davranmaya devam ediyor.
Reuters’a konuşan üst düzey bir ABD yönetimi yetkilisi ise Trump’ın mayıs ayında Riyad’da Colani ile görüştüğünde “Suriye’nin İsrail ve komşularıyla barış ve normalleşme yönünde çalışmasını beklediğini” açıkça ifade ettiğini söyledi.
Trump’ın kendisini Ortadoğu diplomasisinde büyük bir başarının mimarı olarak sunmak istediğini söyleyen İsrailli bir güvenlik kaynağı, “ABD, Suriye’ye bir güvenlik anlaşmasını hızlandırması için baskı yapıyor. Bu Trump için kişisel bir mesele” dedi.
“HTŞ GÜÇLERİ İSRAİL ASKERLERİYLE KARŞI KARŞIYA GELMEKTEN KAÇINIYOR”
Öte yandan HTŞ’li bir askeri yetkili, HTŞ’nin güneydeki devriyelerinin, düzenli olarak köyleri basan ve kapı kapı dolaşarak evlerden bilgi toplayan ve silah arayan İsrail askerleriyle karşı karşıya gelmekten kaçındığını söyledi.
Reuters’in sorularını yanıtlayan İsrail ordusu ise operasyonlarda “çok sayıda silah” bulunduğunu, kaçakçılık girişimlerinin engellendiğini ve “terörist faaliyetlere karışan düzinelerce şüphelinin” yakalandığını söyledi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi.
Bu arada İsrail, Esad’ın devrilmesinden sonra ele geçirdiği Hermon Dağı’ndaki yeni karakolunu bölgeyi gözetlemek için kullanıyor. Savunma Bakanı Israel Katz geçen ay yaptığı açıklamada İsrail’in burayı da terk etmeyeceğini söyledi.
