Kanal İstanbul güzergahı hız kesmeden ranta açılıyor

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının resmi sitesinde yayımlanan bilgilere göre Kanal İstanbul güzergahında TOKİ için yeni ihaleler düzenlendi. Bakanlık 2024’ün aralık ayında Arnavutköy Sazlıbosna’da 9 bin 92 konut, 592 dükkanın yapımı için 11 ihale; 2025’in ocak ayında ise yine Sazlıbosna’da 12 bin 309 konut, 406 dükkanın yapımı için 17 adet ihale düzenledi. Yani toplam 21 bin 401 adet konut ve 998 adet dükkanın yapım ihalesi Kanal İstanbul projesinin iptaline ilişkin süren hukuki süreç hiçe sayılarak iki aya sığdırıldı. İhalelerin yapıldığı alan Sazlıdere Barajının neredeyse hemen yanında.

Evrensel’de yer alan habere göre daha önce İBB’nin, TMMOB’nin açtığı davalarla parça parça iptal edilen Kanal İstanbul projesi; rezerv alan ilanı ve çevre düzeni planı değişikliği yapılarak yeniden gündeme getirilmişti. Değişiklik yapıldığı iddia edilen yeni plan da İstanbul 5. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Kanal İstanbul projesine ilişkin mahkeme süreçleri devam etmesine rağmen güzergah boyunca konut ihaleleri devam ediyor. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Kanal İstanbul projesindeki 6 köprüden ilki olan Sazlıdere Köprüsü’nün ayaklarının 90 metreye ulaştığına ilişkin haberler de basında yerini aldı.

İstanbul’un felaketi olarak tarif edilen projeye ilişkin Çevre Mühendisi Selahattin Beyaz ve Şehir Plancısı Pelin Pınar Giritlioğlu Evrensel’e konuştu.

YASAL DEĞİŞİKLİKLERLE TALAN EDİLDİ

2011’de dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ‘çılgın proje’ olarak açıklanan Kanal İstanbul projesinin İstanbul’un bütün yapısını değiştirecek bir proje olduğunu söyleyen Çevre Mühendisi Selahattin Beyaz, “Nitekim ilerleyen yıllarda bu proje referans alınarak 3. köprü, 3. havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu gibi projeler, çoğu zaman kamu kaynakları kullanılarak kamu-özel iş birliği şeklinde hızla devreye sokuldu. 2019’un sonunda nihai ÇED raporunun kabul edilmesinin ardından çevre düzeni planı değişikliği ile Avrupa Yakası’nın Kuzey Ormanları ve su toplama havzaları yapılaşmaya açıldı” dedi.

İmar Kanunu’nda su yolunun “İmar plan kararı ile yapay olarak oluşturulan ve deniz araçlarıyla ulaşımın sağlandığı su geçididir” şeklinde tanımlandığını aktaran Beyaz, böylece Kanal İstanbul su yolu yapımına yasal dayanak sağlandığını ifade etti. Kanal İstanbul çevresinde planlanan rezerv alanlarda ise deprem riskinin öne sürüldüğünü ve yurttaşların yerlerinden edildiğini hatırlattı.

“YARGI SÜRECİ UZADI, TOKİ HIZ KAZANDI”

TMMOB’nin Kanal İstanbul’a ilişkin bir bilim kurulu oluşturduğunu hatırlatan Şehir Plancısı Pelin Pınar Giritlioğlu ise “O dönem imar planlarına ilişkin açtığımız davalar çok hızlı reddedildi, ÇED davası çok uzun sürdü. ÇED davası sürerken planlar o kadar değişti ki biz ‘Bu ÇED bu projenin değil’ dedik. Temel dava sebebimiz de ‘Madem burası bir rezerv alan, alanda yapılan planlar rezerv alan yapısına uygun değildir’ oldu. Biz plan davasını kaybettik ama sonrasında İBB açtığı plan davasını kazandı” dedi. Davalar sürerken TOKİ’nin hız kesmeden ihaleleri tamamlayarak inşaatlara başladığını ifade eden Giritlioğlu, Baklalı’da ve Dursunköy’de mera alanlarının içine kurulan konut alanını hatırlattı. Telafisi mümkün olmayan sonuçların ortaya çıktığını ifade eden Giritlioğlu, “Çünkü yargı bugüne kadar yürütmeyi durdurma kararı vermedi. Artık mera alanları, tarım alanları vasfını kaybetmiş durumda” diyerek projedeki sembolik 7 kara yolu, 1 demir yolu köprüsünün yanı sıra Kanal İstanbul’un asıl olarak bir gayrimenkul projesi olduğunu vurguladı. İktidarın proje için Avrupa bankalarından fon, Arap ülkelerinin ise gayrimenkul alımı harici destek alamadığını aktaran Giritlioğlu, “Dolayısıyla su yolu için para bulamıyorlar. Teknik olarak da çok mümkün değil. Ayrıca bir gayrimenkul projesi olduğu da hukuksuz projelerin arka arkaya yükselmesi ile kanıtlandı” diye konuştu.

YURTTAŞLAR YERİNDEN EDİLİYOR

Kentte yaşayanların projeyle yerinden edilmek istendiğini söyleyen Giritlioğlu, Şahintepe Mahallesi’nde olduğu gibi tehlikeler oluştuğuna dikkat çekti. Şehir Plancıları Odasının Şahintepe’deki parselasyon planlarını iptal ettirdiğini hatırlatan Giritlioğlu, mülk sahiplerinden kesilecek payın yüzde 45’i geçmemesi gerekirken yüzde 52’lere varan hukuksuz dağılımlar yapıldığını ifade etti. Bu mahallelerde kazanılmış kararlar olduğunun altını çizen Giritlioğlu, “Aslında iktidar kanadında süreç hiç durmaksızın devam ediyor. Plan tanınmıyor, hukuk tanımıyor. Böyle bir durum içerisinde de hiçbir mülk garanti altında değil” değil.

KURUM ‘GÜNDEMİMİZDE YOK’ DEMİŞTİ

Son seçimlerde Cumhur İttifakının İBB başkan adayı olan ancak seçimi kaybeden Murat Kurum, seçim öncesinde bir konuşmasında gelen soru üzerine projeye ilişkin konuşmuştu. ‘Kanal İstanbul, İstanbul’a ihanettir’ söyleminin bir senaryo olduğunu öne sürerek, “İstanbul’un gündeminde olmayan hiçbir iş bizim de gündemimizde olmayacak. Bu senaryoyu kuranların aynaya bakmasını istiyoruz. Samimi olmadıklarını biliyoruz” demişti. Seçimi kaybeden Kurum, kısa süre sonra yeniden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı yapıldı. Kurum da bir süre sonra Kanal İstanbul projesinin imar planlarını tekrar askıya çıkardı.

KAÇAK İNŞAAT KARARA RAĞMEN SÜRDÜ

Kanal İstanbul projesinin yargı süreci devam ederken, henüz proje onaylanmadan TOKİ ve Emlak Konut faaliyetlerine başlamıştı. Kanal İstanbul projesi kapsamında olan Dursunköy’de Emlak Konut tarafından mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı varken konut inşaatları devam etti, binalar tamamlandı. Terkos Barajının havza sınırı içinde bulunan Dursunköy’de mahalle halkının tepkilerine rağmen çalışmalara ara verilmedi.