Resmi Gazete'de yayımlanan 'Ulusal İstihdam Stretejisi'nden sermayeye ucuz ve güvencesiz işgücü çıktı
Resmi Gazete’de duyurulan Ulusal İstihdam Stratejisi sermayenin ihtiyaçları için hazırlandı. Strateji dediklerinin Türkiye’yi ucuz işçi havuzu yapmak olduğu ortaya çıktı.
2025-2028 Ulusal İstihdam Stratejisi 2 Şubat’ta Resmi Gazete’de duyuruldu. Genç nüfusun sanayi havzalarına hazır iş gücü haline getirmeyi hedefleyen strateji belgesi ne eğitimde ne istihdamda olan genç nüfusun (NEET) Sermayenin nitelikli işçiler alanında yeni ihtiyaçları “Yeşil ve dijital dönüşüm” eğitim programları hedefliyor. Esnek çalışmayı OSB’ler içindeki meslek liselerinin yoğunluğunu arttırmayı ve özel meslek liselerine teşvikleri arttırmayı hedefleyen strateji nitelikli iş gücü oluşturma hedefiyle yola çıkarken istihdamda olmayan nüfusun ihtiyaçlarını göz ardı ediyor, nitelikli işsiz ordusu da yaratmayı öngörüyor.
İKTİDARIN MİLYONLARI İŞÇİLEŞTİRME PROJESİ
Evrensel’de yer akan habere göre önümüzdeki üç yıl için uygulanması planlanan politikalar için istihdamda olmayan nüfusa dair İŞKUR araştırmalarıyla istihdamda olmama nedeni verilerini de paylaşan strateji belgesi İstihdamda olmayan 35 yaş altındaki genç nüfusun İŞKUR tarafından teklif edilen işlerde en büyük reddetme sebebini yüzde 30,8 ile ücret düşüklüğü olduğunu kaydediyor.
İstihdamın arttırılması için üretilen politikalarda ise “Mesleki ve teknik eğitim veren özel okullara yönelik teşvikler, sektörel ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenerek sürdürülecektir. OSB’ler ve Teknoparklar içinde meslekî ve teknik Anadolu liseleri ile meslekî eğitim merkezleri açılacaktır” ifadeleriyle Organize Sanayi Bölgeleri Üst Yönetim Kurumları, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin katılımıyla politika geliştirileceği duyuruluyor.
Düşük ücret nedeniyle istihdamdan çekilen nüfus ve insanca yaşanacak ücret talepleri karşısında bir istihdam politikası geliştirme planı olmayan Ulusal İstihdam Stratejisi, NEET gençler hakkında ise “NEET gençlerin işgücü piyasasına girişlerinin kolaylaştırılması amacıyla niteliklerinin artırılması amacıyla gençlerin beceri ve yetenekleriyle uyumlu, özellikle yazılım gibi yenilikçi alanlarda aktif işgücü piyasası programları uygulanacaktır. Özellikle sanayi sektörünün ihtiyaç duyduğu mesleki beceri ve yeteneklerin geliştirilmesi için meslek liseleri ile sektörler arasındaki iş birliklerini geliştirilmesi sağlanacaktır” ifadeleriyle ise adeta nitelikli işsiz havuzu stoğu yaratma yönünde politikalar geliştirilmesini öngörüyor.
KADINLARA REVA GÖRÜLEN GEÇİCİ İŞLER
TÜİK, Hane Halkı İşgücü Araştırması’nın 2024 verilerine göre 2023’te kadınlarda istihdam oranı yüzde 31,3 iken erkeklerin istihdam oranı yüzde 65,7. Kadın istihdamının erkeklerinkinin yarısından daha az olduğu bir durum söz konusuyken Ulusal İstihdam Stratejisi Belgesi’nde kadınların istihdama katılımının artırılması için eğitimler, kadın girişimciliğini teşvik etme, “kadın erkek fırsat eşitliğini sağlanması” için adım atılması gibi çeşitli maddeler yer alıyor.
Ancak iktidarın kadın istihdamını artırmaya yönelik hamleleri, kadınların ev içi angaryayı yüklenirken esnek, güvencesiz ve düşük ücretlerle geçici bir biçimde istihdam edilmesine işaret ediyor. Hem kamuda hem de özel sektörde bunun adımları hızla atılıyor.
İŞKUR’un 2024’te başlattığı İş-Pozitif uygulamasına geçtiğimiz yıl 824 bin 124 kadın katılmıştı. İşverenlere proje kapsamında 18-35 yaş arasında çalıştırdıkları her kadın işçi için aylık 25 bin lira kadar prim, vergi ve ücret desteği sağlanmıştı. Bu proje kapsamında işe alınan kadınlar ise yalnızca 3 ay süreyle istihdam edilmişti. Bu durum kadınlar açısından sosyal güvenceden yoksun, sendikasız bir iş anlamına geliyordu.
İktidarın esnek çalışma hamlelerinden Toplum Yararına Program’a 103 bin 471, İşgücü Uyum Programı’na 120 bin 300, Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi’ne 4 bin 7, İşbaşı Eğitim Programı ve Meslek Eğitim Kursları’na da 40 bin 425 kadın katılmıştı. Kadınlar yoğunluklu olarak konfeksiyon işçiliği, reyon görevlisi gibi işlerde geçici sürelerle istihdam edilmişti.
“Yeni nesil çalışma projesi” adı altında ise kamuda kadınların esnek istihdamının gerçekleştirilmesi planlanıyor. Bu projenin yanı sıra esnek çalışmayı öngören birçok projede kadınların kazanacakları para ücret olarak değil, “cep harçlığı” olarak tanımlanıyor. Bu durum, iktidarın kadın istihdamına en ucuz ve en güvencesiz biçimde ihtiyaç duyduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
İKTİDAR ESNEKLİĞE YÖNLENDİRİYOR
Ulusal İstihdam Strateji Belgesi’nde, kadınların istihdam oranının düşük olmasının nedenlerinden biri olarak çocuk bakımı sorumluluğu gösterilirken “Kadınlar, çocukları için erişilebilir ve güvenilir bakım olanaklarına sahip olamadıklarında işgücü piyasasının dışında kalma ya da esnek çalışma biçimlerine eğilimi göstermektedir” ifadeleri kullanılıyor. Halbuki iktidar, kamuda tasarruf tedbirleri kapsamında zaten sayısı azalmış olan kamu kreşlerinin kapatılmasını ve özelleştirilmesini sağlayarak kadınların bu bakım olanaklarından da faydalanmalarının önünü kesiyor. Bunun yanı sıra “komşu annelik” gibi çocuk bakımını kamusal bir hizmet olmaktan çıkartacak, kadınların bakım işinde güvencesiz istihdamının sağlanacağı yeni modeller oluşturuyor. Kısacası kadınlar esnek işlere kendileri yönelmiyor, Şimşek programı kadınlara esneklik ve güvencesizlikten başka bir seçenek bırakmıyor.
TARIM TEKELLERE, TARIMDA İSTİHDAM ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARINA TESLİM
Tarım sanayii ve kümeleşme girişimleriyle tarımda işçi ihtiyacının öngörüldüğü strateji belgesi, tarım da küçük ve orta ölçekli üretimle büyümenin mümkün olmadığını dolayısıyla büyük işletmelere teşviklerin arttırılması yoluyla büyüneceğini, ortaya çıkacak nitelikli-niteliksiz nüfus ile kırsaldaki nüfusa işçileşme imkanlarının doğacağını belirtiyor.
Kırsalda yaşayan nüfusun yaşlandığına ve genç nüfusun da kırsaldan kente hareketine parmak basan strateji belgesi Tarım işçiliği alanında istihdamı “daha etkin bir şekilde giderilmesi için” özel istihdam bürolarına devretmeyi hedefliyor.
