Van Kayyumu’ndan işçi kıyımı: 223 emekçi işten çıkarıldı

Kayyum tarafından yönetilen Van Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşu VASKİ’de çalışan 223 kişinin iş akdi, “arşiv kayıtlarının olumsuz” olduğu gerekçesiyle feshedildi.

İşten çıkarılanların büyük çoğunluğunun, önceki kayyum döneminde görevden alınan ve 31 Mart seçimlerinden sonra DEM Parti yönetiminde tekrar işe alınan kişilerden oluştuğu belirtildi.

Van Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşu Van Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ), BELVAN Ltd. Şti. bünyesinde görev yapan 174 kişi ile VANSU A.Ş. bünyesinde görev yapan 49 olmak üzere, toplam 223 belediye çalışanının iş akdini feshetti.

İşten çıkarılanların büyük kısmının, önceki kayyum döneminde görevden alınan ve DEM Parti’nin 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden sonra yeniden işe aldığı kişiler olduğu kaydedildi. Belediye yönetimi, işten çıkarmalara gerekçe olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçlarını gösterdi.

Belediye tarafından yapılan yazılı açıklamada, 699 kişinin arşiv araştırmaları tamamlanmadan işe alındığı ve bu kişilere yönelik oluşturulan değerlendirme komisyonlarının çalışmaları sonucu 223 çalışanın gerekli çalışma şartlarını taşımadığı gerekçesiyle işten çıkarıldığı aktarıldı.

ARŞİV GEREKÇESİ

Konuya ilişkin Van Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan açıklama şu şekilde:

“Van Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluş ve iştiraklerinde yürütülen personel istihdam süreçleri, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde titizlikle değerlendirilmektedir. Bilindiği üzere, 28 Nisan 2018 tarihli ve 30405 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2018/11608 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile ‘İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ belirlenmiştir. Söz konusu düzenlemenin ‘Şirket personelinde aranacak şartlar’ başlıklı 4’üncü maddesi, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün 28.04.2018 tarih ve 93127266-900-E.9483 sayılı Genelgesi ile 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununun 3’üncü maddesinin 1’inci fıkrası kapsamında, belediye şirketlerine yapılacak tüm işçi alımlarında arşiv araştırması yapılması zorunluluğu öngörülmüştür.

31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimlerinin ardından; Van Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan BELVAN Ltd. Şti.’ye 570 kişi, VASKİ iştiraki olan VANSU A.Ş.’ye ise 129 kişi olmak üzere toplamda 699 kişinin arşiv araştırmaları sonuçlanmadan işe alındığı tespit edilmiştir.

14 Şubat 2025 tarihinde yapılan Başkan Vekili görevlendirmesinin ardından gerçekleştirilen idari inceleme ve denetim süreci neticesinde, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu kapsamında Van Büyükşehir Belediyesi ve VASKİ bünyesinde Değerlendirme Komisyonları oluşturulmuştur. Bu komisyonlar tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; BELVAN Ltd. Şti. bünyesinde görev yapan 174 kişi ile VANSU A.Ş. bünyesinde görev yapan 49 kişinin İlgili mevzuat çerçevesinde belediyede çalışma şartlarını taşımadıkları anlaşılmış ve iş akitlerinin feshedilmesine karar verilmiştir.

“KARAR TAMAMEN HUKUKİ GEREKÇELERLE ALINMIŞTIR”

Bununla birlikte; yine aynı dönemde işe alınan 476 kişinin eldeki bilgi, belge ve değerlendirme sonucunda işe başlatılmalarına engel bir durum olmadığından görevlerine devam etmelerine karar verilmiştir. Bu süreçte, mevzuatla öngörülen tüm usul ve esaslara riayet edilmiş olup karar tamamen hukuki gerekçelerle alınmıştır.”

Van Büyükşehir Belediye Başkanı Abdullah Zeydan, İçişleri Bakanlığınca 15 Şubat’ta görevden uzaklaştırılmış, Van Valisi Ozan Balcı, Belediye Başkan Vekili olarak görevlendirilmişti. Zeydan hakkında, “silahlı terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etmeye teşebbüs” suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezası verilmişti.

EŞBAŞKANLARDAN AÇIKLAMA

Van Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanları Neslihan Şedal ve Abdullah Zeydan ise konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı:

“Van halkı; emek hırsızlarına, talancılara ve irade gaspçılarına geçit vermedi, vermeyecektir!

Demokratik, ekolojik ve kadın özgürlükçü paradigma doğrultusunda 31 Mart seçimlerinde ikinci kez kayyımdan devraldığımız Van Büyükşehir Belediyesi’nde halkçı ve toplumcu belediyecilik anlayışıyla yeniden yönetmeye başladık. Başta kadın kurumları olmak üzere çok dilli, çok kültürlü belediyecilik faaliyetleriyle toplumun tüm kesimlerine hizmet sunduk. Ancak atanan kayyımlar, büyük emeklerle kurduğumuz bu hizmet sistemine saldırmakla kalmadı; şimdi de Van halkının evlatlarının emeğine göz dikerek 223 emekçiyi hukuksuz biçimde işten çıkardı.

Bu açık saldırı, iktidarın 31 Mart’ta Van’daki 14 belediyenin tamamının halk tarafından alınmasını hazmedememesinin sonucudur.

Yönetimimiz döneminde Van Büyükşehir Belediyesi’ne alnan emekçiler, İŞKUR ilanları, mülakatlar, sabıka kayıtları ve güvenlik soruşturmaları dahil tüm hukuki-idari süreçler eksiksiz tamamlanarak, adil ve şeffaf şekilde işe alınmıştır. Bu çalışanların hiçbirinin kesinleşmiş bir mahkûmiyeti yoktur. Ancak bugün itibariyle 223 emekçi, hukuksuz bir şekilde ve yalnızca telefon ya da mesaj yoluyla işten çıkarılmıştır. Resmi tebligat bile yapılmamıştır.

İşten çıkarmalara gerekçe olarak “arşiv soruşturması tamamlanmadan işe alınma” gösterilmiştir. Bu teknik ve idari bir detay olup, yüzlerce çalışanın bu gerekçeyle topluca işten çıkarılması açık bir siyasal tasfiye operasyonudur. Üstelik dönemimizde güvenlik soruşturmaları için Valilik’e defalarca yazılı başvuruda bulunmamıza rağmen, herhangi bir dönüş sağlanmamıştır. Şimdi ise, işten çıkarmalara söz konusu raporlar gerekçe yapılmaktadır.

Oluşturulan komisyonlar, Anayasa’nın 38. maddesinde güvence altına alınan “masumiyet karinesi” ve “suçun şahsiliği” ilkelerini ihlal etmekte; bireylerin değil, aile bireylerinin geçmişlerini gerekçe göstermektedir. Bu yaklaşım, hukuk devleti değil, düşman hukuku uygulamasıdır.

Van’daki bu gelişmeler tekil değil, sistematik bir emek tasfiyesinin parçasıdır. Batman’da 61, Mardin Büyükşehir Belediyesi’nde 300’ü aşkın, Dersim Belediyesi’nde en az 15 emekçi benzer şekilde işten çıkarılmıştır. Kültür-sanat çalışanlarından temizlik işçilerine, engelli personellerden sosyal hizmet emekçilerine kadar geniş bir kesim bu saldırıların hedefi haline gelmiştir. Bu durum, iktidarın belediyeleri kamu hizmet alanı olmaktan çıkarıp, siyasi rövanş alanına dönüştürme niyetinin açık göstergesidir. Ayrıca, emekçilerin bu şekilde hukuksuzca işten çıkarılması, son dönemlerde yeniden gündeme gelen barış ve demokratik toplum çağrısı yönündeki beklentileri de zedelemekte; demokratik diyalog zeminini tahrip etmektedir. Toplumsal barışı hedefleyen her türlü siyasi irade, ancak halkın iradesine ve emeğine saygı gösterildiği sürece anlamlı ve inandırıcı olabilir. Bu hukuksuzluğa ve emeğe yönelik saldırılara karşı partimiz, işten çıkarılan emekçilerin yanında olmaya devam edecektir.

Eşbaşkanlarımız, milletvekilimiz ve belediye meclis üyelerimizle birlikte sendikaları ziyaret ederek dayanışma duygularımızı ilettik. Hukuki mücadele başta olmak üzere, her alanda üzerimize düşeni yapacağız. Van Büyükşehir Belediyesi’nde işten çıkarılan 223 emekçi derhal görevlerine iade edilmelidir. Tüm belediyelerde kayyım uygulamaları son bulmalı, halkın seçtiği yerel yöneticiler görevlerine dönmelidir.

Belediyeler, siyasi kadrolaşma alanı değil; halkın hizmetine adanmış kamu kurumları olarak kalmalıdır.

İnanç ve dayanışmayla süren Van direnişimizle barışa giden yolu adım adım öreceğiz. Van direnişinin, tüm ülkede barış için de kritik bir adım olduğuna inanıyoruz. Direndik, kazandık! Yine direnecek, yine kazanacağız! Moralimiz yüksek, inancımız sarsılmaz!

Halkımız merak etmesin; direnişimizle bu topraklara barışı getirecek, kayyımları kalıcı olarak göndereceğiz!”