21 Ocak 1919 - İrlanda Bağımsızlık Savaşı başladı
1919 - İrlanda Bağımsızlık Savaşı başladı
İrlanda Bağımsızlık Savaşı (İrlandaca: Cogadh na Saoirse) veya Anglo-İrlanda Savaşı, İrlanda Cumhuriyet Ordusu’nun Britanya Hükûmeti’ne ve İrlanda’da bulunan kuvvetlerine karşı sürdürdüğü gerilla savaşıdır.
21 Ocak 1919 tarihinde, İrlanda Kraliyet Polisi’ne mensup iki polisin Tipperary Kontluğu’nda saldırıya uğrayıp öldürüldüğu Soloheadbeg Pususu ile başladı. İrlanda Cumhuriyeti aynı günün öncesinde Dublin’de Bağımsızlık Bildirgesi’ni yayımlamıştı. Daha sonra İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) adını alan İrlanda Gönüllüleri, İrlanda Kraliyet Polisi ve Birleşik Krallık Silahlı Kuvvetleri’ne ait kışlaları hedef aldı, devriyeleri pusuya düşürdü, silahlarını ele geçirdi ve ıssız bölgelerdeki kışlaların kapatılmasını zorunlu kıldı. Britanya Hükümeti, İrlanda Kraliyet Polisi’ne Britanya’dan takviye yolladı. Black and Tans ve Auxiliary Division olarak bilinen takviye kolluk güçleri disiplinsizlikleri ve sivillere yönelik misilleme saldırılarıyla tanınır oldu. Bir sonuç olarak İrlanda Bağımsızlık Savaşı genellikle “Black and Tans Savaşı” ya da kısaca “Tan Savaşı” olarak adlandırılır.
1920’nin sonlarına kadar çatışmalarda yaklaşık 300 kişi öldürülse de o yılın Kasım ayında şiddet olaylarında büyük bir artış oldu. Kanlı Pazar olarak anılan 21 Kasım 1920’de 14 Britanyalı istihbarat ajanı sabah Dublin’de öldürüldü ve öğleden sonra İrlanda Kraliyet Polisi’nin bir futbol maçında kalabalığın üzerine ateş açmasıyla dört kişi öldü, 65 kişi de yaralandı. Olaydan bir hafta sonra, 17 Auxiliary mensubu IRA tarafından Cork Kontluğu’nda Kilmichael’da pusuya düşürülerek öldürüldü. Britanya Hükümeti, Güney İrlanda’nın çoğu yerinde sıkıyönetim ilan etti. Cork kent merkezi, Aralık 1920’de Britanya kuvvetleri tarafından yakıldı. Sonraki yedi ay içinde tırmanmaya devam eden şiddet olaylarında 1.000 kişi öldü ve 4.500 cumhuriyetçi tutsak oldu. Mücadele ağırlıkla Munster (özellikle Cork Kontluğu), Dublin ve Belfast’ta yoğunlaştı. Çatışmalardaki can kaybının %75’ten fazlası bu üç yerde yaşandı. Kuzeyde ve özellikle Belfast’ta meydana gelen şiddet olaylarının mezhepsel karakteri ve Katolik sivil kurbanların sayısının orantısız biçimde yüksek olması dikkat çekti
Her iki tarafta 1921 yılında ateşkesi kabul etse de çatışmalar kuzeydoğu bölgesinde devam etti. Daha sonra İrlanda Özgür Devleti kuruldu.
