Türkiye savunma alanında ne yapıyor? Füze sistemi hikayesinde yeni perde
Türkiye'nin hava savunma sistemi için farklı ülkelerle görüşüyor ve anlaşmalar yapıyor.
Bağımlılığın faturası milyarlarca dolar ve güvensizlik
Geçtiğimiz hafta Türkiye’nin en önemli stratejik askeri hamlelerinden biri olan hava savunma füze sistemi alımında hem Rusya ile hem de Fransa ve İtalya ile anlaştığı duyuruldu. Türkiye daha önce 2006’da başlayan ihale sürecinin sonucunda 2013’te Çin’den satın almaya karar verdiği hava savunma füze sistemine ilişkin ihaleyi daha sonra NATO’nun baskısıyla iptal etmişti.
Bu kez, bir yandan Rusya ile S-400 alımı için bir yıldır devam eden görüşmelerin tamamlandığı haberleri yapılırken bir yandan da Türkiye’nin Fransa ve İtalya ile ortak olarak Eurosam füze sisteminin geliştirilmesine katılacağı da haberlere yansıdı. Her ne kadar Milli Savunma Bakanı Fikri Işık S-400 sistemi ile acil ihtiyaçların karşılanacağını söylese de Fransa ve İtalya ile yapılan anlaşmanın ayrıntılarına bakıldığında ise soru işaretleri ortaya çıkıyor.
Rusya ile S-400 anlaşması
Türkiye, Rusya ile yaşanan uçak düşürme krizinin ardından ilişkilerin normalleşmesiyle ABD ve NATO’nun kendisine vermekten imtina ettiği hava savunma füze sistemini de Rusya’dan almak istediğini açıklamıştı.
Aradan geçen sürede Rusya’nın finansman desteği vermeyi kabul etmediği söylenirken son olarak Türkiye’nin toplam 4 adet S-400 hava savunma sistemi alacağı açıklandı. İlk iki sistemin 2019 yılında Türkiye’ye teslim edileceği söylenirken iki S-400 sisteminin de Rusya ile birlikte Türkiye’de üretileceği belirtiliyor. 2,5 milyar dolarlık anlaşma kapsamında alınacak S-400 sistemleri, NATO hava savunma sistemine entegre edilmeyecek.
ABD’den üstü kapalı uyarı
ABD’nin Rusya’dan bu sistemin alınmasını istemediği ve NATO sistemine entegrasyonu kabul etmediği biliniyor.
ABD Savunma Bakanı James Mattis, bir NATO ülkesi olmasına karşın Türkiye’nin, Rusya’dan S-400 almayı planlamasının, Türkiye ve ABD arasında bir gerilime neden olup olmadığı sorusu karşısında, Türkiye’nin Rusya’dan hava savunma sistemleri alması halinde bu sistemlerin NATO’nun kendi sistemleriyle uyumlu olup olmayacağının soru işaretleri yarattığını söyleyerek üstü kapalı bir mesaj vermeyi tercih etti.
S-400’ler geliyor derken üçlü anlaşma!
Rusya ile S-400’ler için anlaşıldığı haberleri yapılırken bu kez Milli Savunma Bakanı Fikri Işık Türkiye’nin kendi hava ve füze savunma sisteminin geliştirilmesi amacı ile Fransız ve İtalyan şirketleri arasında ilk mutabakatın imzalandığını açıkladı.
Her ne kadar bu anlaşmanın uzun vadeli ve stratejik bir işbirliği anlamına geldiği ve Rusya’dan alınacak S-400’lerin Türkiye’nin acil ihtiyaçlarını karşılayacağı söylense de, anlaşmanın detayları tam olarak örtüşmese de, iki anlaşmanın en fazla birkaç yıllık bir farkla esasen aynı içerikte olduğunu gösteriyor.
Türkiye-Rusya oyunu bağımsız olmamanın bedeli
Bu tabloda, Türkiye’nin Rusya ile pazarlıkları NATO’yu ikna etmek için kullanmak ve Rusya’nın da NATO’nun iç ilişkilerine mümkün olduğunca çomak sokmak dışında bir anlama gelmediği görülüyor. Türkiye’nin hem finansmanı belirsiz bir şekilde 2,5 milyar dolara Rusya’dan silah alacak hem de Fransa ve İtalya ile birlikte birkaç yıl sonra bu sistemleri boşa çıkartacak bir stratejik işbirliğine girecek kaynağa sahip olmadığı söylenebilir.
Bağımsız olmayan Türkiye, NATO ile pazarlığını ise Rusya ile garip bir oyun yürüterek sürdürmüş olacak gibi görülüyor. Bu bağlamda, ihtiyaçlarını NATO şemsiyesi içerisinde görecek Türkiye, sonuçta, NATO dışı bir seçeneğe yönelmekten vazgeçecek gibi görünürken ülkenin savunması için bir kez daha milyarlarca dolar ve NATO’ya daha fazla bağımlılıktan oluşan bir fatura çıkacak.
