26 yıl geçti: Kozlu Grizu faciası
263 maden işçisinin hayatını kaybettiği Kozlu’daki grizu faciası Zonguldak’ta anıldı. 26 yıl sonra ise ocaklarda değişen bir şey olduğu söylenemez.
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessese Müdürlüğünde 3 Mart 1992’de meydana gelen grizu faciasında hayatını kaybeden 263 maden işçisi anıldı. Faciadan 22 yıl sonra gerçekleşen ve Cumhuriyet tarihinin en büyük iş cinayeti olan Soma İşçi Katliamı ise, maden ocaklarında yılların işçiler açısından birşeyi değiştirmediğini gösteriyor.
Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, odada düzenlediği basın toplantısında, 3 Mart tarihinin ülkedeki en önemli maden facialarından biri olduğunu söyledi.
4 SAATTE BİR EMEKÇİ ÖLÜYOR
İş başındayken hayatını kaybeden tüm emekçilerin anıları önünde saygıyla eğildiklerini belirten Kaymakçı, “Yaşanan ölümler kamuoyu tarafından kaza değil, cinayet olarak adlandırılmaktadır. Basına yansıyan rakamlara göre geçtiğimiz yıl ülkemizde en az 2 bin 6 kişi, iş yerlerinde çalışırken hayatını kaybetmiştir. Yani ülkemizde her 4 saatte bir emekçi, evine ekmek götürebilme gayretinin bedelini hayatıyla ödemektedir.” dedi.
TÜM YASALAR KAMUSAL BAKIŞ AÇISIYLA YENİDEN DÜZENLENMELİ
İş cinayetlerini önlemek için atılması gereken ilk adımın, işçi sağlığı ve iş güvenliği konusuna kamusal bir anlayışla yaklaşmak olduğunun altını çizen Kaymakçı, şöyle devam etti:
“Başta, 4857 sayılı İş Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu olmak üzere bu alana ilişkin tüm yasalar, kamusal bir bakış açısıyla yeniden düzenlenmelidir. Her şeyden önce emekçilerin gelecek kaygısı hissetmeyeceği, güvenli bir çalışma ilişkisi yaratılmalıdır. Bunun için de İş Kanunu’nda yer alan ‘telafi çalışması’, ‘denkleştirme, ‘çağrı üzerine çalışma’, ‘kısmi süreli çalışma’, ‘asıl işveren-alt işveren ilişkisi’, ‘geçici iş ilişkisi’ gibi esnek ve kuralsız çalışma hükümleri derhal kaldırılmalıdır. Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanılması önündeki her türden yasal ve fiili engel kaldırılarak işçilerin kendilerini örgütlü ve güvende hissetmesi sağlanmalıdır. İş yerlerine verilecek işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri bir kamu hizmeti olarak ele alınmalı, işçi sağlığı ve iş güvenliği ticari kuruluşların kar alanı olmaktan çıkartılmalıdır.”
NASIL OLMUŞTU?
Zonguldak’ın 150 yıllık tarihinin en büyük felaketi olan kaza, 3 Mart 1992’de Zonguldak’ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü maden ocağında saat 19.45 – 20.00 arasındaki zincirleme grizu patlamaları sonucu meydana geldi.
Patlama ile yeraltında çıkan yangınların denetim altına alınamaması ve ocağın bütün katlarındaki göçükler ve ulaşım yolları tahribatı nedeniyle ocak yüzey açıklıklarından kapatılmış, bu nedenle kazadan kurtulanların ifadelerini temel alan soruşturmada kazanın oluşma nedenleri tam olarak açıklığa kavuşturulamadı. Ocak 26 Mart 1992 günü tekrar açılmış ise de, yangının kızışması üzerine bir kere daha kapatıldı.
