Reklam
Kategoriler: Hafıza-i Beşer

20 Aralık 1915: Aziz Nesin doğdu

Reklam

Sayısız eserleriyle halkın garipliğini, hakkını çalanını, kandırılmışlığını yazıp çizerek anlattı, uyardı. İktidar baskısının en sert olduğu dönemlerde bile, ‘aydın’ olmanın sorumluluğundan geri adım atmadı; dergisi kapatıldı, kitapları toplatıldı, hapis yattı ve yakılarak cezalandırılmak istendi. Mizahın ve yerginin başkalemlerinden; öykü, tiyatro ve şiir türünde eserleriyle Aziz Nesin yabancı dillere en çok çevrilen birkaç yazardan birisi.

Aziz Nesin, 1915’te Heybeliada’da doğdu. 1937’de Ankara Harp Okulu’nu bitirip teğmen oldu. Bir yandan da Güzel Sanatlar Süsleme bölümüne devam etti. Asteğmen rütbesiyle Trakya, Erzurum, Erzincan illerinde görev yaptı. Zonguldak’ta üsteğmen rütbesiyle uçaksavar top mevzileri yaptırmakla görevdeyken, ‘görev ve yetkisini kötüye kullandığı’ suçlamasıyla askerlikten uzaklaştırıldı.

Bir süre bakkallık ve muhasaplık yaptıktan sonra Yedigün, Karagöz, Tan ve Vatan gibi dergi ve gazetelerde yazarlık yaptı.

1946’da Sabahattin Ali ile beraber Marko Paşa adındaki mizah dergisini çıkarttı. Gazete dönemin en güçlü politik eleştirilerini içerdi, iktidarın tüm baskı ve kapatmalarına rağmen varlığını korudu. Nesin, yayımlanmamış Amerikan yardımlarını eleştiren yazıları sebebiyle hapis cezası aldı.

Azizname kitabıyla 4 ay tutuklu kaldı. Bir yazısında 2. Elizabeth, 1. Faruk ve Rıza Pehlevi’yi aşağıladığı iddiasıyla 6 ay hapis cezası aldı.

1954’da Akbaba dergisinde takma isimleriyle öyküler yazmaya başladı.

Nesin, 1955’te yaşanan 6-7 Eylül faşist saldırıları ile ilgili ‘komünist komplosu’ iddiası ortaya atılarak, gerekçesiz 9 ay hapis yattı.

1956’da Kemal Tahir ile birlikte Düşün Yayınevi’ni kurdu. Yeni Gazete, Akşam ve Tanin gibi gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Gene aynı yıl Uluslararası Gülmece Yarışması’nda Kazan Töreni öyküsüyle birinci oldu ve kazan-dığı Altın Palmiye’yi hazineye bağışladı. 1957’de aynı ödülü Fil Hamdi isimli öyküsüyle ikinci kez kazandı.

1961’de Zübük adlı romanını yazdı.1962’de Zübük mizah dergisini çıkardı.

Pasaportunu alabildiği 1965’te, Berlin ve Weimar’daki Antifaşist Yazarlar Toplantısı’na katıldı; Polonya, SSCB, Romanya ve Bulgaristan’a gitti.

1966’da Bulgaristan’da Vatani Vazife ve 1969’da Moskova’da İnsanlar Uyanıyor öyküsüyle Uluslararası Gülmece Yarışması’nda birincilik ödüllerini almaya devam etti.

1967’de Şimdiki Çocuklar Harika, 1970’de Gol Kralı romanını yazdı.

Aziz Nesin, 1972’de Nesin Vakfı’nı kurdu. Bu vakıf kimsesiz ve yoksul çocukların eğitim ve maddi ihtiyaçlarını karşıladı. Kitaplarının tüm gelirleri vakıfa bırakıldı. Seçme edebi eserlerin olduğu Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı çıkarıldı.

1977’de Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı seçildi.

1978’de Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz romanıyla Madaralı Roman Ödülü’nü kazandı.

1984’te Aydınlar Dilekçesi’ne katkı yaptı.

1985’te PEN Kulüp onur üyeliğine getirildi.

2 Temmuz 1993 Sivas Katliamı yaşandığı sırada otel içerisinde bulunan sanatçılardandı.

6 Temmuz 1995 gecesi sabaha karşı geçirdiği kalp krizi sebebiyle hayatını kaybetti. Mezarı Çatalca’daki Nesin Vakfı’nın bahçesindedir.

Reklam

Önceki Haberler

İran’da kadınlara motosiklet yasağının kaldırılması gündemde

İran’da kadınlara motosiklet kullanma izni verilmesi üzerine çalışma başlatıldı.

27 Ağustos 2025 18:28

Yenidoğan çetesi davasında bebeklerin ölüm raporları ortaya çıktı: Eski Bakan’ın hastanesi de suçlu bulundu

En az 10 bebeğin hayatını kaybettiği Yenidoğan Çetesi davasında adli tıp raporları ortaya çıktı. Eski…

27 Ağustos 2025 18:15

Eski MKE Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Sayhan tutuklandı

Askeri casuslukla suçlanan Eski Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE) Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Sayhan tutuklandı.

27 Ağustos 2025 18:09

Özlem Çerçioğlu’nu AKP’ye geçmek de kurtaramadı: Aziz İhsan Aktaş” soruşturması yeniden açıldı iddiası

CHP’den istifa ettikten sonra AKP’ye katılan Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu hakkındaki Aziz İhsan…

27 Ağustos 2025 18:06

Kamu emekçileri bakanlığa dayandı: Bu düzenin sorumlusu AKP iktidarı ve Erdoğan’dır

Memur ve memur emeklisi için belirlenen sefalet zammına tepkiler büyüyor. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, Hazine ve…

27 Ağustos 2025 17:56

TELE1 ekranı 5 gün karartılacak: Yürütmeyi durdurma kararı kaldırıldı

Üst mahkemeden yürütmeyi durdurma kararının reddine dair kararın iptal kararı çıkmaması durumunda TELE1 ekranı 31…

27 Ağustos 2025 17:43
Reklam