Reklam
Kategoriler: Hafıza-i Beşer

20 Aralık 1915: Aziz Nesin doğdu

Reklam

Sayısız eserleriyle halkın garipliğini, hakkını çalanını, kandırılmışlığını yazıp çizerek anlattı, uyardı. İktidar baskısının en sert olduğu dönemlerde bile, ‘aydın’ olmanın sorumluluğundan geri adım atmadı; dergisi kapatıldı, kitapları toplatıldı, hapis yattı ve yakılarak cezalandırılmak istendi. Mizahın ve yerginin başkalemlerinden; öykü, tiyatro ve şiir türünde eserleriyle Aziz Nesin yabancı dillere en çok çevrilen birkaç yazardan birisi.

Aziz Nesin, 1915’te Heybeliada’da doğdu. 1937’de Ankara Harp Okulu’nu bitirip teğmen oldu. Bir yandan da Güzel Sanatlar Süsleme bölümüne devam etti. Asteğmen rütbesiyle Trakya, Erzurum, Erzincan illerinde görev yaptı. Zonguldak’ta üsteğmen rütbesiyle uçaksavar top mevzileri yaptırmakla görevdeyken, ‘görev ve yetkisini kötüye kullandığı’ suçlamasıyla askerlikten uzaklaştırıldı.

Bir süre bakkallık ve muhasaplık yaptıktan sonra Yedigün, Karagöz, Tan ve Vatan gibi dergi ve gazetelerde yazarlık yaptı.

1946’da Sabahattin Ali ile beraber Marko Paşa adındaki mizah dergisini çıkarttı. Gazete dönemin en güçlü politik eleştirilerini içerdi, iktidarın tüm baskı ve kapatmalarına rağmen varlığını korudu. Nesin, yayımlanmamış Amerikan yardımlarını eleştiren yazıları sebebiyle hapis cezası aldı.

Azizname kitabıyla 4 ay tutuklu kaldı. Bir yazısında 2. Elizabeth, 1. Faruk ve Rıza Pehlevi’yi aşağıladığı iddiasıyla 6 ay hapis cezası aldı.

1954’da Akbaba dergisinde takma isimleriyle öyküler yazmaya başladı.

Nesin, 1955’te yaşanan 6-7 Eylül faşist saldırıları ile ilgili ‘komünist komplosu’ iddiası ortaya atılarak, gerekçesiz 9 ay hapis yattı.

1956’da Kemal Tahir ile birlikte Düşün Yayınevi’ni kurdu. Yeni Gazete, Akşam ve Tanin gibi gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Gene aynı yıl Uluslararası Gülmece Yarışması’nda Kazan Töreni öyküsüyle birinci oldu ve kazan-dığı Altın Palmiye’yi hazineye bağışladı. 1957’de aynı ödülü Fil Hamdi isimli öyküsüyle ikinci kez kazandı.

1961’de Zübük adlı romanını yazdı.1962’de Zübük mizah dergisini çıkardı.

Pasaportunu alabildiği 1965’te, Berlin ve Weimar’daki Antifaşist Yazarlar Toplantısı’na katıldı; Polonya, SSCB, Romanya ve Bulgaristan’a gitti.

1966’da Bulgaristan’da Vatani Vazife ve 1969’da Moskova’da İnsanlar Uyanıyor öyküsüyle Uluslararası Gülmece Yarışması’nda birincilik ödüllerini almaya devam etti.

1967’de Şimdiki Çocuklar Harika, 1970’de Gol Kralı romanını yazdı.

Aziz Nesin, 1972’de Nesin Vakfı’nı kurdu. Bu vakıf kimsesiz ve yoksul çocukların eğitim ve maddi ihtiyaçlarını karşıladı. Kitaplarının tüm gelirleri vakıfa bırakıldı. Seçme edebi eserlerin olduğu Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı çıkarıldı.

1977’de Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı seçildi.

1978’de Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz romanıyla Madaralı Roman Ödülü’nü kazandı.

1984’te Aydınlar Dilekçesi’ne katkı yaptı.

1985’te PEN Kulüp onur üyeliğine getirildi.

2 Temmuz 1993 Sivas Katliamı yaşandığı sırada otel içerisinde bulunan sanatçılardandı.

6 Temmuz 1995 gecesi sabaha karşı geçirdiği kalp krizi sebebiyle hayatını kaybetti. Mezarı Çatalca’daki Nesin Vakfı’nın bahçesindedir.

Reklam

Önceki Haberler

“Ukrayna’dan Türkiye’ye getirilen çocuklar istismara maruz bırakıldı”

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında ebeveynleri yaşamını yitirmiş olan 510 çocuk "Savaşsız Çocukluk Projesi" kapsamında Antalya'ya…

2 Aralık 2025 17:34

Menzil Cemaati’ne ihale piyangosu vurdu

Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin 20 Ekim’de gerçekleştirdiği yemek hizmeti…

2 Aralık 2025 17:18

Başkent Üniversitesi’nde Nurselen Gülaçtı protestosu: Kadınlar yaşayacak, bu düzen değişecek!

Başkent Üniversitesi öğrencileri Nurselen Gülaçtı’nın bir kadın cinayeti sonucu katledilmesini kampüste düzenledikleri eylemle protesto etti.

2 Aralık 2025 17:08

Sedat Peker’in avukatı, Sözcü TV’nin de avukatı oldu

Sedat Peker'in avukatı Ersan Barkın'ın, bugün Yılmaz Özdil'in başa geçeceği iddiaları ve işten çıkarmalarla gündeme…

2 Aralık 2025 16:46

Alman ordusunun 20 bin mermisi çalındı

Almanya'da, orduya ait yaklaşık 10 bin tabanca mermisi, tüfekler için kullanılan 9 bin 900 eğitim…

2 Aralık 2025 16:34

Bakan Tunç’tan Erdoğan’a övgüler: Ülkemizi yüksek standartlı bir demokrasiye kavuşturdunuz

Adalet Bakanı Tunç, Adli Yargı Hakim ve Cumhuriyet Savcıları ile İdari Yargı Hakimleri Kura Töreni'nde…

2 Aralık 2025 16:29
Reklam